Đơn giản hóa thủ tục, nâng cao hiệu quả ký kết và thực hiện điều ước quốc tế

Đại biểu Lò Thị Luyến (Điện Biên) cho rằng, hiện nay, trong bối cảnh đất nước đang đẩy mạnh hội nhập quốc tế, ký kết và thực hiện nhiều điều ước trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, lao động, khoa học công nghệ, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững... những vướng mắc, điểm nghẽn trong luật hiện hành làm ảnh hưởng đến tiến độ, chất lượng thực hiện các điều ước quốc tế, đặc biệt là những vấn đề cấp bách hoặc liên quan đến nguồn vốn ODA và các vốn vay ưu đãi khác.

Dẫn chứng thực tế tại tỉnh Điện Biên "cũng có nguồn vốn này, nhưng cả một nhiệm kỳ vừa qua không làm được", đại biểu cho biết, lý do là bởi các thủ tục đàm phán thực hiện theo yêu cầu của nhà tài trợ sau đó lại phải làm lại các quy trình theo Luật Đầu tư công. Điều này đã làm chậm tiến độ thực hiện, nhiều khi đã hết thời hạn thực hiện các cam kết với nhà tài trợ và phải quay trở lại quy trình đàm phán, ảnh hưởng tới vấn đề bội chi, trả nợ vay... Vì vậy, đại biểu nhấn mạnh, nội dung phân cấp, phân quyền cho Thủ tướng Chính phủ trong dự thảo Luật là rất cần thiết.

Đại biểu đề nghị quy định rõ thời gian đối với việc giải quyết các thủ tục hành chính theo hướng đơn giản hóa thủ tục, tăng cường phân cấp, phân quyền, từ đó nâng cao hiệu quả công tác ký kết và thực hiện các điều ước quốc tế, đặc biệt trong việc sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi vì đây là nguồn lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội.

Đại biểu Lò Thị Luyến nhất trí bổ sung quy định "Ủy quyền trong trường hợp đặc biệt" tại Điều 72a dự thảo Luật. Theo đó, trong trường hợp cần thiết để xử lý các yêu cầu thực tế hoặc có yêu cầu cấp bách về đối ngoại, sau khi lấy ý kiến của Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp và các cơ quan, tổ chức liên quan, cơ quan đề xuất kiến nghị Thủ tướng Chính phủ báo cáo Chủ tịch nước ủy quyền Thủ tướng Chính phủ quyết định việc đàm phán, ký, sửa đổi, bổ sung một số điều ước quốc tế nhân danh Nhà nước thuộc thẩm quyền của Chủ tịch nước trong một khoảng thời gian xác định.

Đại biểu phân tích, quy định này thể hiện sự phù hợp với chủ trương phân cấp, phân quyền và không làm mất đi thẩm quyền của Chủ tịch nước mà vẫn đảm bảo sự lãnh đạo, giám sát theo đúng quy định. Việc Thủ tướng Chính phủ được ủy quyền trong những tình huống khẩn cấp, yêu cầu phản ứng nhanh trong hoạt động ngoại giao sẽ giúp rút ngắn thời gian, tăng tính linh hoạt, phù hợp với yêu cầu trong bối cảnh toàn cầu hóa.

Đại biểu Trần Thị Hồng An (Quảng Ngãi) nhất trí xem xét, thông qua dự án Luật theo quy trình, thủ tục rút gọn tại Kỳ họp thứ 10 để kịp thời khắc phục các điểm nghẽn trên thực tế. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị Chính phủ rà soát để nội luật hóa đầy đủ các cam kết quốc tế, khắc phục tình trạng "ký thì nhiều" nhưng triển khai trong thực tiễn thì còn nhiều hạn chế. Đồng thời, Chính phủ tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nhân lực để thực hiện việc đàm phán, xây dựng pháp luật và giám sát các điều ước quốc tế; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến rộng rãi điều ước quốc tế, nhất là các điều ước về thương mại, điều ước liên quan đến các doanh nghiệp. Đại biểu cũng mong muốn Chính phủ chủ động đề xuất xây dựng các điều ước quốc tế mới phù hợp với lợi ích quốc gia, nhất là trong các lĩnh vực mới như: kinh tế số, chuyển đổi năng lượng, trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng...

Trong sáng 31/10, thảo luận ở tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, các đại biểu tập trung cho ý kiến về việc tách quỹ công nghiệp quốc phòng, an ninh thành 2 quỹ độc lập (gồm Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh và Quỹ công nghiệp quốc phòng); bổ sung 1 mục về Tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia; bổ sung quy định về "Hội đồng quản lý phát triển công nghiệp an ninh" do Bộ trưởng Bộ Công an quyết định thành lập và là Chủ tịch Hội đồng...

Đại biểu Bế Minh Đức (Cao Bằng) tán thành đề xuất tách riêng Quỹ công nghiệp quốc phòng và Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh để tạo sự chủ động trong triển khai phát triển công nghiệp quốc phòng và công nghiệp an ninh. Đại biểu cũng đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung các quy định về cơ chế giám sát công khai, minh bạch cả hai loại Quỹ này; nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước cũng như ngăn ngừa các rủi ro, thất thoát trong quản lý tài chính.

Góp ý về quy định chính sách của Nhà nước đối với Tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia, đại biểu Ma Thị Thúy (Tuyên Quang) cho rằng, dự thảo Luật quy định các chính sách về ưu đãi, hỗ trợ trong phát triển công nghiệp an ninh, tuy nhiên chưa thể hiện rõ ràng tiêu chí, phạm vi và thứ tự ưu tiên giữa các nhóm đối tượng được thụ hưởng. Đại biểu đề nghị ban soạn thảo cân nhắc cụ thể hóa hơn các chính sách này, xác định rõ nguyên tắc ưu tiên nhằm giúp chính sách đi vào thực tiễn, tránh dàn trải và bảo đảm hiệu quả sử dụng nguồn lực.