Đảm bảo tính đồng bộ giữa Luật Xây dựng (sửa đổi) với các luật khác

Quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn theo phân cấp của Chính phủ

Trình bày báo cáo giải trình, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Phan Xuân Dũng cho biết, đa số ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành sự cần thiết phải ban hành Luật Xây dựng sửa đổi cùng với phạm vi điều chỉnh và tên gọi như dự thảo Luật nhưng cần mở rộng phạm vi điều chỉnh, sửa đổi toàn diện Luật bao gồm cả những vấn đề như thanh tra xây dựng, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu.

Bên cạnh đó, việc sửa đổi Luật Xây dựng phải bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất với các luật khác như Luật Nhà ở, Luật Đất đai, Luật Quy hoạch đô thị, Luật Quy hoạch… và các dự án Luật đang trình Quốc hội.

Về quy hoạch xây dựng và cấp phép xây dựng công trình có thời hạn trên đất có quy hoạch chậm triển khai, một số ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị cần rà soát tính đồng bộ của các luật để đảm bảo quy hoạch xây dựng thống nhất với các loại quy hoạch khác; bổ sung quy hoạch quốc gia, xem lại quy hoạch xây dựng vùng cho phù hợp với Luật Quy hoạch.

Trước một số ý kiến về việc cần có giải pháp hạn chế quy hoạch “treo", cấp giấy phép xây dựng có thời hạn trong các khu đất có quy hoạch chậm triển khai để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, trong việc các quy hoạch chậm được triển khai thực hiện, pháp luật về quy hoạch xây dựng đã có quy định về rà soát quy hoạch để kịp thời xem xét điều chỉnh phù hợp với tình hình phát triển (Điều 46 - Luật Quy hoạch đô thị và Điều 15 - Luật Xây dựng). Luật Xây dựng hiện hành đã có quy định về việc xây dựng công trình, nhà ở riêng lẻ có thời hạn trong vùng quy hoạch. Trên thực tế có nhiều quy hoạch triển khai quá chậm trễ, kéo dài so với quy định đã gây nhiều khó khăn, ảnh hưởng tới đời sống và quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội và để bảo đảm phù hợp với quy định tại Điều 49 Luật Đất đai năm 2013, dự thảo Luật đã được nghiên cứu sửa đổi, bổ sung quy định về cấp giấy phép xây dựng có thời hạn nhằm bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người dân trong các khu quy hoạch chậm triển khai tại Điều 94 như dự thảo Luật.

Có đại biểu Quốc hội đưa ra ý kiến đề nghị cần quản lý nghiêm trật tự xây dựng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng quản lý trật tự xây dựng là một trong những vấn đề được xã hội hết sức quan tâm và có quan hệ trực tiếp với hoạt động cấp giấy phép xây dựng. Tuy nhiên, việc thực hiện quản lý trật tự xây dựng không chỉ gắn liền với pháp luật về xây dựng mà còn liên quan đến pháp luật về đất đai, quy hoạch, thanh tra, xử lý vi phạm hành chính, tổ chức chính quyền địa phương...

Về cơ bản, Luật Xây dựng hiện hành đã có quy định liên quan đến bảo đảm trật tự xây dựng. Một số hạn chế trong quản lý trật tự xây dựng thời gian vừa qua chủ yếu do khâu tổ chức thực hiện pháp luật chưa nghiêm, thiếu kịp thời. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng không nên quy định lại những nội dung về quản lý trật tự xây dựng tại Chương V dự thảo Luật. Tuy nhiên, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật đã được sửa đổi, bổ sung, làm rõ trách nhiệm của UBND cấp tỉnh, huyện về quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn theo phân cấp của Chính phủ...

Quy định rõ giới hạn và quy mô xây dựng công trình

Thảo luận trực tuyến về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng, nhiều đại biểu cho rằng bên cạnh Luật Xây dựng còn có liên quan đến nhiều luật khác như Luật Đất đai, Luật Quy hoạch đô thị, Luật Đầu tư... do đó, cần rà soát, đánh giá phạm vi, nội dung sửa đổi Luật Xây dựng với các luật để đảm bảo đồng bộ, không chồng chéo.

Đại biểu Trần Tất Thế (Hà Nam) cho rằng cần xác định vai trò, chức năng, nội dung đối với các điều chỉnh luật theo hướng giới hạn và tập trung vào công tác xây dựng nhằm mục đích xác định quyền, nghĩa vụ của các chủ thể có liên quan đến việc xây dựng công trình một cách có hiệu quả, bền vững.

Theo đại biểu, các cơ quan quản lý nhà nước thực hiện chức năng quản lý, giải phóng mặt bằng, phát triển nhà ở, kinh doanh bất động sản. Đối với những nội dung đã được kiểm chứng qua thực tiễn và phù hợp với quy định thì bổ sung vào luật, những nội dung chưa được áp dụng và còn bất cập trong thực tiễn thì nếu nâng lên thành luật sẽ gây khó khăn và không đảm bảo tính khả thi.

Thực tế, dự thảo Luật Xây dựng đã đưa ra nhiều nội dung của các Nghị định của Chính phủ về quản lý xây dựng, đầu tư xây dựng công trình, quản lý kinh phí xây dựng, quản lý cấp phép xây dựng, chất lượng công trình... đã triển khai nhưng gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc chưa phù hợp với thực tiễn. Các đại biểu cho rằng những nội dung này cần được rà soát, đánh giá, điều chỉnh cho phù hợp trong dự thảo luật.

Theo đại biểu Dương Minh Tuấn (Bả Rịa -Vũng Tàu), trước sự phát triển nhanh chóng về đời sống xã hội trong nước và tác động từ việc hội nhập quốc tế thì việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng nhằm phù hợp với thực tiễn đầu tư, xây dựng là hết sức cần thiết. Đại biểu Dương Minh Tuấn cho rằng về quy mô, giới hạn công trình nhà ở nông thôn và nhà ở riêng lẻ thuộc khu vực không có quy hoạch đô thị thì không cần giấy phép theo quy định cũ là hợp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân. Tuy nhiên, trong những năm qua lợi dụng việc này, một số tổ chức, cá nhân ở nhiều địa phương đã xây dựng tràn lan nhiều công trình có diện tích, quy mô lớn gây khó khăn trong công tác quản lý. Đại biểu Dương Minh Tuấn đề nghị Ban soạn thảo cần quy định giới hạn, quy mô xây dựng công trình ở những khu vực này.

Nhiều đại biểu đề nghị miễn giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ thuộc khu vực miền núi, hải đảo nhưng cần phải quản lý chặt chẽ hơn việc cấp phép xây dựng ở nông thôn nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân những cũng cần siết chặt việc quản lý xây dựng theo đúng quy định của pháp luật...

Giải trình tại phiên thảo luận trực tuyến, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cho biết, những ý kiến về đảm bảo sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật giữa Luật Xây dựng và một số luật khác là rất đúng. Bộ Xây dựng đã có rà soát, báo cáo với Ủy ban Thường vụ Quốc hội về những mâu thuẫn, chưa đồng bộ để xin ý kiến chỉ đạo và đề nghi sửa một số nội dung trên tinh thần tiếp thu ý kiến của các đại biểu, nhằm đảm bảo sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật...