Huyện trung du miền núi Thuận Bắc, tỉnh Ninh Thuận có 6 xã với gần 39.000 người; trong đó, đồng bào dân tộc Raglai và dân tộc Chăm chiếm 70%. Tuy địa phương có diện tích đất tự nhiên gần 320 km2, nhưng phần lớn là đồi núi, đất dốc và sỏi đá, tiềm năng để tạo động lực phát triển còn nhỏ bé, từ đó bộ mặt kinh tế - xã hội và đời sống đồng bào còn nhiều khó khăn... Với sự nỗ lực và quyết tâm cao của Đảng bộ, chính quyền, sự chung sức chung lòng của người dân trong toàn huyện, Thuận Bắc đang ngày một vươn lên, bộ mặt nông thôn ngày một đổi mới, đồng bào ngày một ấm no.
Biến hạn chế thành lợi thế
Để tạo bước đột phá nâng cao đời sống đồng bào, hướng đến xóa nghèo một cách bền vững, dự án chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi với 61 mô hình (36 mô hình trồng trọt, 18 mô hình chăn nuôi, 3 mô hình thủy sản, 3 mô hình áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất và mô hình xử lý chất thải trong chăn nuôi) đã được triển khai thực hiện rộng khắp trên toàn huyện. Đến nay, 54/61 mô hình đã và đang mang lại hiệu quả thiết thực, tạo giá trị sản xuất ngành nông nghiệp tăng trưởng bình quân 15,6%/ năm.
|
Cây mía đang là cây trồng chủ lực giúp đồng bào xóa nghèo. |
Theo ông Võ Chi, Phó Chủ tịch UBND huyện Thuận Bắc, để chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi có hiệu quả, huyện đã quy hoạch 3 vùng sản xuất, đó là vùng chủ động nước tưới chuyên trồng lúa, bắp, rau màu với diện tích canh tác hơn 2.500 ha; vùng tưới chưa chủ động nước với diện tích hơn 300 ha, chủ yếu canh tác 1 vụ như lúa, bắp, rau, đậu và vùng không chủ động nước tưới với diện tích hơn 4.600 ha, chủ yếu trồng các loại cây ăn trái lâu năm, cây công nghiệp và phục vụ chăn nuôi... Hiện nay, nhiều mô hình được các địa phương nhân rộng như: Mô hình thâm canh lúa nước tại các xã miền núi Phước Kháng, Phước Chiến; mô hình sản xuất lúa giống tại xã Bắc Sơn, Bắc Phong; mô hình mía, bắp tại các xã Phước Kháng, Phước Chiến, Lợi Hải, Công Hải; mô hình nuôi vỗ béo bò, nuôi dê, cừu, nuôi gà siêu trứng, nuôi cá nước ngọt; mô hình cơ giới hóa nông nghiệp… mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Theo đánh giá của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, hiện giá trị sản xuất tại vùng chủ động nước tưới đã đạt 60 triệu đồng/ha, tăng 20 triệu đồng/ha; vùng chưa chủ động nước đạt hơn 30 triệu đồng/ha, tăng từ 5 - 10 triệu đồng/ha; vùng không tưới đạt hơn 12 triệu đồng/ha, tăng 2 triệu đồng/ha. Lương thực bình quân đạt 1 tấn/người/năm. Hiện tại các xã Phước Chiến, Công Hải, Lợi Hải..., đồng bào từng bước xóa bỏ tập quán canh tác lạc hậu bằng cách thay thế cây bắp địa phương có năng suất thấp bằng cây bắp lai cho năng suất cao, đạt bình quân 65 tạ/ha/vụ, lợi nhuận thu được gần 20 triệu đồng/ha/vụ. Ngoài ra, các mô hình trồng cây mít nghệ, chuối, bắp, chôm chôm..., cũng đang mang lại nguồn thu nhập cao.
Nhà nhà làm mô hình kinh tế
Không chỉ trồng trọt, chăn nuôi cũng phát triển mạnh, chất lượng đàn gia súc được cải thiện rõ rệt, tỷ lệ sind hóa đàn bò đạt trên 28%, tỷ lệ đàn dê, cừu máu lai trên 55%. Nhiều hộ đồng bào nay đã có lợn, bò, dê, cừu để nuôi, có hộ còn phát triển cả mô hình nông lâm kết hợp gắn với chăn nuôi, mô hình vườn - ao - chuồng..., cho lợi nhuận bình quân cả trăm triệu đồng/năm. Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo của huyện giảm xuống còn 20%, so với năm 2005 là 43%.
Ông Chamaléa Nhanh, Trưởng thôn Xóm Đèn, xã Công Hải, phấn khởi cho biết: Từ khi triển khai mô hình, trồng trọt, chăn nuôi này, đồng bào ở Xóm Đèn đã biết ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, mỗi vụ năng suất lúa, bắp cho thu hoạch tăng từ 3 - 5 tạ/sào và còn nhiều mô hình khác nữa cũng cho thu nhập khá cao. Nhờ đó, cuộc sống của đồng bào Raglai nơi đây đã dần thoát khỏi cái nghèo, không còn hộ nhà tranh vách đất, nhiều hộ trở nên khấm khá.
Từ các mô hình sản xuất hiệu quả, huyện đã hình thành vùng chuyên canh lúa, mía và một số cây trồng khác như lúa, bắp, mía..., với diện tích gần 2.000 ha, hình thành vùng trồng cây ăn quả trên đất dốc, triền núi với diện tích hơn 4.600 ha. Bên cạnh đó, tập trung đầu tư phát triển chăn nuôi theo hướng chăn nuôi trang trại tập trung với quy mô đàn hợp lý, chú trọng nâng cao thể trọng và chất lượng sản phẩm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng....
Phát huy lợi thế từ các công trình thủy lợi như hồ Sông Trâu, hồ Bà Râu, các đập dâng thời vụ, các kênh mương cấp 2 và 3 được kiên cố hóa tại địa phương, từ nay đến năm 2015, huyện Thuận Bắc tiếp tục đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp nông thôn theo hướng nâng cao tỷ trọng giá trị sản phẩm ngành nông nghiệp, nhằm khai thác tốt đất đai, nguồn nước để phát triển các loại cây, con thuộc lợi thế của huyện. Qua đó, tạo ra sản phẩm mang tính hàng hóa có giá trị kinh tế cao, đủ sức cạnh tranh trên thị trường, đem lại lợi ích cho người dân, góp phần nâng cao đời sống, hướng đến xóa nghèo một cách bền vững.
Bài và ảnh: Công Thử