Đại sứ Việt Nam tại Maroc kiêm nhiệm Guinea-Bissau Lê Kim Quy. Ảnh: Hồng Minh/Pv TTXVN tại châu Phi
Xin Đại sứ cho biết ý nghĩa chuyến thăm chính thức của Tổng thống Guinea-Bissau Umaro Sissoco Embaló tới Việt Nam?
Nhận lời mời của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Phu nhân, Tổng thống Cộng hòa Guinea-Bissau Umaro Sissoco Embaló cùng Phu nhân sẽ thăm chính thức Việt Nam từ ngày 5 đến ngày 8/9. Chuyến thăm mang nhiều ý nghĩa quan trọng đối với cả Việt Nam và Guinea-Bissau, thể hiện ở các điểm chính như sau:
Việc đón Tổng thống Cộng hòa Guinea-Bissau là bước triển khai đường lối đối ngoại của Đại hội XIII của Đảng về độc lập, tự chủ vì hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa và hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng. Chuyến thăm cũng góp phần thực hiện Đề án “Phát triển Quan hệ giữa Việt Nam và các nước Trung Đông - châu Phi giai đoạn 2016-2025".
Chuyến thăm của Tổng thống Umaro Sissoco Embaló đánh dấu việc nối lại hoạt động trao đổi đoàn cấp cao giữa hai nước sau tròn 3 thập kỷ, là chuyến thăm cấp nguyên thủ đầu tiên giữa hai nước kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1973. Chuyến thăm mở ra một giai đoạn mới đầy triển vọng trong quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và Guinea-Bissau, vì lợi ích của nhân dân hai nước, đóng góp vào hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển tại khu vực và trên thế giới.
Ở cấp độ khu vực, việc Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đón các nguyên thủ châu Phi đến thăm, trong đó có Tổng thống Guinea-Bissau, ngay trong những tháng đầu trên cương vị mới thể hiện sự coi trọng, tình cảm gắn bó, thủy chung của Việt Nam đối với các nước bạn bè truyền thống châu Phi. Khởi nguồn từ sự ủng hộ chí tình dành cho nhau trong thời kỳ đấu tranh giành độc lập dân tộc, mối quan hệ giữa Việt Nam và các nước châu lục này không ngừng được củng cố, vun đắp trong giai đoạn xây dựng và phát triển đất nước, trở thành hình mẫu và minh chứng cho sức mạnh của hợp tác Nam - Nam.
Việt Nam và Guinea-Bissau thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 30/9/1973. Đại sứ đánh giá thế nào về quan hệ hai nước sau hơn 50 năm?
Việt Nam và Guinea-Bissau chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 30/9/1973, tức chỉ một tuần sau khi Guinea-Bissau tuyên bố độc lập và Việt Nam đang trong thời kỳ kháng chiến thống nhất đất nước.
Trong hơn 5 thập kỷ qua, hai nước duy trì quan hệ chính trị tốt đẹp. Hai bên đã tiến hành trao đổi đoàn, trong đó có cấp cao từ cuối những năm 70 của thế kỷ trước. Guinea-Bissau tích cực ủng hộ Việt Nam tại các diễn đàn đa phương. Tháng 7 vừa qua, Guinea-Bissau là một trong hai nước châu Phi cử đoàn đến viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Trong lĩnh vực kinh tế, nổi bật là hợp tác thương mại song phương. Mặc dù còn khiêm tốn nhưng kim ngạch trao đổi giữa Việt Nam và Guinea-Bissau không ngừng tăng, từ 56,1 triệu USD năm 2020 lên gần 170 triệu USD năm 2023. Guinea-Bissau hiện là một trong 5 nước châu Phi cung ứng điều nguyên liệu lớn nhất của Việt Nam, đưa Việt Nam trở thành thị trường xuất khẩu lớn thứ ba của Guinea-Bissau.
Tuy nhiên, hợp tác giữa Việt Nam và Guinea Bissau còn chưa tương xứng với nhu cầu và tiềm năng của mỗi bên. Nhân chuyến thăm Việt Nam tháng 7/2024, Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Guinea-Bissau Nancy Raisa Cardoso khẳng định Guinea-Bissau coi Việt Nam là đối tác hợp tác ưu tiên trong chính sách đối ngoại và sẵn sàng mở rộng hợp tác thiết thực, hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực trong thời gian tới.
Chuyến thăm lần này của Tổng thống Umaro Sissoco Embaló là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của ông kể từ khi nhậm chức tháng 2/2020 và diễn ra trong bối cảnh hai nước mới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao năm 2023. Chuyến thăm không chỉ là cơ hội để hai bên đánh giá lại chặng đường đã qua mà được kỳ vọng tạo bước ngoặt mới cho quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và Guinea-Bissau.
Theo Đại sứ, hai nước cần làm gì đẩy mạnh quan hệ hợp tác song phương, đặc biệt trong các lĩnh vực chủ chốt như kinh tế, thương mại, nông nghiệp?
Quan hệ chính trị tốt đẹp là tài sản chung, vốn quý giữa hai nước, cần tiếp tục được củng cố và phát huy, tạo nền tảng và xung lực cho việc mở rộng quan hệ hợp tác trong các lĩnh vực, nhất là kinh tế. Trên cơ sở đó, hai bên cần tích cực thúc đẩy hoạt động trao đổi đoàn và tiếp xúc các cấp, trong đó có đoàn các bộ, ngành, doanh nghiệp, địa phương để tăng cường hiểu biết và tìm kiếm các cơ hội hợp tác trong các lĩnh vực thế mạnh của nhau.
Hai bên cũng cần phát huy vai trò cầu nối, hỗ trợ nhau tăng cường hợp tác ở cấp độ khu vực như Liên minh châu Phi, Cộng đồng Kinh tế Tây Phi (ECOWAS), ASEAN… Hai bên cùng xác định những lĩnh vực hợp tác ưu tiên, phù hợp với nhu cầu và thế mạnh mỗi bên như thương mại, nông nghiệp, vận tải biển, hạ tầng…. Để góp phần đa dạng hóa nguồn lực, bên cạnh khuôn khổ song phương, hai bên nghiên cứu thúc đẩy hợp tác theo mô hình ba, bốn bên.
Về trao đổi thương mại, bên cạnh mặt hàng chủ lực như hạt điều, hai bên cần tạo điều kiện trong việc tiếp cận thị trường, đa dạng hóa các mặt hàng trao đổi như nông sản, dệt may, máy móc nông nghiệp…
Hai bên cũng cần tăng cường khuôn khổ pháp lý cho hợp tác thông qua thúc đẩy đàm phán, ký kết các văn kiện quan trọng về thương mại, nông nghiệp, khuyến khích và bảo hộ đầu tư, tránh đánh thuế hai lần…
Để góp phần triển khai các định hướng lớn này, Bộ Ngoại giao hai nước cần tiếp tục chủ động, tích cực phát huy mạnh mẽ vai trò tiên phong, cầu nối, tham mưu, phối hợp và đồng hành hỗ trợ các bộ, ngành, doanh nghiệp, địa phương hai bên trong triển khai hợp tác.
Trân trọng cảm ơn Đại sứ!