Toàn cảnh Hội thảo.
Báo cáo đề dẫn Hội thảo, Phó Chủ tịch UBND thành phố Lạng Sơn Nguyễn Thị Hồng Vân cho hay, Tả đô đốc Thân Công Tài sinh năm 1620 ở xã Như Thiết, huyện Yên Dũng, phủ Lạng Giang, xứ Kinh Bắc xưa (nay là thôn Như Thiết, xã Hồng Thái, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang). Năm 1667, ông được phong tước Hán Quận công; đến đầu năm 1672 được phong chức Tả đô đốc cai quản miền biên ải Lạng Sơn.
Trong thời gian trấn ải Lạng Sơn, với tài thao lược, giỏi bang giao, ông đã lập lại trật tự xã hội, chăm lo cải thiện đời sống nhân dân, tạo dựng sự đoàn kết giữa cộng đồng các dân tộc thiểu số ở vùng biên. Ông đã thực hiện đường lối ngoại giao mềm dẻo, củng cố mối giao hảo với các tỉnh biên giới của Trung Quốc. Nhờ đó, đã giữ gìn và ổn định tình hình an ninh biên giới.
Tả đô đốc Thân Công Tài sớm nhận thấy vị trí thuận lợi và tầm quan trọng trong việc mở mang giao thương giữa Lạng Sơn với các tỉnh trong nước và các tỉnh biên giới Trung Quốc nên đã khởi xướng và đặt nền móng cho nền kinh tế thương mại và đô thị sơ khai của tỉnh Lạng Sơn từ nửa cuối thế kỷ XVII. Ông khuyến khích thương nhân hai nước Việt Nam - Trung Quốc đến Lạng Sơn làm ăn, buôn bán, giúp người dân trao đổi hàng hóa, thông thương giữa miền xuôi với miền ngược và sự giao thương giữa cư dân hai bên biên giới. Nhờ đó, trấn lỵ Lạng Sơn từ một vùng đất đồi gò hoang vu đã sớm trở thành nơi đông dân cư, đồng thời nhanh chóng phát triển thành một trung tâm buôn bán sầm uất, phồn thịnh. Đến nay, những ý tưởng, việc làm của ông cho Lạng Sơn vẫn còn nguyên giá trị. Thành phố Lạng Sơn đã trở thành đô thị đầu mối, trung tâm kinh tế, thương mại quan trọng của tỉnh và cả nước...
Tại Hội thảo, 15 tham luận của các nhà quản lý, nghiên cứu, nhà khoa học đã khẳng định những đóng góp to lớn của Tả đô đốc Hán Quận công Thân Công Tài trong việc: ổn định chính trị, trật tự biên giới; lập ra phố chợ Kỳ Lừa và đô thị sơ khai của tỉnh Lạng Sơn, nhất là việc giao bang với Trung Quốc trong tiến trình lịch sử Việt Nam thế kỷ XVII...
Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Việt Yên (Bắc Giang) Thân Văn Thuần nhấn mạnh, cuộc đời và sự nghiệp của Tả đô đốc Thân Công Tài gắn trọn với vùng đất biên ải Lạng Sơn. Ông là một vị quan thanh liêm, chính trực, xử lý công việc công bằng, không màng lợi lộc, được người đời ca tụng về tài, đức. Có thể khẳng định rằng, ông là người đặt nền móng cho nền thương mại của tỉnh Lạng Sơn, xứng danh là nhà cải cách kinh tế của dân tộc dưới thời phong kiến.
Thạc sĩ Nguyễn Văn Biểu, Viện Sử học Việt Nam cho rằng, Tả đô đốc Thân Công Tài là người có tư duy mới về kinh tế thương nghiệp. Công lao của ông được dân chúng nhiều nơi ở vùng biên giới Lạng Sơn và Trung Quốc biết ơn. Khi ông mất, người dân đã lập đền thờ gọi là đền Tả Phủ...