Dừng dự án cảng Kê Gà vì không khả thi

Ông Lê Tiến Phương, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận cho biết cảng Kê Gà chính thức dừng lại theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Như vậy, sau gần 5 năm triển khai với 4 lần khởi công rồi dừng lại, dự án cảng Kê Gà (do Tập đoàn Than Khoáng sản Việt Nam - Vinacomin làm chủ đầu tư) có tổng giá trị trên 20.000 tỉ đồng đã chính thức dừng lại.

Theo quy hoạch, cảng dài khoảng 2,3 km với tổng diện tích 366 ha. Dự kiến cảng Kê Gà hình thành sẽ rút ngắn cung đường, giảm chi phí vận chuyển hàng hóa của các dự án bauxite Tây Nguyên, cũng như tạo tiền đề cho sự phát triển kinh tế cho cả vùng Tây Nguyên và Nam Trung bộ.

Tuy nhiên quá trình triển khai xây dựng cảng, đã phát sinh nhiều vấn đề. Nguyên nhân khiến dự án không thể triển khai là Vinacomin đang gặp một số khó khăn về vốn. Về mặt kỹ thuật, đây là vùng biển hiểm trở khó có thể xây dựng cảng nước sâu.

Cuối thế kỷ XIX, người Pháp đã xây dựng hải đăng tại khu vực này nhằm giúp tàu bè kịp đổi hướng tránh đá ngầm nguy hiểm. Theo tính toán, nếu thực hiện dự án, Vinacomin phải bỏ ra 4.000 tỉ đồng để xây đê chắn sóng dài 3 km hướng ra biển, cách ngọn hải đăng Kê Gà khoảng 2,3 km.

Lãnh đạo Vinacomin nói gì?

Lý giải việc tạm dừng đầu tư xây dựng cảng Kê Gà, ông Lê Minh Chuẩn, Tổng Giám đốc Vinacomin cho biết, ban đầu khi tính toán xây dựng cảng Kê Gà đảm bảo vận chuyển trên 10 triệu tấn bauxit/năm và với cung độ vận tải ngắn nhất thì vận chuyển bằng ô tô về cảng Kê Gà sẽ tiết kiệm hơn.

Nhưng theo quy hoạch thăm dò, khai thác và chế biến quặng bauxit giai đoạn đến năm 2020 có xét đến 2030, trước mắt từ nay đến năm 2020, chỉ duy trì 2 dự án thử nghiệm là Tổ hợp bauxit nhôm Lâm Đồng và dự án Alumin Nhân Cơ - Đăk Nông. Đến năm 2015, công suất hai nhà máy khoảng 1,3 triệu tấn/năm và trên cơ sở kết quả thí điểm hai dự án này mới nghiên cứu phương án nâng công suất.


Như vậy theo ông Chuẩn, nếu đầu tư gần 5.000 tỷ đồng cho dự án cảng Kê Gà, về mặt kinh tế thì không hiệu quả. Đó là những lý do vì sao Vinacomin đề nghị dừng xây dựng dự án cảng Kê Gà. Vấn đề xem xét lại đầu tư cảng Kê Gà hoàn toàn không có gì bất ngờ vì trước đây khi đặt ra sản lượng lớn hơn, nay sau khi kiểm tra lại thực tế của dự án và để hiệu quả, do vậy việc điều chỉnh là cần thiết.


Với công suất như hiện nay, cảng Vĩnh Tân là lựa chọn ưu tiên số một, mặc dù dài hơn 60 km nhưng tính hiệu quả kinh tế sẽ tốt hơn bởi do tận dụng mặt bằng Vĩnh Tân đã đầu tư và chỉ cần mở rộng thêm. Trong khi chờ đợi cảng Vĩnh Tân hoàn thành, sản phẩm của hai dự án bauxit Tân Rai và Alumin Nhân Cơ sẽ được vận chuyển tới cảng Gò Dầu.

Vinacomin đã đền bù 27 tỷ đồng

Thủ tướng Chính phủ giao Vinacomin và các bộ, ngành liên quan, phối hợp với UBND tỉnh Bình Thuận giải quyết đền bù thiệt hại cho các nhà đầu tư du lịch. Nằm trong phạm vi quy hoạch của dự án cảng Kê Gà, 12 dự án đã bị đình trệ hoạt động trong suốt hơn 5 năm qua.

Theo ông Lê Minh Chuẩn, hiện nay, dự án mới triển khai giai đoạn 1. Vinacomin đã đền bù tổng cộng 27 tỷ đồng cho các hộ dân không có vướng mắc gì. Với 4 nhà đầu tư du lịch, hiện còn 1 công ty chưa thống nhất phương án đền bù.

Theo tính toán, tiền đền bù cho 4 nhà đầu tư khoảng hơn 30 tỷ đồng. Trong số 4 nhà đầu tư, thực tế có 1 nhà đầu tư du lịch đã đầu tư nhà hàng trước đó nhưng chưa khai thác, ba nhà đầu tư còn lại, dự án vẫn là đất trống.

Với giai đoạn 2 có liên quan 8 nhà đầu tư, mặc dù chưa triển khai nhưng Tập đoàn sẽ làm việc với tỉnh để tìm hướng giải quyết đền bù theo quy định của pháp luật.