Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tuyến, kết nối giữa điểm cầu trung tâm Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh với các điểm cầu tại Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Cao Bằng.
Dự và chủ trì Hội thảo, tại Hà Nội có Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng; Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa. Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên tham dự tại điểm cầu Thành phố Hồ Chí Minh và Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng Lại Xuân Môn tham dự tại điểm cầu tỉnh Cao Bằng.
Phát biểu khai mạc và đề dẫn Hội thảo, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh: Cách đây 110 năm, với ý chí, khát vọng cháy bỏng giải phóng dân tộc Việt Nam khỏi ách nô lệ dưới chế độ thực dân, phong kiến, ngày 5/6/1911, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành rời bến Nhà Rồng ra đi tìm đường cứu nước. Hành trình của Người đã mở ra những mốc son rực rỡ nhất trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc của Việt Nam.
Gần 30 năm kể từ lúc ra đi cho đến khi trở về Tổ quốc, Nguyễn Tất Thành, sau này đã trở thành lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Chủ tịch Hồ Chí Minh muôn vàn kính yêu, đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử cao cả, mang đến cho nhân dân Việt Nam ngọn cờ và khát vọng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Từ chủ nghĩa yêu nước, Người đã tìm thấy ánh sáng khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lê nin, trở thành một chiến sĩ cộng sản quốc tế, nhà hoạt động tích cực, sôi nổi truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê nin vào phong trào cách mạng Việt Nam. Người đã sáng lập ra Đảng Cộng sản Việt Nam, lãnh đạo cả dân tộc ta vùng lên giành thắng lợi vẻ vang trong cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945 lịch sử, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nước dân chủ đầu tiên ở Đông Nam Á, đưa dân tộc ta tiến vào kỷ nguyên mới: Độc lập, dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Xuân Thắng khẳng định, hành trình của Chủ tịch Hồ Chí Minh là hành trình sáng tạo, vĩ đại trong tìm đường, mở đường và dẫn đường cho sự nghiệp phóng dân tộc, giải phóng đất nước. Mỗi bước đi của Người trong hành trình ấy đều gắn liền với những quyết định trọng đại, những mốc son lịch sử trong các chặng đường của cách mạng Việt Nam.
“Những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử mà chúng ta đạt được trong 35 năm qua là minh chứng sinh động, hùng hồn, khẳng định, đường lối đổi mới của Đảng ta là đúng đắn, sáng tạo. Con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân ta đã lựa chọn là phù hợp với thực tiễn nước ta và xu thế phát triển của thời đại; khẳng định sự cần thiết phải kiên định, vận dụng và bổ sung, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; không ngừng hoàn thiện mô hình xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam trong giai đoạn mới, phù hợp quy luật khách quan, thực tiễn dân tộc và xu thế thời đại, kế thừa tinh hoa, giá trị văn hóa và các thành tựu phát triển của nhân loại, như lúc sinh thời Bác Hồ kính yêu đã làm và mong muốn”, Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh.
Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Xuân Thắng cho rằng trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đang triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII đi vào cuộc sống thì việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cần tiếp tục được các cấp, các ngành, các đơn vị đẩy mạnh theo hướng thấm nhuần sâu sắc, vận dụng sáng tạo những lời căn dặn, quý báu của Người; hết sức chú trọng xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh, toàn diện, để Đảng ta mãi “là đạo đức, là văn minh”; luôn gắn bó mật thiết với nhân dân, xứng đáng với vai trò, sứ mệnh lịch sử được nhân dân giao phó.
“Chúng ta phải quán triệt và thực hiện nghiêm túc quan điểm "dân là gốc", thật sự tin tưởng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, hết sức chăm lo cho đời sống nhân dân, coi nhân dân là chủ thể của công cuộc đổi mới. Cùng với đó, tiếp tục kiên định với đường lối đổi mới, khơi dậy khát vọng, phát huy giá trị văn hóa, tinh thần sáng tạo, sức mạnh con người Việt Nam để lập nên những kỳ tích phát triển mới về con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội Việt Nam "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh", thực hiện thành công tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại và ước vọng của toàn dân tộc ta”, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh khẳng định.
Tại Hội thảo, các chuyên gia, học giả đã tập trung phân tích các tham luận, nêu ý kiến phân tích quá trình Đảng ta vận dụng, bổ sung, phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh, trong đó cốt lõi là tư tưởng về độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới, đảm bảo đất nước phát triển nhanh và bền vững, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Chia sẻ ý kiến của mình thông qua tham luận “Những sáng tạo của Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc thuộc địa và cách mạng giải phóng dân tộc”, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trần Minh Trưởng, nguyên Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng, cho rằng quan điểm của Hồ Chí Minh đối với vấn đề dân tộc thuộc địa, giải phóng dân tộc là thành quả của tư duy sáng tạo, thể hiện tư tưởng cách mạng khoa học, được kiểm chứng trong quá trình đấu tranh cách mạng Việt Nam và phong trào cách mạng thế giới. Những quan điểm của Người thấm đượm khát vọng của nhân dân Việt Nam về độc lập, tự do, công bằng, văn minh, ấm no và hạnh phúc.
Hệ thống quan điểm cách mạng hướng tới mục tiêu phục vụ cho quyền lợi và khát vọng của dân tộc, hòa quyện trong tình yêu giai cấp, tình yêu nhân loại, đượm tính nhân văn, không có ranh giới quốc gia, ngăn cách, là đòi hỏi chính đáng của các dân tộc trên thế giới. Tư tưởng Hồ Chí Minh tiếp tục là nền tảng tư tưởng, là kim chỉ nam, ánh sáng soi đường dẫn dắt sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta đi tới thành công, mãi mãi trường tồn cùng dân tộc và thời đại.
Phát biểu kết luận Hội thảo, Trưởng ban Ban Tuyên giáo Nguyễn Trọng Nghĩa khẳng định, gần 60 tham luận gửi tới Hội thảo đã kế thừa những thành quả nghiên cứu khoa học, tìm hiểu về sự kiện lịch sử, về những vấn đề đã được đề cập, gợi mở từ các cuộc trước đó về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Mỗi tham luận là một công trình nghiên cứu công phu, nghiêm túc, phản ánh khá đầy đủ, toàn diện, sâu sắc về ý nghĩa của sự kiện lịch sử; khẳng định sự kiên định tiếp nối con đường cách mạng Việt Nam: độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Nhân dân lựa chọn.
Các ý kiến phát biểu, tham luận có ý nghĩa tư tưởng chính trị sâu sắc, nội dung khoa học đa dạng... không những đáp ứng được mục đích, yêu cầu của Hội thảo đề ra, mà còn gợi mở thêm những luận cứ khoa học để tiếp tục tìm hiểu, nghiên cứu về cuộc đời hoạt động cách mạng phong phú của Chủ tịch Hồ Chí Minh và tư tưởng của Người, về những thành tựu, khó khăn, thách thức trong quá trình hiện thực hóa ý mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
"Hội thảo “Hồ Chí Minh với hành trình thực hiện khát vọng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội” là hoạt động thiết thực để chúng ta bày tỏ lòng thành kính và biết ơn vô hạn đối với công lao, cống hiến vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc Việt Nam, mang lại cuộc sống độc lập, tự do, ấm no, hạnh phúc cho toàn dân tộc. Đồng thời, đây cũng là dịp để chúng ta đẩy mạnh nghiên cứu, quán triệt sâu sắc hơn về tầm vóc, giá trị to lớn và quý giá của di sản Hồ Chí Minh, đặc biệt là khát vọng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội”, Trưởng ban Ban Tuyên giáo Trung ương kết luận.