Xếp hạng năng lực nhà thầu

Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) vừa công bố đánh giá xếp hạng nhà thầu xây lắp thực hiện các công trình giao thông sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước. Đây chính là cơ sở để các địa phương lựa chọn nhà thầu đủ năng lực cho từng dự án giao thông trong thời gian tới với hy vọng cải thiện được tình trạng chậm tiến độ đang diễn ra khá phổ biến.

Lựa chọn nhà thầu đủ năng lực

Bất cập lớn nhất của ngành GTVT hiện nay là tình trạng các công trình giao thông triển khai chậm tiến độ. Điều này gần như thành “bệnh” khó chữa và hễ nhắc đến các dự án giao thông là người ta nghĩ ngay đến từ “chậm tiến độ”.

Cầu Nhật Tân (Hà Nội) được đánh giá là một trong những công trình vượt tiến độ. Ảnh: Huy Hùng – TTXVN

Bên cạnh các công trình vượt tiến độ thời gian gần đây như: Đường Vành đai 3 giai đoạn 2 thành phố Hà Nội, cảng quốc tế Cái Mép - Thị Vải, cầu Nhật Tân (gói thầu số 1), cầu Bến Thủy 2, cầu Rạch Chiếc … thì không ít công trình như: Đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, Nội Bài - Lào Cai, Quốc lộ (QL)3 mới Hà Nội - Thái Nguyên, TP Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây... đều nằm trong danh sách chậm tiến độ. Và một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do năng lực của các nhà thầu thi công còn hạn chế.

Do đó, việc đánh giá, xếp hạng năng lực các nhà thầu là yêu cầu tất yếu. Đối với chủ đầu tư các dự án giao thông, nhất là các công trình trọng điểm quốc gia, bảng xếp hạng nhà thầu là nguồn thông tin tham khảo có giá trị để lựa chọn được nhà thầu có đủ năng lực. Việc xếp hạng còn giúp chính các nhà thầu xây lắp hiểu rõ hơn về điểm mạnh, yếu của doanh nghiệp mình để củng cố và nâng cao năng lực.

Theo các chuyên gia, trong bối cảnh nguồn vốn đầu tư xây dựng các công trình giao thông ngày càng hạn hẹp, dự án đầu tư không nhiều, mà số nhà thầu xây lắp lại quá đông, thì việc đánh giá xếp hạng năng lực các nhà thầu sẽ góp phần tạo nên sự thay đổi về chất và môi trường làm việc chuyên nghiệp trong quá trình thi công. Việc này sẽ góp phần giải quyết tình trạng chậm tiến độ và nâng cao chất lượng các công trình giao thông.

Sớm kiện toàn năng lực

Hiện nay, công tác đánh giá và thẩm định kết quả hồ sơ dự thầu chủ yếu dựa trên những tiêu chí quy định trong hồ sơ mời thầu. Các tiêu chí này được xây dựng trên cơ sở yêu cầu tối thiểu về năng lực của nhà thầu. Tuy nhiên, việc áp dụng tiêu chí vào thực tế vẫn vấp phải nhiều vướng mắc. Đặc biệt, nhiều trường hợp nhà thầu được phê duyệt trúng thầu, nhưng trong quá trình thi công lại bị đánh giá là yếu kém về năng lực.

Trong tổng số 350 nhà thầu xây lắp được đánh giá, theo xếp hạng của Bộ GTVT, không có nhà thầu nào đạt được mức độ vượt yêu cầu; số nhà thầu đáp ứng yêu cầu chiếm 80% (tương đương 280 đơn vị), số nhà thầu trung bình chiếm 5% và số nhà thầu chưa đáp ứng yêu cầu chiếm 15%. Những con số này cho thấy các nhà thầu xây lắp cần sớm kiện toàn năng lực mới đáp ứng được yêu cầu thực tế.

Nghị định 15/2013/NĐ-CP về quản lý chất lượng công trình xây dựng có hiệu lực từ 15/4/2013 quy định rõ, trường hợp phát hiện chất lượng công trình không đảm bảo yêu cầu, có nguy cơ gây sập đổ công trình hoặc biện pháp thi công không đảm bảo an toàn, thì cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng được quyền tạm dừng thi công công trình. Rõ ràng theo Nghị định này, việc công khai năng lực các nhà thầu giao thông sẽ là kim chỉ nam góp phần đảm bảo cho các công trình giao thông cán đích đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng và hiệu quả đầu tư.

Theo Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông: Việc xếp hạng nhà thầu là phù hợp với xu thế hiện nay. Quá trình đánh giá, xếp loại nhà thầu được Bộ GTVT triển khai quyết liệt bằng cả văn bản chỉ đạo và đôn đốc trực tiếp. Bên cạnh đó, Nghị định 15/CP về quản lý chất lượng công trình xây dựng mới được ban hành cũng quy định rất rõ, việc xếp hạng nhà thầu là cơ sở để các chủ đầu tư lựa chọn các đơn vị thi công phù hợp với các dự án, công trình của mình.

Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng và Chất lượng công trình giao thông Trần Xuân Sanh cho biết: Việc công bố năng lực các nhà thầu là một trong những việc làm hữu hiệu nhất để cụ thể hóa quyết tâm thiết lập “năm kỷ cương, tiến độ, chất lượng công trình giao thông 2013”. Hầu hết các cơ chế, chính sách, văn bản trong lĩnh vực xây dựng công trình giao thông cho đến nay đều đã khá đầy đủ, điều quan trọng nhất lúc này là phải hành động quyết liệt để nâng cao tiến độ, chất lượng và hiệu quả đầu tư các công trình.

Bài và ảnh: Nguyễn Tiến