Nhiều đóng góp hữu ích, thiết thực để phát triển văn hóa, nghệ thuật 

Đó là những ý kiến tâm huyết của các đại biểu tại Đại hội Đảng bộ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhiệm kỳ 2025-2030, diễn ra ngày 26/6.

Báo chí trong cuộc cách mạng tinh gọn

Tham luận tại Đại hội, ông Lưu Đình Phúc, Cục trưởng Cục Báo chí cho rằng, Báo chí Cách mạng Việt Nam đã qua mốc son một thế kỷ với những đóng góp quan trọng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, nhưng hiện tại báo chí đang phải đối mặt với bài toán nguồn thu và mô hình phát triển sau tinh gọn.

Theo ông Lưu Đình Phúc, nếu như thực hiện Quy hoạch báo chí năm 2019 chỉ giảm 58 báo, 115 tạp chí, tác động khoảng 1.500 người, thì cuộc cách mạng tinh gọn lần này giảm 38 báo, gần 100 tạp chí, 33 đài phát thanh - truyền hình, tác động tới khoảng gần 18.000 người, trong đó khối phát thanh - truyền hình khoảng 9.000 người, gần 44% nhân lực báo chí trên toàn quốc bị tác động bởi sắp xếp, tinh gọn.

Câu hỏi lớn đặt ra là: tinh gọn rồi thì Đảng, Nhà nước có quan điểm, chính sách gì để phát triển báo chí; vai trò, vị thế của báo chí sẽ như thế nào trong bối cảnh mới; báo chí phải làm gì để xứng đáng với truyền thống và phần thưởng cao quý mà Đảng, Nhà nước vừa trao tặng “ Huân chương Hồ Chí Minh lần thứ 2”, để làm tốt sứ mệnh phụng sự đất nước, phụng sự nhân dân, là vũ khí tư tưởng sắc bén của Đảng.

Ông Lưu Đình Phúc cho biết, những câu hỏi lớn đó đặt ra cho công tác quản lý những vấn đề căn cốt. Đó là, báo chí phải giữ được vào trò chi phối, làm chủ mặt trận thông tin, để cho dân hiểu, dân tin và dân theo, để hội tụ niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng. Báo chí tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, xây dựng và phát triển toàn diện con người Việt Nam trong kỷ nguyên mới. Lực lượng báo chí cách mạng hiện nay nhiều nhưng dàn trải nên cần phải xây dựng lực lượng báo chí chủ lực quốc gia lớn mạnh, có tầm ảnh hưởng sâu rộng trong nước và đi ra quốc tế, có vai trò chi phối, làm trụ cột dẫn dắt, giữ nhịp định hướng thông tin. Yêu cầu tinh gọn báo chí đặt ra vấn đề mới về mô hình phát triển của báo chí cách mạng, cùng với đó là yêu cầu cao hơn về chất lượng nguồn nhân lực và hiệu suất, hiệu quả công việc, là cơ chế, chính sách hướng tới mục tiêu phát triển báo chí “chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại”.

Theo Cục trưởng Lưu Đình Phúc, Cục Báo chí đã quán triệt triển khai trong công tác quản lý, chỉ đạo báo chí, với nhận thức sâu sắc về mục tiêu của cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, cuộc cách mạng về thể chế. Quá trình thực hiện cuộc “cách mạng” tinh gọn đồng thời phải tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, đột phá về chính sách phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, giải phóng nguồn lực kinh tế tư nhân, nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế.

Theo đó, Chi ủy Cục Báo chí đã xác định báo chí phải là lực lượng chủ lực trong công tác truyền thông, góp phần quan trọng tạo đà thúc đẩy nhận thức thay đổi, làm cho xã hội, người dân thấy rõ được lợi ích đem lại từ cuộc “cách mạng” tinh gọn, đó là giảm được gánh nặng ngân sách nhà nước, tăng niềm tin của người dân vào bộ máy công quyền, tạo môi trường đầu tư - kinh doanh thông thoáng, minh bạch, góp phần phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững.

Cùng với đó, báo chí phải thổi bùng khát vọng phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng, niềm tự hào dân tộc, tự tin, tự lực, tự cường, có khát vọng quốc gia, khát vọng làm giàu, khát vọng vươn lên, hướng đến mục tiêu lợi ích cho người dân, xã hội, doanh nghiệp, nâng cao vị thế cạnh tranh quốc gia, khẳng định vai trò và đường lối sáng suốt của Đảng, rất hợp với lòng dân, đang tạo đà cất cánh, đưa đất nước ta vươn mình trong kỷ nguyên mới.

Trong tiến trình đó, báo chí mang trên mình trách nhiệm “kép”: vừa tuyên truyền, lan tỏa tinh thần cải cách để tạo đồng thuận xã hội; vừa tự tái cấu trúc, đổi mới chính mình để trở nên chuyên nghiệp, hiện đại và nhân văn hơn.

Cục trưởng Cục Báo chí Lưu Đình Phúc cũng chia sẻ một số kinh nghiệm xây dựng mô hình và cơ chế chính sách phát triển báo chí trong cuộc cách mạng tinh gọn. Trong đó nhấn mạnh bài học về thế trận truyền thông khởi đầu từ lòng dân, phát huy sức mạnh của thế trận truyền thông nhân dân trong triển khai thực hiện Nghị quyết của Đảng. Theo ông Lưu Đình Phúc, thế trận truyền thông phải khởi đầu từ lòng dân. Để dân hiểu, dân tin và dân theo thì cốt lõi chính sách, định hướng, tuyên truyền phải gắn bó với dân, vì dân, nói đi đôi với làm. Phải chú trọng thực hiện tuyên truyền khéo, đó là việc thuyết phục dân và để đạt đến việc đồng thuận của dân, từ đó là đồng thuận của xã hội.

“Những điểm nóng, những xung đột xã hội đều có phần nguyên nhân do chưa làm tốt công tác tuyên truyền, thuyết phục. Vì thế, cùng với tuyên truyền qua báo chí thì từng cán bộ, đảng viên phải là cán bộ dân vận khéo, gương mẫu, cầu thị, lắng nghe dân, tôn trọng dân, giải quyết công việc có lý, có tình, xây dựng nền hành chính công khai, minh bạch; giải quyết tốt mâu thuẫn nhỏ; thực hiện nghiêm dân chủ ở cơ sở, nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng; dân chủ trong từng cơ quan, đơn vị”, ông Lưu Đình Phúc nhấn mạnh.

Bên cạnh đó là bài học về việc học tập, quán triệt sâu sắc tinh thần của nghị quyết. Theo đó, người đứng đầu cấp ủy, người làm công tác quản lý phải nắm chắc tinh thần nghị quyết của Đảng, có thấu cảm, tư tưởng có thông thì chỉ đạo triển khai mới đúng, mới trúng và có hiệu quả; Bài học về việc triển khai nghị quyết từ góc nhìn đại cục, với những quyết sách lớn của Đảng, Nhà nước về tinh gọn bộ máy, trong đó có báo chí, cần đặt chính sách đó trong tổng thể mục tiêu chung của đất nước để có góc nhìn rộng lớn hơn, thấy được ý nghĩa xã hội, ý nghĩa nhân văn, thấy được khát vọng phát triển vươn lên của đất nước, để từ đó có sở cứ định hướng, làm công tác tư tưởng trong triển khai thực hiện.

Bài học quan trọng nữa là nhất quán trong nhận thức, quyết liệt trong hành động. “Cuộc cách mạng tinh gọn gắn với cuộc cách mạng về thể chế, nên đòi hỏi người đứng đầu cấp ủy phải có nhận thức nhất quán, tư duy nhạy bén, thích nghi, thích ứng linh hoạt và quyết tâm cao trong tổ chức triển khai; nhận thức và hành động phải đi đôi với nhau; nói và làm phải thống nhất, từ đó mới quyết liệt, quyết tâm trong phân cấp, phân quyền, tinh gọn đối tượng quản lý”, ông Lưu Đình Phúc nhấn mạnh.

Nghệ thuật biểu diễn chuyển mình đáp ứng yêu cầu thời đại

Tại Đại hội, Nghệ sĩ Nhân dân Nguyễn Xuân Bắc, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn cho biết: Nhiệm kỳ 2020-2025, dưới sự lãnh đạo sâu sát của Đảng ủy lãnh đạo Bộ, cùng sự đoàn kết, sáng tạo của đội ngũ nghệ sĩ, công chức, viên chức… nghệ thuật biểu diễn đã có nhiều chuyển biến tích cực. Cục Nghệ thuật biểu diễn đã nỗ lực tham mưu lãnh đạo Bộ trình Chính phủ những Nghị định, ban hành những thông tư, hoàn thiện thể chế góp phần tạo hành lang pháp lý để vừa kích thích, tạo môi trường sáng tạo tốt nhất nhưng vẫn đảm bảo về quản lý nhà nước để nghệ thuật và văn hóa phát triển đúng định hướng lấy văn hóa làm hạt nhân phát triển con người.

Bên cạnh đó, Cục đã chỉ đạo thực hiện nhiều chương trình nghệ thuật chính luận chào mừng, kỷ niệm các sự kiện trọng đại của đất nước, góp phần lan tỏa hình ảnh Việt Nam yêu chuộng hòa bình, giàu bản sắc và khát vọng phát triển. Các chương trình nghệ thuật đặc biệt được tổ chức với chiều sâu văn hóa và sức lan tỏa xã hội, lay động cảm xúc, khơi dậy niềm tin, hun đúc lòng yêu nước và bồi đắp khát vọng vươn lên của toàn xã hội, khẳng định vai trò của nghệ thuật biểu diễn như một mũi nhọn mềm trong chiến lược phát triển văn hóa, con người Việt Nam.

Cùng với đó, các chương trình phục vụ vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo được triển khai liên tục. Các đơn vị nghệ thuật thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đi đến mọi miền của Tổ quốc, đã biểu diễn hàng nghìn đêm phục vụ đồng bào. Các nhà hát, các đoàn nghệ thuật ở các tỉnh, thành cũng thay đổi mạnh mẽ đáp ứng nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của nhân dân. Nghệ thuật biểu diễn đang chuyển mình đáp ứng yêu cầu của thời đại trên nền tảng số, mở rộng không gian tiếp cận đến từng người dân và bạn bè quốc tế.

Các liên hoan, hội thi được tổ chức chuyên nghiệp, sáng tạo không chỉ nhằm tôn vinh những tài năng, kịp thời đánh giá diện mạo của nghệ thuật chuyên nghiệp, còn góp phần làm sống dậy tinh thần dân tộc qua từng loại hình nghệ thuật từ truyền thống đến hiện đại, từ mộc mạc thô sơ đến khoa học công nghệ.

Năm 2024 và đầu năm 2025 chứng kiến sự bùng nổ của nghệ thuật biểu diễn trên toàn quốc với rất nhiều chương trình được tổ chức quy mô hoành tráng với sự tham gia của hàng vạn khán giả. Song hành cùng nghệ thuật biểu diễn, văn học Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò là một trong những trụ cột của đời sống tinh thần dân tộc - nơi lưu giữ ký ức, phản ánh hiện thực và khơi gợi khát vọng đổi mới, phát triển. Cục Nghệ thuật biểu diễn đã chủ trì và phối hợp tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, từ giới thiệu, quảng bá các tác phẩm văn học giá trị, đến kết nối văn học với sân khẩu, điện ảnh, nghệ thuật truyền thống, đưa văn học ra khỏi trang giấy, đến gần hơn với công chúng thông qua hình thức biểu diễn sáng tạo, hiện đại nhưng vẫn gìn giữ bản sắc.

“Bước vào nhiệm kỳ 2025-2030, chúng tôi mang theo niềm tin vững chắc vào sự lãnh đạo toàn diện, sáng suốt của Đảng, của Ban Chấp hành Đảng bộ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Chúng tôi tự tin – bởi chúng tôi kế thừa một nền tảng bền vững được gây dựng bằng trí tuệ, tâm huyết và khát vọng. Chúng tôi có tiền đề vững vàng – từ những thành quả đã gặt hái, những giá trị đã được khẳng định và niềm tin đã được vun đắp. Giờ đây, từ điểm xuất phát của một nhiệm kỳ mới – chúng tôi càng phải chủ động hơn, sáng tạo hơn, quyết liệt hơn – để nghệ thuật, văn học, văn hóa tiếp tục là dòng chảy nuôi dưỡng tinh thần dân tộc, góp phần làm rạng danh hình ảnh Việt Nam trong thời đại mới”, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn Xuân Bắc tin tưởng.