Báo cáo của Ban Soạn thảo dự án Luật Hành chính công cho biết, với quyết tâm của Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương, công tác cải cách thủ tục hành chính đã đạt được những kết quả tích cực, ngày càng đơn giản, đồng bộ, minh bạch.
Sau khi Đề án "Đơn giản hóa thủ tục hành chính" kết thúc đến nay, các bộ, ngành đã đơn giản hóa hơn 5.000 thủ tục hành chính. Riêng 6 tháng đầu năm 2018 đã cắt hơn 700 điều kiện kinh doanh; gần 30 địa phương trên cả nước đã thành lập Trung tâm hành chính công để giải quyết thủ tục hành chính công cho người dân và doanh nghiệp.
Tuy nhiên, dù việc cải cách thủ tục hành chính xác định là trọng tâm nhưng lại chưa được quy định với những nguyên tắc chung, chuẩn hóa trong một đạo luật mà được quy định rải rác trong các luật chuyên ngành. Mỗi luật quy định khác nhau về thủ tục hành chính, nhiều quy định không rõ ràng về thủ tục, thẩm quyền. Hầu hết, các quy định nặng về các thành phần hồ sơ, giấy tờ, bản sao công chứng, chứng thực; thiếu quy định chung về kết nối, liên thông, chia sẻ thông tin trong cơ quan hành chính các cấp…
Bên cạnh thủ tục hành chính, dịch vụ công là vấn đề lớn có ý nghĩa quan trọng trong cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nhưng mới chỉ quy định về khái niệm trong Luật Đấu thầu và quy định chung chung thuộc trách nhiệm của các bộ, cơ quan ngang bộ trong Luật Tổ chức Chính phủ, chưa được thể chế hóa, quy định cụ thể hơn trong các đạo luật chuyên ngành điều chỉnh các lĩnh vực giáo dục, đào tạo, y tế, văn hóa, xã hội...
Trên cơ sở nghiên cứu các văn kiện của Đảng và pháp luật của Nhà nước và thực tiễn thi hành những văn bản này từ năm 2011 đến nay, Ban Soạn thảo dự án Luật Hành chính công đề nghị lựa chọn những vấn đề cốt lõi của hành chính công gồm: thủ tục hành chính, quản lý nhà nước về dịch vụ công và cung ứng dịch vụ công; trách nhiệm, mối quan hệ của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong thực hiện thủ tục hành chính và dịch vụ công, nhằm góp phần thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về dịch vụ hành chính công; tăng cường xã hội hóa các dịch vụ công.
Tại hội thảo, các đại biểu đều cho rằng, thủ tục hành chính vẫn còn nhiều bất cập, gây phiền hà, cản trở tới đời sống của nhân dân và hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhưng chưa được bãi bỏ. Việc triển khai, xây dựng cơ chế quản lý dịch vụ công còn nhiều lúng túng, vướng mắc.
Hệ thống dịch vụ hành chính công trực tuyến được xây dựng và công khai trên hệ thống cổng thông tin điện tử của tỉnh, thành phố nhưng thực hiện hiệu quả áp dụng còn thấp; chưa nghiên cứu, quán triệt, thể chế hóa đầy đủ các nghị quyết của Đảng về dịch vụ công nói chung và dịch vụ hành chính công, dịch vụ sự nghiệp công, dịch vụ công ích.
Do đó, các ý kiến cho rằng, việc ban hành Luật Hành chính công là cần thiết. Mục tiêu xây dựng Luật này là xây dựng một nền hành chính liêm chính, hành động, do đó cần lấy người dân và doanh nghiệp là trung tâm. Đồng thời, luật phải thể hiện là trung tâm dịch vụ dữ liệu về vấn đề hành chính công.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Văn Sửu cho rằng, cần thiết phải có luật về hành chính công, trong đó quy định những hành vi cụ thể nhằm dễ xác định hành vi và xử phạt khi vi phạm quy định. "Khi xây dựng thủ tục hành chính cần quy định rõ ràng, cụ thể chứ không chỉ nêu tên thủ tục hành chính mà không quy định các thành tố khác. Bên cạnh đó cần kiểm soát chặt chẽ trong việc xây dựng chính sách, pháp luật chống lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ và hạn chế chồng chéo", ông Nguyễn Văn Sửu nhấn mạnh.
Phân tích những khó khăn, bất cập trong công tác cải cách thủ tục hành chính, Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ninh Lê Thị Hạnh cho biết, Trung tâm hành chính công được nhiều địa phương thành lập nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội nhưng lại chưa có cơ sở pháp lý, không thống nhất về mô hình tổ chức nên vẫn đang trong quá trình vừa làm, vừa rút kinh nghiệm. Vì vậy, việc ban hành Luật Hành chính công là cần thiết trong điều kiện kinh tế - xã hội đang phát triển như hiện nay.
Để bảo đảm tính khả thi, thực hiện hiệu quả cải cách thủ tục hành chính, mang lại lợi ích thực sự cho người dân và doanh nghiệp, các ý kiến đề nghị, cơ quan chuyên trách về hành chính, cải cách thủ tục hành chính cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc tiếp nhận hồ sơ và giải quyết thủ tục hành chính của các cơ quan đơn vị; đồng thời, xử lý nghiêm khắc những hành vi nhũng nhiễu gây khó dễ hoặc từ chối giải quyết các thủ tục hành chính…