Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng phát biểu tại hội nghị. Ảnh: dantri.com.vn
Những năm qua, với sự quan tâm lãnh đạo sâu sát của Đảng và công tác quản lý của Nhà nước, công tác tổ chức và hoạt động của hội, quỹ xã hội, quỹ từ thiện đã đạt được nhiều chuyển biến tích cực. Tính đến hết năm 2024, cả nước có 70.096 hội và 3081 quỹ, trong đó có 609 hội và 101 quỹ hoạt động phạm vi cả nước hoặc liên tỉnh.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng cho biết, sau khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, bộ máy hành chính ở các địa phương đã cơ bản tinh gọn, giảm tầng nấc trung gian, loại bỏ chồng chéo, trùng lặp thủ tục hành chính. Quá trình sắp xếp địa giới hành chính và tổ chức lại bộ máy nhà nước giúp bộ máy vận hành ổn định, đúng người, đúng việc, tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu lực quản lý.
Đến nay, cả nước có 146.836 người nghỉ việc sau sắp xếp bộ máy đã được nhận tiền chính sách, chế độ theo Nghị định số 178/2024/NĐ-CP. Bộ Nội vụ đang tiếp tục xây dựng lại định mức biên chế giai đoạn 2026–2031, theo hướng giảm thêm 15% biên chế, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong hoạt động hành chính.
Cùng với sự phát triển của đất nước, số lượng các tổ chức hội, quỹ tăng nhanh. Nhìn chung, các hội, quỹ đã tích cực phát huy vai trò quan trọng của mình, hoạt động cơ bản đều tuân thủ tuân thủ pháp luật, phát huy vai trò đoàn kết, tập hợp nhân dân, tham gia thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, nhân đạo, từ thiện. Đặc biệt, các hội được giao nhiệm vụ phản biện, tư vấn chính sách đã thể hiện rõ năng lực, được các bộ, ngành, địa phương tín nhiệm và “đặt hàng” trong công tác chuyên môn.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Thứ trưởng Bộ Nội vụ cũng chỉ ra các hạn chế như một số hội, quỹ hoạt động chưa hiệu quả, thậm chí có sai phạm, buông lỏng quản lý tài chính, hoặc để xảy ra mất đoàn kết nội bộ, công tác thu hút, tập hợp hội viên yếu. Việc thành lập cơ quan báo chí và pháp nhân trực thuộc chưa đúng quy định, dẫn tới tình trạng thương mại hóa, sai tôn chỉ, mục đích hoạt động.
Thực tiễn đó đặt ra yêu cầu phải đổi mới tư duy, phương thức quản lý, hoàn thiện thể chế, đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của hội, quỹ, phù hợp với quy định của pháp luật, điều lệ, đặc biệt trong bối cảnh sắp xếp tổ chức bộ máy, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hiện nay.
Theo Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng, Bộ Nội vụ đã triển khai cơ sở dữ liệu quốc gia về hội, quỹ, song tỷ lệ cập nhật thông tin của các tổ chức còn thấp. Không ít hội vẫn quản lý thủ công, thiếu hệ thống lưu trữ, thiếu công cụ số phục vụ điều hành, khiến việc giám sát, thống kê, và hỗ trợ hoạt động của hội gặp khó khăn. Việc tiếp tục hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu về hội, quỹ đảm bảo đúng-đủ-sạch-sống, là một trong 117 cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành được Chính phủ ưu tiên triển khai theo Nghị quyết 71/NQ-CP có ý nghĩa quan trọng trong việc chuyển đổi mô hình quản lý và thực hiện dịch vụ công trực tuyến.
Ông đề nghị các hội, quỹ rà soát, cập nhật quy chế, quy định nội bộ phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đảm bảo hoạt động đúng pháp luật và tôn chỉ, mục đích. Đổi mới phương thức hoạt động, khuyến khích tư duy sáng tạo, nâng cao tính tự chủ, tự nguyện, tự chịu trách nhiệm. Coi trọng công tác bảo vệ nội bộ và lựa chọn nhân sự có uy tín, năng lực, tâm huyết, tránh bổ nhiệm hình thức. Ban Chấp hành cần nâng cao năng lực quản lý, điều hành, chủ động giải quyết mâu thuẫn, không đùn đẩy trách nhiệm cho cơ quan quản lý nhà nước.
“Tăng cường quản lý cơ quan báo chí và pháp nhân trực thuộc, đảm bảo hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích, không để ‘báo hóa tạp chí’, sai phạm tài chính”, Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng nêu rõ. Đồng thời cho biết, Bộ Nội vụ sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế, sửa đổi các nghị định về tổ chức, quản lý hội, quỹ xã hội, quỹ từ thiện, đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu thống nhất toàn quốc và tăng cường giám sát việc tiếp nhận viện trợ, tài trợ theo quy định pháp luật.
Tại Hội nghị, các đại biểu đã trao đổi các nội dung nghiệp vụ trong công tác quản lý nhà nước về hội, quỹ xã hội, quỹ từ thiện; chia sẻ kinh nghiệm, trao đổi thực tiễn và thảo luận những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức, hoạt động và quản lý hội, quỹ; đề xuất những giải pháp thiết thực góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và phát huy vai trò của các hội, quỹ trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Các nội dung trọng tâm được nhiều đại biểu quan tâm thảo luận gồm: bất cập trong triển khai các quy định mới, nhất là về mô hình chính quyền 2 cấp, chuyển đổi số và cơ chế tự chủ; việc hoàn thiện thể chế, minh bạch tài chính, ứng dụng công nghệ số trong quản lý; phối hợp, chia sẻ thông tin giữa các cơ quan quản lý và các tổ chức hội, quỹ, bảo đảm hoạt động đúng pháp luật, hiệu quả và đúng tôn chỉ, mục đích...