Nhận lời mời của Đại tướng Raul Castro Ruz, Bí thư thứ nhất Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Cộng hòa Cuba và Tổng thống Cộng hòa Liên bang Braxin, bà Dilma Rousseff, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ thăm hữu nghị chính thức Cộng hòa Cu-ba từ ngày 8-12/4 và thăm cấp Nhà nước Cộng hòa Liên bang Braxin từ ngày 12-15/4.
Tăng cường đoàn kết, hợp tác toàn diện Việt Nam - Cuba
Cộng hòa Cuba là một đất nước xinh đẹp bao gồm hơn 1600 hòn đảo lớn, nhỏ với diện tích 114.524 km2. Hòn đảo Cu ba có hình con cá sấu vươn dài trên biển Ca-ri-bê là hòn đảo lớn nhất của quần đảo An-ti-giát, cùng với đảo Thanh Niên và các đảo nhỏ xung quanh, án ngữ lối vào vịnh Mê-hi-cô, giữa Bắc, Trung và Nam Mỹ. Với 3/4 diện tích lãnh thổ là đồng bằng, sông ngòi ở đây ít và nhỏ. Đất đai nơi đây vô cùng mầu mỡ cộng với khí hậu nhiệt đới ôn hòa, rất thích hợp cho việc canh tác phát triển các loại cây công nghiệp như mía, cà phê, thuốc lá và các cây ăn quả khác, đồng thời là điều kiện lý tưởng cho việc tập trung chăn nuôi đại gia súc. Ngành du lịch tại Cu-ba rất phát triển bởi được thiên phú cho nhiều vùng sinh thái và bờ biển đẹp. Ngoài ra, Cuba còn có nhiều loại khoáng sản như ni-ken (trữ lượng lớn nhất thế giới), đồng, sắt, măng-gan, dầu lửa...
Hiến pháp xã hội chủ nghĩa của Cu-ba được thông qua năm 1992, tuyên bố Nhà nước được dẫn dắt bởi các tư tưởng của Hôxê Mácti, các tư tưởng chính trị của Mác, Eng-ghen và Lê-nin. Hiến pháp này cũng quy định Đảng Cộng sản Cu-ba là "lực lượng lãnh đạo xã hội và đất nước". Tháng 4/ 2011, Đại hội VI Đảng Cộng Sản Cu-ba đã thông qua đường lối "cập nhật hóa" mô hình phát triển kinh tế đất nước, đẩy mạnh các biện pháp cải cách kinh tế - xã hội, phát triển kinh tế tự doanh, cắt giảm lực lượng lao động dôi dư trong khu vực Nhà nước, cắt giảm bao cấp... Tháng 1/ 2012, Hội nghị toàn quốc Đảng Cộng sản Cuba đã thông qua Nghị quyết về công tác xây dựng Đảng với mục tiêu nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, phát huy dân chủ trong Đảng, tăng cường mối quan hệ mật thiết với các tổ chức nhân dân; kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực, quan liêu, giáo điều... nhằm thực hiện thành công đường lối kinh tế - xã hội được thông qua tại Đại hội VI. Tuy còn nhiều khó khăn, thách thức, đường lối "cập nhật hóa" mô hình phát triển kinh tế - xã hội đã bước đầu thu được kết quả tích cực; kinh tế Cu-ba có bước khởi sắc, 2011 đạt mức tăng trưởng 2,7%. Nhiều biện pháp khuyến khích kinh tế tự doanh phát triển được thông qua đã động viên người dân hăng hái tham gia sản xuất, hàng hóa nhiều lên, đời sống nhân dân được cải thiện.
Hiện nay, ngành du lịch đã trở thành nguồn thu ngoại tệ lớn thứ hai của Cuba (sau xuất khẩu nhân công kỹ thuật và chuyên môn). Chỉ trong thập kỷ qua, Cu-ba đã tăng gấp ba lần thị phần du lịch của mình tại Caribê với sự đầu tư lớn vào hạ tầng du lịch. Năm 2011, Cu-ba đón khoảng 2,7 triệu lượt du khách, với doanh thu khoảng 2 tỉ USD. Theo dự báo, tỷ lệ tăng trưởng ngành du lịch sẽ còn tiếp tục tăng cao. Song song với sự phát triển nổi tiếng của ngành y tế Cuba, Chính phủ Cuba cũng đẩy mạnh ý tưởng Du lịch y tế, nhằm mang lại thu nhập cho đất nước. Trong nhiều năm, Cuba đã phát triển các bệnh viện đặc biệt điều trị bệnh riêng cho người ngoại quốc và các nhà ngoại giao nước ngoài. Mỗi năm, hàng ngàn người Châu Âu, Mỹ Latinh, Canada và người Mỹ tới đây để sử dụng các dịch vụ chăm sóc y tế có chất lượng tốt, mà giá cả lại thấp hơn nhiều lần so với các nơi khác.
Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao (2/12/1960), quan hệ Việt Nam - Cuba được duy trì, phát triển, thể hiện tình cảm, lập trường cách mạng kiên định, thủy chung của Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước đối với sự nghiệp cách mạng và công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở mỗi nước.
Phố Zapata ở La Habana, nơi sẽ được thắp sáng bằng hệ thống đèn tiết kiệm điện do Việt Nam trao tặng, nhân chuyến thăm của TBT Nguyễn Phú Trọng. Ảnh: Hoài Nam - P/v TTXVN tại Cuba
Cu-ba là nước đi đầu trong phong trào nhân dân thế giới ủng hộ cuộc đấu tranh vì độc lập tự do và thống nhất đất nước trước đây, cũng như xây dựng đất nước của Việt Nam ngày nay; quan tâm thúc đẩy quan hệ mọi mặt với Việt Nam trên các lĩnh vực có thế mạnh như xây dựng, giao thông, công nghệ sinh học, giáo dục, y tế, thể dục - thể thao, nông nghiệp... Hai nước thường xuyên trao đổi các đoàn cấp cao, cũng như giữa các bộ, ngành, địa phương, duy trì cơ chế hoạt động thường niên của Ủy ban liên Chính phủ hai nước, nhằm tăng cường quan hệ hợp tác toàn diện giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước. Hai bên nhất trí cao về việc tăng cường hơn nữa các mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị, hợp tác anh em, nâng cao hiệu quả của các mối quan hệ này, phù hợp với thế mạnh và tiềm năng của mỗi nước. Trước khó khăn của bạn, Chính phủ Việt Nam tiếp tục xuất khẩu có hỗ trợ tín dụng cho Cu-ba 400.000 tấn gạo trong năm 2010 và 300.000 tấn trong năm 2011. Hai bên tiếp tục triển khai đúng kế hoạch các dự án "Phát triển sản xuất lúa quy mô hộ gia đình giai đoạn 3", "Hợp tác hỗ trợ Cu-ba phát triển ngô và đậu tương", "Hợp tác Việt Nam - Cu-ba về phát triển sản xuất lúa tại Cu-ba giai đoạn 2010 -2015", với tổng số tiền Việt Nam hỗ trợ bạn trên 43 triệu USD. Việt Nam cũng đang tiếp tục triển khai các dự án hợp tác dầu khí đã ký kết với nước bạn (2007) và thúc đẩy các dự án đầu tư tại Cu-ba trong các lĩnh vực xây dựng hạ tầng du lịch, viễn thông, giáo dục và đào tạo.
Việt Nam - Braxin: Đối tác bình đẳng, cùng có lợi
Cộng hòa Liên bang Braxin là quốc gia rộng nhất Nam Mỹ và thứ 5 trên thế giới, với diện tích hơn 8,5 triệu km2, dân số hơn 200 triệu người. Nói đến đất nước Bra-xin người dân trên thế giới sẽ liên tưởng ngay đến môn thể thao vua (bóng đá) và vũ điệu săm-ba cuồng nhiệt. Nhưng không chỉ có vậy, Braxin còn có nền kinh tế lớn nhất khu vực Mỹ Latinh và đứng thứ 6 thế giới với cơ cấu kinh tế bao gồm: dịch vụ 57%; công nghiệp 37%; nông nghiệp 6%. Braxin là đất nước giàu tài nguyên thiên nhiên như: sắt, măng-gan, bô xít, nhôm, u-ra-ni-um, đá quý, gỗ, dầu khí, tài nguyên nước... đứng đầu thế giới về sản xuất mía đường và cà phê, chiếm 1/2 sản lượng cà phê thế giới, một trong bốn nước đứng đầu thế giới về chăn nuôi. Khoa học kỹ thuật, công nghệ đạt trình độ cao trong nhiều lĩnh vực sản xuất, nghiên cứu ứng dụng; có nền công nghiệp hàng không, quân sự, cơ khí, chế tạo... khá phát triển. Thu nhập bình quân đầu người của Bra-xin đạt mức khá cao so với khu vực Mỹ Latinh với khoảng 11.000 USD/năm. Mặc dù cũng bị ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, nhưng do có chính sách kinh tế đúng đắn, sự chỉ đạo quyết liệt từ chính phủ, nền kinh tế Bra-xin đã phục hồi nhanh, phát triển ổn định và bền vững. Năm 2011, Braxin đạt tốc độ tăng trưởng khoảng 4% và lạm pháp được kiềm chế ở mức 6,5%; GDP ước tính đạt 3.000 tỉ USD, tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống 5,2%; trao đổi thương mại đạt hơn 480 tỉ USD, tăng 25,7% so với cùng kỳ năm trước.
Braxin có vai trò quan trọng tại khu vực và ngày càng tăng trên trường quốc tế. Chính phủ của nữ Tổng thống Dilma Rousseff hiện đang tiếp nối đường lối và chính sách đề cao độc lập chủ quyền và quyền tự quyết; chủ trương củng cố và phát triển mọi mặt khối MERCOSUR; thúc đẩy liên kết, hội nhập khu vực, đồng thời quan tâm đẩy mạnh quan hệ với các nước ở các khu vực khác, trong đó chú trọng châu Á-Thái Bình Dương. Braxin là thành viên của nhiều tổ chức khu vực và quốc tế, năng động, tích cực và có nhiều sáng kiến trong nhiều vấn đề đa phương.
Việt Nam và Bra-xin đã thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 8/5/1989. Quan hệ hai nước được thúc đẩy và phát triển không ngừng. Việt Nam lập Đại Sứ Quán tại Bra-xi-li-a năm 2000 trên cơ sở nâng cấp Tổng Lãnh sự quán lập tại thành phố Xao Pau-lô (1998); Braxin là nước Nam Mỹ đầu tiên lập Đại sứ quán ở Hà Nội (1994).
H ai nước đã trao đổi nhiều đoàn cấp cao, cấp bộ, ngành và doanh nghiệp. Trên phương diện đa phương, hai nước cùng quan điểm về cải cách Liên hợp quốc và nhiều vấn đề quốc tế khác. Braxin đã sớm ủng hộ Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới, ứng cử làm ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc khóa 2008-2009, cam kết xem xét tích cực công nhận quy chế kinh tế thị trường đối với Việt Nam. Và ngược lại, Việt Nam khẳng định ủng hộ Braxin ứng cử làm Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ nhiệm kỳ 2010-2011 và trở thành Ủy viên thường trực HĐBA LHQ mở rộng. Hai nước cũng đã ký nhiều hiệp định, văn bản hợp tác trên nhiều lĩnh vực và đang tiếp tục thúc đẩy đàm phán, ký kết các thỏa thuận hợp tác khác, nhằm làm đầy đủ hơn hành lang pháp lý cho việc phát triển quan hệ giữa hai nước. Trao đổi thương mại song phương Việt Nam - Braxin những năm gần đây có, từ trên 100 triệu USD năm 2005 lên hơn 900 triệu USD năm 2010 và năm 2011 đạt trên 1,4 tỉ USD. Việt Nam xuất khẩu sang Braxin chủ yếu các mặt hàng cơ khí, điện tử, vật liệu xây dựng, than, gạo, hàng thủ công mỹ nghệ, dệt may, giầy dép, thủy sản... và nhập khẩu từ Braxin chủ yếu là bột mì, dầu đậu tương, khô đậu tương, gỗ, giấy, vật liệu da... Hai nước có nhiều tiềm năng có thể hợp tác bổ trợ cho nhau trên nhiều lĩnh vực. Cùng với quan hệ chính trị, kinh tế, thương mại phát triển ngày càng tốt đẹp, hai bên đã thỏa thuận mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực khoa học - công nghệ, năng lượng, y tế, văn hóa, du lịch, thể thao. Bra-xin sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và hợp tác với Việt Nam về đào tạo nguồn nhân lực; quan tâm thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực: năng lượng, chế tạo máy, nông nghiệp, chế biến thực phẩm, y tế...
Trong bối cảnh quan hệ Việt Nam - Cuba, Việt Nam - Braxin không ngừng phát triển tốt đẹp, c huyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Cộng hòa Cu-ba và Cộng hòa Liên bang Braxin lần này, nhằm chuyển tải bức thông điệp cao nhất của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam về tình đoàn kết, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển với nhân dân Cuba, nhân dân Braxin, góp phần quan trọng thúc đẩy quan hệ có chiều sâu với các nước bạn bè truyền thống và phong trào cánh tả Mỹ Latinh trong tiến trình chủ động hội nhập quốc tế theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XI của Đảng ta.
Thanh Hải