Thực hiện quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, ngày 19/5/1959, Đoàn công tác quân sự đặc biệt (Đoàn 559) - đơn vị tiền thân của Binh đoàn 12 ngày nay, được thành lập, có nhiệm vụ mở tuyến chi viện chiến lược đường Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh huyền thoại, vận chuyển hàng hóa quân sự chi viện cho miền Nam và tổ chức đưa đón cán bộ, bộ đội, chuyển công văn, tài liệu từ Bắc vào Nam, từ Nam ra Bắc.
Cán bộ, chiến sĩ Đoàn 559 đã cùng quân và dân ta vượt lên mưa bom, bão đạn của kẻ thù, với tinh thần “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”,“Đánh địch mà đi, mở đường mà tiến”, “Sống bám trụ cầu đường, chết kiên cường dũng cảm”, “Mặt đường là trận địa”…
Đất nước thống nhất, Bộ đội Trường Sơn được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ chuyển sang xây dựng kinh tế kết hợp củng cố quốc phòng, với tên gọi Binh đoàn 12. Phát huy truyền thống của Bộ đội Trường Sơn anh hùng, Binh đoàn có mặt ở khắp mọi miền đất nước, triển khai xây dựng hàng nghìn công trình, dự án, trong đó có nhiều công trình, dự án trọng điểm quốc gia, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường quốc phòng, an ninh của đất nước và nhiệm vụ quốc tế giúp các nước bạn Lào và Campuchia.
Trước yêu cầu mới của đất nước, hơn 10 năm trở lại đây, Binh đoàn 12 chuyển thành doanh nghiệp kinh tế - quốc phòng. Trên mặt trận mới, dù không có tiếng súng, nhưng cũng đầy gian nan, khó khăn, thử thách. Vượt lên tất cả, Binh đoàn đã tạo dựng được thương hiệu trong lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông, thủy điện, thủy lợi; đồng thời là đơn vị dự bị công binh cầu đường chiến lược của Quân đội.
Theo Thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn, Tư lệnh Binh đoàn 12, giai đoạn này, Binh đoàn đã thi công và bàn giao đưa vào sử dụng hàng nghìn công trình trên khắp mọi miền Tổ quốc; trong đó có nhiều công trình trọng điểm quốc gia. Tiêu biểu như tham gia xây dựng thủy điện Sơn La, thủy điện Bản Chát (Lai Châu), thủy điện Buôn Kuốp, Buôn Tua Srah, làm Tổng thầu xây dựng thủy điện Srêpok 3 (Đắk Lắk); đường dây 500 KV Bắc - Nam; đường cao tốc: Thăng Long - Nội Bài; Láng - Hòa Lạc; Nội Bài - Bắc Ninh; Cầu Giẽ - Ninh Bình; Thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương; Hà Nội - Thái Nguyên; xây dựng Quốc lộ 18; Quốc lộ 1A (đoạn Pháp Vân - Cầu Giẽ, Vinh - Đông Hà, Huế - Hải Vân…); đường Hồ Chí Minh; đường Trường Sơn Đông; xây dựng cầu Bãi Cháy, hầm đường bộ Hải Vân; các sân bay: Điện Biên, Vinh, Buôn Ma Thuột...
Các công trình đơn vị tham gia thi công đều đảm bảo tiến độ, chất lượng và hiệu quả. Đặc biệt, Binh đoàn là một trong những đơn vị đi đầu trong áp dụng công nghệ tiên tiến vào xây dựng công trình giao thông tạo ra bước ngoặt trong thi công trên lĩnh vực này.
Nhìn nhận chặng đường phát triển trưởng thành của đơn vị anh hùng, Thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn khẳng định: Qua 30 năm (1989 - 2019) nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức, Binh đoàn từng bước hội nhập, phát triển, trở thành doanh nghiệp quân đội có uy tín, thương hiệu trong lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông, thủy điện, thủy lợi; là đơn vị dự bị công binh cầu đường chiến lược của Bộ Quốc phòng. Với những thành tích xây dựng kinh tế - quốc phòng thời kỳ đổi mới, Binh đoàn và nhiều tập thể, cá nhân thuộc Binh đoàn đã được Đảng, Nhà nước, Quân đội tặng nhiều phần thưởng, danh hiệu cao quý.
Đặc biệt, với tinh thần Thi đua Quyết thắng, trong 5 năm qua, từ 2014 - 2019, Binh đoàn 12 đã có nhiều đổi mới, với nhiều phong trào, mô hình hay, cách làm sáng tạo; tiêu biểu như phong trào: “Lao động giỏi, lao động sáng tạo”; “Phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật”, “Giữ xe tốt, lái xe an toàn”; “Tuổi trẻ Binh đoàn xung kích, sáng tạo quyết thắng”; “Xanh, sạch, đẹp; bảo đảm vệ sinh lao động; phòng, chống cháy nổ”; “Phụ nữ Binh đoàn đoàn kết, sáng tạo, hoàn thành tốt nhiệm vụ, xây dựng gia đình hạnh phúc, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”; mô hình “Hũ gạo tình thương”; “Nêu gương sáng mỗi ngày”, “Hành động nhỏ, ý nghĩa lớn”…
Các phong trào thi đua đã tạo động lực to lớn cổ vũ động viên cán bộ, chiến sĩ, người lao động nỗ lực phấn đấu vượt qua khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; nội bộ đoàn kết, thống nhất; dân chủ được phát huy; kỷ cương, kỷ luật được giữ nghiêm; xây dựng tổ chức Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện.
Ở bất cứ nơi đâu, từ Trường Sơn, Tây Nguyên đến các địa bàn xa xôi, hẻo lánh, biên giới, hải đảo và trong bất cứ hoàn cảnh nào, Binh đoàn luôn giữ vững và phát huy cao độ truyền thống của Bộ đội Trường Sơn anh hùng để vượt lên khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, vững vàng hội nhập, phát triển.
Đó cũng chính là nền tảng vững chắc, động lực thôi thúc cán bộ, chiến sĩ, người lao động Binh đoàn 12 (Tổng Công ty xây dựng Trường Sơn) kế tục, nỗ lực phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân thực hiện thắng lợi công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới - Thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn bày tỏ.