Báo cáo tình hình, kết quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo từ năm 2008 - 2011 do Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh trình bày cho thấy: Trách nhiệm trong chỉ đạo, lãnh đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo được nâng lên. Công tác hoàn thiện cơ chế, chính sách góp phần hạn chế phát sinh khiếu kiện mới được quan tâm. Công tác tiếp dân ở các tỉnh, thành phố đã được củng cố thêm một bước và ngày càng hiệu quả hơn. Tỷ lệ số vụ việc được giải quyết ngày một tăng, giải quyết được khối lượng lớn vụ việc mới phát sinh và nhiều vụ đông người, phức tạp. Việc phối hợp giữa các cơ quan ở Trung ương và địa phương được quan tâm hơn, nhất là xử lý các tình huống phức tạp phát sinh trong khiếu nại, tố cáo.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo còn những hạn chế, yếu kém như: Một số địa phương chưa tổ chức tốt việc tiếp công dân, chưa gắn công tác tiếp công dân với việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là ở cấp huyện. Nhiều vụ việc giải quyết còn chậm; một số vụ việc giải quyết không đúng chính sách, pháp luật và thực tế. Nhiều địa phương chỉ chú trọng đến việc giải quyết hết thẩm quyền mà chưa quan tâm đến giải quyết dứt điểm; còn hiện tượng né tránh, đùn đẩy, thấy sai phạm nhưng chưa có biện pháp khắc phục…
Trong thời gian từ năm 2008 - 2011, các cơ quan hành chính nhà nước đã tiếp trên 1.571.500 lượt người đến khiếu nại, tố cáo và tiếp nhận, xử lý 672.990 đơn thư. Năm 2011 so với năm 2008 tăng 26,4% vụ việc; 64,5% đoàn đông người. Cụ thể, kết quả giải quyết khiếu nại theo thầm quyền, các cơ quan chức năng đã giải quyết 257.419/290.565 vụ việc khiếu nại (đạt trên 88%). Qua phân tích cho thấy, số vụ khiếu nại đúng chiếm 19,8%; số vụ khiếu nại có đúng, có sai chiếm 28%; khiếu nại sai chiếm 52,2%.
Về giải quyết tố cáo, đã giải quyết 33.160/39.107 vụ việc tố cáo (đạt trên 84%). Qua phân tích cho thấy, có 16,2% đơn tố cáo đúng, 29,6% đơn tố cáo có đúng, có sai; 54,2% đơn tố cáo sai. Công tác giải quyết khiếu nại tố cáo đã thu hồi về cho Nhà nước gần 1.026 tỷ đồng, 1.241 ha đất; khôi phục quyền lợi cho 6.659 công dân với số tiền 595 tỷ đồng, 936 ha đất; kiến nghị xử lý hành chính 2.951 người; chuyển cơ quan điều tra 239 vụ, 382 người.
Về giải quyết các vụ việc tồn đọng, bức xúc, kéo dài, các bộ, ngành, địa phương đã kiểm tra, rà soát, giải quyết dứt điểm 1.052 vụ việc tồn đọng, bức xúc, kéo dài (đạt 66,7%). Hiện còn lại 528 vụ việc đang được tiếp tục xem xét, giải quyết.
Nhấn mạnh có tới 70% số vụ khiếu nại của công dân liên quan đến đất đai, nhiều ý kiến đại biểu đề xuất, cần tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác quy hoạch, thu hồi, giao đất, cho thuê đất… thực hiện tốt công tác bồi thường hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên tinh thần công khai, dân chủ, công bằng, bảo đảm quyền và lợi ích của người dân. Cùng với đó, chủ động chỉ đạo, tổ chức phối hợp giữa cơ quan cấp trên với cơ quan cấp dưới; phát huy tối đa hiệu quả việc đối thoại với người khiếu nại, tố cáo, đặc biệt là đối với các vụ việc đông người, phức tạp, gay gắt.
Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo thời gian quan đã có những bước chuyển biến tích cực; công tác này đã được các cấp ủy đảng, chính quyền coi là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, thường xuyên và liên tục. Những kết quả tích cực của công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đã góp phần quan trọng vào thành tựu phát triển kinh tế-xã hội chung của đất nước những năm qua.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng cho rằng, ở từng thời điểm, từng nơi, tình hình khiếu nại, tố cáo vẫn diễn biến hết sức phức tạp; nhiều vụ việc khiếu nại, tố cáo còn tồn đọng, kéo dài như Thanh tra Chính phủ đã báo cáo trong thời gian từ năm 2008 - 2011, bên cạnh việc xử lý dứt điểm 1.052 vụ việc tồn đọng, bức xúc, kéo dài (đạt 66,7%) vẫn còn lại 528 vụ việc tồn đọng, bức xúc, kéo dài chưa được giải quyết dứt điểm, hiện vẫn đang trong quá trình xem xét, giải quyết. Do vậy, công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo phải tiếp tục được xác định là nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên của các cấp ủy đảng, chính quyền và phải được giải quyết hiệu quả hơn nữa. Công tác này nếu không được xem xét, giải quyết và xử lý kịp thời, hiệu quả sẽ là mầm mống gây mất ổn định chính trị, xã hội.
Chỉ đạo các vấn đề cụ thể, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cần tập trung xử lý dứt điểm các vụ việc khiếu nại, tố cáo còn tồn đọng, kéo dài. Riêng đối với 528 vụ việc còn tồn đọng, kéo dài, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chỉ đạo các cơ quan chức năng lập hồ sơ từng vụ việc cụ thể, từ đó thành lập Hội đồng thẩm định, đề ra các phương án xử lý với tinh thần trách nhiệm chỉ đạo sâu sát, quyết liệt, giải quyết dứt điểm và đăng tải công khai trên mạng của các cơ quan chức năng về tiến độ xử lý từng vụ việc. “Khi đã có kết luận đối với từng vụ việc, nếu vụ việc nào chính quyền sai thì phải nhận lỗi, phải sửa; nếu người dân sai phải thuyết phục chấp hành theo pháp luật, trong đó có xem xét hỗ trợ khó khăn cho người dân”, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói.
Nêu rõ yêu cầu vì lợi ích và sự phát triển của đất nước, phải tiếp tục thu hồi đất để làm hạ tầng và phục vụ cho các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải công khai quy hoạch, thực hiện tốt công tác lập quy hoạch, thu hồi đất… Đối với những hộ dân không chấp hành, mặc dù đã được vận động, thuyết phục, phải thực hiện cưỡng chế theo đúng quy trình mà pháp luật quy định.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nhấn mạnh, các cấp ủy đảng, chính quyền cần chủ động nắm chắc tình hình, giải quyết hiệu quả các vụ việc ở cấp cơ sở, tránh khiếu nại, tố cáo vượt cấp lên Trung ương; không để xảy ra tình trạng kẻ xấu lợi dụng khiếu nại, tố cáo gây mất ổn định an ninh, trật tự xã hội. Bên cạnh đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng lưu ý các bộ, ngành, địa phương chú trọng tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ tiếp công dân, xử lý khiếu nại, tố cáo; đồng thời làm tốt hơn nữa công tác thông tin, truyên truyền; thông tin một cách khách quan, trung thực, tránh thông tin phiến diện, một chiều về các vụ việc liên quan đến khiếu nại, tố cáo.
Thiện Thuật