Tại hội thảo "Nhìn lại điều hành chính sách của NHNN 2011 – 2013: Những kết quả và thách thức" do NHNN tổ chức ngày 30/10, vấn đề chênh lãi suất một lần nữa lại được nhiều chuyên gia đưa ra bàn bạc.
TS. Nguyễn Xuân Thành, Giám đốc Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, khẳng định chênh lệch giữa lãi suất cho vay và lãi suất tiền gửi của các NHTM hiện lên tới 6%/năm. “Liệu có phải chênh lệch lãi suất cao như vậy là do ngân hàng cần có lợi nhuận đáng kể để xử lý nợ xấu”, TS. Thành nêu vấn đề.
Trong khi đó, ông Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tiền tệ của Chính phủ, dẫn kết quả khảo sát của Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia đối với 8 ngân hàng thương mại lớn cho biết chênh lệch giữa lãi suất cho vay và lãi suất tiền gửi bình quân là từ 4,3% - 4,5%. Một số ngân hàng có mức chênh lệch lãi suất lớn hơn nhưng không đến 5%/năm.
Tuy nhiên, ông Trương Văn Phước, Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia, khẳng định không thể tính chênh lệch lãi suất một cách đơn giản là lãi suất cho vay 13%/năm trừ đi lãi suất huy động 7%/năm để ra con số ngân hàng thu 6%/năm. Cách tính như vậy là chưa trừ đi các chi phí hành chính, trả lương cho nhân viên và chi phí quản lý. Nếu trừ đi các chi phí, chênh lệch lãi suất chỉ khoảng 1,3% - 1,8%/năm, thậm chí chỉ còn 1,1%/năm.
“Thực trạng của hệ thống ngân hàng với mặt bằng lãi suất như hiện nay là rất tốt”, ông Phước khẳng định.
Theo NHNN, trong vòng 2 năm qua, mặt bằng lãi suất cho vay đã giảm từ mức 20-25%/năm về bằng mức lãi suất trong giai đoạn 2005-2006. Hiện nay, lãi suất cho vay phổ biến đối với các lĩnh vực ưu tiên ở mức 7-9%/năm; lĩnh vực sản xuất, kinh doanh khác ở mức 9-11,5%/năm, trong đó khách hàng tốt lãi suất chỉ còn 6,5-7%/năm. Mặt bằng lãi suất huy động khá ổn định, hầu như không còn tình trạng bượt trần lãi suất huy động.
Đáng chú ý, từ cuối tháng 6/2013, NHNN cho phép các tổ chức tín dụng (TCTD) thỏa thuận với khách hàng lãi suất huy động bằng VND kỳ hạn từ 6 tháng trở lên. Tuy nhiên, mặt bằng lãi suất thị trường tiếp tục ổn định, không có sự xáo trộn và cạnh tranh không lành mạnh giữa các TCTD như những năm trước đây.
Việc tích cực giảm lãi suất cho vay của các TCTD được NHNN thừa nhận có ảnh hưởng đáng kể đến tình hình tài chính của các TCTD. Điều đó cho thấy hệ thống ngân hàng đã có sự chia sẻ, hỗ trợ tích cực, giảm chi phí vay vốn cho các doanh nghiệp và hộ dân trong điều kiện kinh tế khó khăn.
Đỗ Huyền