Với gần 50 năm tham gia hoạt động cách mạng trong Quân đội (7/1967 - 4/2016), đồng chí Phùng Quang Thanh trưởng thành từ người chiến sĩ mang quân hàm binh nhì, kinh qua các chức vụ, tham gia chiến đấu trên nhiều chiến trường ác liệt, ông được Đảng, Nhà nước, Quốc hội giao trọng trách Bộ trưởng Bộ Quốc phòng (4/2006), thăng quân hàm Đại tướng (7/2007). Với nhiều đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, sự phát triển, trưởng thành của Quân đội, đồng chí được Đảng, Nhà nước phong tặng Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân dân và nhiều danh hiệu cao quý khác. Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của đồng chí Phùng Quang Thanh là tấm gương mẫu mực của người chiến sĩ cộng sản kiên trung, mẫu mực, không sợ hy sinh, chiến đấu dũng cảm trên chiến trường, sáng ngời phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”, có đóng góp quan trọng trong sự nghiệp xây dựng Quân đội nhân dân và củng cố quốc phòng Việt Nam.
Thông tấn xã Việt Nam trân trọng giới thiệu bài viết: "Đại tướng Phùng Quang Thanh với những đóng góp trong xây dựng Quân đội và củng cố quốc phòng" của Đại tá Đỗ Mạnh Cường, Tổng Biên tập Tạp chí Lịch sử quân sự, Viện Lịch sử quân sự Việt Nam.
Đại tướng Phùng Quang Thanh thăm Quân khu 1 tháng 8/2020. Ảnh: Vietnam+/TTXVN
Người cán bộ, đảng viên chiến đấu dũng cảm trên chiến trường
Đồng chí Phùng Quang Thanh sinh trưởng trong một gia đình yêu nước, giàu truyền thống cách mạng. Năm 1951, cha ông - một chiến sĩ cách mạng kiên trung, ngoan cường, dù bị địch bắt khi đang hoạt động cách mạng, phải chịu đủ mọi thủ đoạn tra tấn dã man của địch nhưng vẫn một lòng trung thành với Đảng, với cách mạng và hy sinh. Năm 1967, đồng chí Phùng Quang Thanh nhập ngũ; một năm sau, ông được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam. Truyền thống cách mạng của gia đình và sự anh dũng, ngoan cường của người cha liệt sĩ là nền tảng quan trọng giúp Phùng Quang Thanh tôi luyện trở thành một người cán bộ, đảng viên, người chỉ huy bản lĩnh, tài năng, dũng cảm trên chiến trường.
Năm 1968, Phùng Quang Thanh tham gia chiến đấu tại chiến trường Quảng Trị, làm nhiệm vụ trinh sát, nhiều lần cùng tổ vào căn cứ địch điều tra tình hình, giúp cấp trên chỉ huy chiến đấu thắng lợi. Đầu năm 1971, ông tham gia Chiến dịch Đường 9 - Nam Lào, chỉ huy trung đội đánh địch đạt hiệu quả cao, góp phần cùng tiểu đoàn diệt gọn một tiểu đoàn và một đại đội địch, riêng Phùng Quang Thanh diệt 12 tên, bắt một tên, thu một súng.
Ngày 10/2/1971, Phùng Quang Thanh là Trung đội trưởng Trung đội 1, Đại đội 9, Tiểu đoàn 9, Trung đoàn 64, Sư đoàn 320, trực tiếp chỉ huy một tiểu đội chốt giữ Đồi Không Tên. Địch dùng một đại đội có máy bay yểm trợ, chia làm hai mũi tiến công chốt. Phùng Quang Thanh bình tĩnh chỉ huy đơn vị chờ địch vào gần mới nổ súng, diệt 38 tên (riêng Phùng Quang Thanh diệt 8 tên), đẩy lui địch nhiều đợt tiến công của địch. Hai ngày sau, địch tiến công lên chốt, Phùng Quang Thanh bị thương, cấp trên cho lui về tuyến sau nhưng đồng chí xin ở lại chiến đấu. Đồng chí đã nhờ y tá băng treo cánh tay trái cho đỡ vướng và nhờ đồng đội đeo 17 quả lựu đạn quanh người, rồi dẫn đầu đơn vị xung phong đánh tạt sườn quân địch, phối hợp với đơn vị bạn diệt gọn một đại đội địch. Riêng trung đội do Phùng Quang Thanh chỉ huy diệt 37 tên, bắt sống 1 tên, thu 2 súng. Với thành tích đặc biệt xuất sắc trong Chiến dịch Đường 9 - Nam Lào, ngày 20/9/1971, đồng chí Phùng Quang Thanh được Đảng, Nhà nước tuyên dương Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân dân.
Nói về vấn đề này, đồng chí Phùng Quang Thanh cho rằng, là cán bộ, đảng viên “thì luôn luôn phải xung phong, phải gương mẫu, phải dẫn đầu đội hình để đánh địch... Thành tích, hành động của mình rất bình thường, vào chiến đấu, cán bộ, đảng viên nào cũng như vậy cả thôi... Tôi cũng như tất cả đồng chí, đồng đội cùng thế hệ, không ai mong muốn đất nước có chiến tranh để mình trở thành anh hùng cả”.
Sáng ngời phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”
Ở Phùng Quang Thanh, phẩm chất cao đẹp Bộ đội Cụ Hồ luôn tỏa sáng, với đức tính kiên cường, sẵn sàng hy sinh vì đồng chí, đồng đội, vì Tổ quốc và nhân dân. Là con liệt sỹ, cha hy sinh khi mới 2 tuổi, lại trải qua chiến đấu, đồng chí Phùng Quang Thanh thấu hiểu nỗi khó khăn, vất vả, gian khổ của bộ đội và những mất mát không gì bù đắp được của gia đình liệt sỹ. Do vậy, đồng chí đã cùng tập thể Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng chỉ đạo nghiên cứu, tìm chính sách đãi ngộ tốt nhất đối với gia đình liệt sỹ, mẹ Việt Nam Anh hùng. Những phong trào như “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn”, xây dựng nhà tình nghĩa, nhà đồng đội, “Ngôi nhà 100 đồng”, “Mái ấm biên cương”... thu được nhiều kết quả, góp phần thực hiện tốt chính sách hậu phương Quân đội.
Theo đồng chí Phùng Quang Thanh: “Chúng ta là Bộ đội Cụ Hồ, bên cạnh bản chất truyền thống “Trung với Đảng, trung với nước, hiếu với dân” thì còn một phẩm chất truyền thống rất quan trọng nữa là "sống với nhau thắm tình đồng chí, nghĩa đồng đội". Đồng chí đã tham mưu với Chính phủ, phối hợp với các bộ, ngành thực hiện nhiều chính sách nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho thương binh; trực tiếp đề xuất Quân ủy Trung ương thông qua và ký ban hành Chỉ thị 97, ngày 18/7/2011, “Về việc tuyển dụng, giải quyết việc làm cho con đẻ của thương binh, bệnh binh nặng đang nuôi dưỡng tại các Trung tâm Điều dưỡng thương binh”, thể hiện sự quan tâm đặc biệt đối với thương binh, bệnh binh nặng.
Trưởng thành từ chiến sĩ trong thực tiễn chiến tranh ác liệt, Phùng Quang Thanh luôn giữ trong mình tình cảm thiêng liêng, cao đẹp của đồng chí, đồng đội đã “vào sinh ra tử”, “chia ngọt sẻ bùi” cùng nhau. Những tình cảm của Đại tướng Phùng Quang Thanh với những người bạn chiến đấu hết sức đậm sâu. Đồng chí dành nhiều thời gian tìm gặp đồng đội cùng chiến đấu ở các chiến trường. Trong những cuộc gặp với đồng đội cũ (Nguyễn Xuân Sắn, Đỗ Trung Tư, Đống Anh Độ...), họ đều ôm nhau xúc động, nghẹn ngào.
Đồng chí Phùng Quang Thanh luôn chăm lo đến đời sống của cán bộ, chiến sĩ thuộc quyền. Theo ông, “điều quan trọng nhất là người cán bộ chỉ huy các cấp, anh phải gương mẫu, phải thật sự thương yêu bộ đội. Mình là chỉ huy phải như những người anh, người chị đối với anh em”. Khi làm cán bộ tiểu đội, trung đội, đồng chí thường mang vác đỡ cho chiến sĩ khẩu súng, bao gạo để họ bám kịp đội hình hành quân; đến nơi tập kết thì giúp bộ đội mắc tăng võng nghỉ ngơi, đào hầm trú ẩn... Khi làm Bộ trưởng, đồng chí chỉ thị cho Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng tổ chức mua, huấn luyện và sử dụng chó nghiệp vụ hỗ trợ đấu tranh chống tội phạm. Đồng thời, chỉ đạo cơ quan chức năng của Bộ trực tiếp đến các đồn biên phòng ở biên giới phía Bắc để nắm cụ thể tình hình làm cơ sở quyết định đầu tư, trang bị bảo đảm sức khỏe cho cán bộ, chiến sĩ...
Phẩm chất của đồng chí Phùng Quang Thanh, sự quan tâm của Bộ trưởng đối với gia đình chính sách, người có công, cán bộ, chiến sĩ thuộc quyền đã trở thành động lực để tăng cường đoàn kết quân dân, đoàn kết cán binh, làm cho bộ đội yêu mến, gắn bó với Quân đội, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; đồng thời góp phần tỏa sáng hình ảnh cao đẹp Bộ đội Cụ Hồ.
Có nhiều đóng góp quan trọng trong xây dựng Quân đội và củng cố quốc phòng
Đại tướng Phùng Quang Thanh có nhiều công lao, đóng góp to lớn đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng. Đặc biệt, trên cương vị Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Quốc phòng, ông đã cùng tập thể Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tham mưu với Đảng, Nhà nước nhiều quyết sách quan trọng về quân sự, quốc phòng và trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo Quân đội và Dân quân tự vệ thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.
Đại tướng Phùng Quang Thanh đã cùng tập thể Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng làm tốt chức năng tham mưu cho Đảng, Nhà nước về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nắm chắc và dự báo chính xác tình hình, tham mưu kịp thời cho Đảng, Nhà nước có những chủ trương, chính sách lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và xây dựng Quân đội. Chủ động nghiên cứu, tham mưu đúng, trúng, kịp thời với Đảng, Nhà nước và tổ chức thực hiện tốt những vấn đề đối ngoại liên quan đến quốc phòng, an ninh, góp phần giữ vững và nâng cao vai trò, vị thế của đất nước, của Quân đội trên trường quốc tế. Lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng tổng hợp, sức chiến đấu của Quân đội, duy trì nghiêm các chế độ sẵn sàng chiến đấu; quản lý chặt chẽ tình hình, chủ động xử lý có hiệu quả các tình huống xảy ra cả trên không, trên biển, trên biên giới và đất liền, không để bị động, bất ngờ. Đồng thời, lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ trên các mặt công tác giáo dục - đào tạo, xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị, xây dựng và củng cố nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với xây dựng thế trận an ninh nhân dân vững chắc... hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao. Những cống hiến to lớn của Đại tướng Phùng Quang Thanh góp phần quan trọng giữ vững ổn định chính trị, xây dựng môi trường hòa bình, hữu nghị, tạo điều kiện để phát triển toàn diện đất nước, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Đại tướng Phùng Quang Thanh đã về với thế giới người hiền, nhưng những phẩm chất cao quý, cống hiến to lớn của người chiến sĩ cộng sản kiên trung sẽ mãi được Đảng, Nhà nước, nhân dân và Quân đội ghi nhớ, trân trọng, học tập và noi theo.