Lời huấn thị nổi tiếng của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết/ Thành công, thành công, đại thành công” đã trở thành phương châm hành động của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta và thực sự đã phát huy cao nhất sức mạnh đại đoàn kết dân tộc để giành thắng lợi trong mỗi thời kỳ lịch sử.
Trong tư tưởng của Bác, người cao tuổi có vai trò rất quan trọng trong việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Thực tế cho thấy, nhiều năm qua, những cống hiến to lớn của các thế hệ người cao tuổi Việt Nam đã tạo thành bề dày truyền thống vẻ vang gắn liền với tiến trình lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta từ ngàn xưa cho đến hôm nay.
Từ ý chí và trí tuệ mưu lược tại Hội nghị Diên Hồng trong lịch sử đã giúp vua Trần tiêu diệt hàng vạn quân Nguyên Mông để bảo vệ non sông đất nước, cho đến các phong trào, mô hình tiêu biểu “Người cao tuổi mẫu mực”, “Tuổi cao gương sáng”, “Người cao tuổi tham gia xây dựng nông thôn mới”, “Người cao tuổi tham gia xây dựng dòng họ không có người vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội”, “Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu thảo hiền” hiện nay đã khẳng định vai trò quan trọng của người cao tuổi trong các hoạt động tập hợp lực lượng, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, tạo sức mạnh tổng hợp.
Là người uy tín cao tuổi, nhiều năm tham gia công tác xã hội, ông Hoàng Quốc Việt, 64 tuổi, dân tộc Tày ở xóm Khe Ván, xã Phủ Lý, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên, đang đảm nhiệm chức vụ Bí thư chi bộ. Đảm nhiệm vai trò này được 10 năm, ông Việt luôn tâm niệm xã hội muốn phát triển, điều đầu tiên cần làm là xây dựng được tinh thần đoàn kết trong cộng đồng, nhất là ở những vùng khó khăn, dân cư sống rải rác.
Vốn là bộ đội tham gia chiến đấu tại chiến trường Tây Nguyên những năm 1970, rồi công tác nhiều năm tại Quân khu I, ông Việt học được kinh nghiệm trong công tác tuyên truyền, vận động quần chúng.
Khe Ván là xóm xa nhất xã Phủ Lý (thuộc vùng 135 đặc biệt khó khăn của tỉnh), có trên 90% người dân là dân tộc Tày, chuyên làm ruộng, trồng chè và trồng rừng, nên cuộc sống bà con nơi đây còn gặp nhiều khó khăn. Chính vì vậy, để tuyên truyền, vận động bà con đổi mới cách làm trong phát triển kinh tế, đóng góp kinh phí, hiến đất làm đường, làm nhà văn hóa, đặc biệt là nâng cao chất lượng công tác xây dựng Đảng không hề đơn giản đối với các đội ngũ cán bộ, người có uy tín của xóm, cần có thời gian dài.
Để làm tốt điều này, theo ông Hoàng Quốc Việt, cán bộ, đảng viên, đặc biệt là Bí thư chi bộ đồng thời là người uy tín phải luôn xác định bản thân cần gương mẫu, trách nhiệm, nhiệt tình. Bên cạnh đó, cán bộ, đảng viên còn đến tận các hộ trong xóm, thực hiện tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các kế hoạch, chương trình của địa phương.
Nhờ công tác vận động, tuyên truyền tích cực của các cấp, ngành ở địa phương, đội ngũ cán bộ, đảng viên trong xóm Khe Ván, đặc biệt là có sự đóng góp rất nhiệt tình và đắc lực của ông Hoàng Quốc Việt, chi bộ Khe Ván nhiều năm liên tục được xếp loại từ hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên, góp phần động viên các hộ dân tích cực phát triển kinh tế trồng rừng, làm chè có hiệu quả; nhân dân đóng góp kinh phí, hiến đất xây dựng được nhà văn hóa, khối đoàn kết toàn dân được nâng cao, tình hình an ninh trật tự tại địa phương ổn định.
Phó Chủ tịch Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam Nguyễn Hòa Bình cho biết, những năm qua, các cấp Hội luôn coi việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhiệm vụ thường xuyên, đặc biệt là những hoạt động nêu cao tinh thần đoàn kết, tập hợp nhân dân. Để hoạt động này phát huy hiệu quả, Trung ương Hội thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn, tọa đàm để các hội viên nắm được tinh thần, cũng như tăng cường kỹ năng tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Theo ông Nguyễn Hòa Bình, một hoạt động của người cao tuổi nhằm tăng cường tinh thần đoàn kết trong nhân dân là sự phối hợp với Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng triển khai chương trình "Bảo vệ chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ, giữ gìn an ninh, trật tự khu vực biên giới, vùng biển".
Sau gần 10 năm triển khai, vai trò quan trọng của đội ngũ người cao tuổi ở địa phương ngày càng nâng cao. Thông qua chương trình phối hợp đã có trên 1.200 cán bộ Hội Người cao tuổi các cấp được tập huấn về tình hình và kiến thức biên giới, biển, đảo; tổ chức nhiều buổi tuyên truyền, vận động nhân dân, gia đình, dòng họ, con, cháu tham gia các hoạt động bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, biển đảo, với hơn 3 triệu lượt người tham dự. Hơn 28.000 tổ tự quản, gần 794.000 hộ gia đình đăng ký tham gia tự quản đường biên, cột mốc và an ninh trật tự xóm, bản biên giới, bờ biển.
Hội Người cao tuổi của 1.000 xã thuộc 44 tỉnh, thành phố có biên giới, biển đảo đã ký kết chương trình phối hợp với các đồn biên phòng và cung cấp hơn 9.000 tin có giá trị phục vụ cho nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, giữ gìn an ninh trật tự và đấu tranh với các loại tội phạm; vận động tố giác 420 vụ tội phạm; ngăn chặn 230 vụ tuyên truyền đạo trái pháp luật; phối hợp giáo dục, cảm hóa 518 đối tượng vi phạm pháp luật...
Trung tướng Hoàng Xuân Chiến, Tư lệnh Bộ đội Biên phòng Việt Nam cho biết, chương trình phối hợp giữa Hội Người cao tuổi với Bộ đội Biên phòng đã thực hiện được nhiều nội dung hiệu quả, giúp cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu được âm mưu, thủ đoạn, chiến lược “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; thấy được tầm quan trọng của công tác bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, hiểu rõ chủ trương xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị với nước bạn.
Qua những việc làm thiết thực, người cao tuổi đã giúp hội viên cũng người dân hiểu rõ vai trò, trách nhiệm bảo vệ biên giới, góp phần giữ vững chủ quyền an ninh biên giới; nâng cao tinh thần đoàn kết trong cộng đồng, phát huy sức mạnh tổng hợp trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Một trong những mô hình đang phát triển rất hiệu quả cũng dựa trên tinh thần đoàn kết được Trung ương Hội Người cao tuổi phát động thực hiện từ năm 2005 là Câu Lạc bộ Liên thế hệ tự giúp nhau. Đây là một tổ chức dựa vào cộng đồng, tập hợp từ khoảng 50-70 người cao tuổi, có mục tiêu liên kết các thành viên nhằm phát huy vai trò của người cao tuổi trong cộng đồng dân cư trong việc hỗ trợ người cao tuổi khó khăn, giúp họ cải thiện cuộc sống của bản thân, gia đình, tăng cường thu nhập, bảo đảm sức khỏe và phát triển cộng đồng. Đến nay, cả nước có khoảng 500 câu lạc bộ đang hoạt động khá hiệu quả, góp phần quan trọng vào việc trợ giúp và phát huy vai trò người cao tuổi ở Việt Nam.
Phó Chủ tịch Thường trực Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam Đàm Hữu Đắc cho biết, các dự án, mô hình Câu Lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau đã được nhiều nước trên thế giới triển khai từ nhiều năm qua, song việc triển khai ở nước ta còn khá mới mẻ và tương đối muộn. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ của các bộ, ngành, tổ chức hữu quan cộng với sự nỗ lực của các địa phương, cơ sở, đến nay, mô hình đã phát huy hiệu quả và lan tỏa trong cộng đồng dân cư. Không chỉ giúp nhau trong phát triển kinh tế, thông qua hoạt động của Câu lạc bộ, đã giúp người cao tuổi nâng cao đời sống tinh thần, đoàn kết, sống vui, sống khỏe, trở thành tấm gương, động lực cho con cháu noi theo.
Đánh giá về vai trò của người cao tuổi, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam khẳng định, người cao tuổi không chỉ làm ra của cải vật chất, mà còn là chỗ dựa về tinh thần, tấm gương to lớn đối với thế hệ trẻ trong công tác vận động quần chúng, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; từ đó phát huy sức mạnh tổng hợp, góp phần xây dựng và phát triển đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.