Một trong những vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm thảo luận về dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam là việc nới lỏng điều kiện liên quan đến việc nhập quốc tịch Việt Nam, nhằm tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư, nhà khoa học, chuyên gia nước ngoài…
Tổng Bí thư Tô Lâm, Đại biểu Quốc hội Thành phố Hà Nội phát biểu tại tổ chiều 17/5/2025. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN
Phát biểu tại tổ, Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ: Nghị quyết 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới được ban hành mới đây là để kiến tạo một hệ thống pháp luật đồng bộ, khả thi, minh bạch, tạo môi trường ổn định cho sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực hội nhập quốc tế, loại bỏ triệt để các rào cản do những chồng chéo, mâu thuẫn trong hệ thống luật pháp gây ra.
Tổng Bí thư phát biểu: “Với yêu cầu đó, tinh thần cải cách được đặt ra. Một là phải đổi mới căn bản tư duy pháp luật, chuyển từ tư duy quản lý sang phục vụ, từ bị động sang chủ động, kiến tạo cho sự phát triển. Đó là tư duy mới. Nếu chúng ta không có tư duy đó, khó để đồng bộ, khó để thống nhất và thông qua được, vì đấy là mạch rất quan trọng. Còn việc xây dựng pháp luật, phải đi trước một bước, phải đảm bảo tính dự báo cao, sự phù hợp với thực tiễn và yêu cầu sự phát triển nhanh chóng, phục vụ cho yêu cầu phát triển. Thứ ba là thi hành pháp luật phải nghiêm minh, công bằng, thực chất, gắn liền với công khai, minh bạch, thuận tiện tối đa cho người dân, cho doanh nghiệp, cho toàn xã hội. Thứ tư là phải phân cấp, phân quyền rõ ràng, gắn với trách nhiệm, xóa bỏ cơ chế xin cho, triệt tiêu các lợi ích cục bộ và các đặc quyền nhóm”.
Thảo luận về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam, nhiều đại biểu bày tỏ đồng tình khi dự thảo luật tập trung vào hai chính sách lớn. Trong đó nới lỏng điều kiện liên quan đến nhập quốc tịch Việt Nam, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các trường hợp có cha đẻ, mẹ đẻ, ông nội, bà nội, ông ngoại và bà ngoại là công dân Việt Nam, nhà đầu tư, nhà khoa học, chuyên gia nước ngoài... được nhập quốc tịch Việt Nam. Cùng với đó, nới lỏng điều kiện liên quan đến việc trở lại quốc tịch Việt Nam, nhằm tạo điều kiện cho các trường hợp đã mất quốc tịch được trở lại quốc tịch Việt Nam.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân (Đoàn ĐBQH Thành phố Hồ Chí Minh) bày tỏ: “Chúng ta đang có thể chế đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, rất cần nguồn nhân lực chất lượng cao, cũng như Trung tâm tài chính quốc tế ở TP Hồ Chí Minh có nhu cầu về nguồn nhân lực này và chắc chắn rằng sẽ có nhiều người, trong đó có những người Việt Nam ở nước ngoài sẵn sàng về làm việc và nếu có nhu cầu tham gia quốc tịch Việt Nam thì cần có cơ chế thoáng để thu hút nguồn lực chất lượng cao này”.
Thảo luận sôi nổi về vấn đề quốc tịch Việt Nam, ở khía cạnh khác, đại biểu Trần Quốc Tỏ (Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh) cho rằng: Một số nội dung quy định tại dự thảo Luật gây khó khăn cho công tác quản lý xuất nhập cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam. Việc xử lý vi phạm vì thế cũng có thể gặp những vướng mắc, nhất là với trường hợp bị trục xuất. Ngoài ra, trong các lĩnh vực đầu tư, thuế, ngân hàng... có thể phát sinh những vấn đề phức tạp...
Đại biểu Trần Quốc Tỏ nêu ý kiến: “Đề nghị Ban chủ trì soạn thảo nghiên cứu bổ sung vào dự thảo Luật quy định về cơ chế giải quyết các vấn đề phát sinh, tác động tiêu cực đến công tác bảo vệ an ninh quốc gia, quản lý công dân, các vấn đề xung đột pháp lý và xử lý vi phạm đối với công dân Việt Nam đồng thời có quốc tịch nước ngoài. Cùng với đó, bảo đảm yêu cầu không để các đối tượng lợi dụng việc trở lại quốc tịch Việt Nam nhằm đổi lại tài sản hoặc các quyền lợi khác, lợi dụng vấn đề "song tịch" để trốn tránh nghĩa vụ, trách nhiệm công dân Việt Nam cũng như ở nước sở tại”...