Chủ đề chung của Đại hội đồng IPU-140 là “Các Nghị viện là nền tảng để tăng cường giáo dục vì hòa bình, an ninh và pháp quyền”. Quốc vương Nhà nước Qatar Sheikh Tamim Bin Hamad Al Thani tới dự và phát biểu chào mừng; Phó Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc V. Voronkov dự và phát biểu, chuyển tới Đại hội đồng thông điệp của Tổng Thư ký Liên hợp quốc. Tham dự Lễ khai mạc còn có lãnh đạo Nghị viện, trưởng đoàn đại biểu 160 nghị viện thành viên, hơn 1.600 nghị sỹ và đại diện các tổ chức quốc tế. Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam do Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân dẫn đầu tham dự Lễ khai mạc.
Phát biểu chào mừng Đại hội đồng IPU - 140, Quốc vương Nhà nước Qatar Sheikh Tamim Bin Hamad Al Thani đánh giá cao các nội dung cụ thể được đưa ra thảo luận trong chương trình nghị sự của IPU lần này, nhấn mạnh các nội dung đều hướng tới sự tiến bộ của nhân loại.
Đề cập đến chủ đề về giáo dục, Quốc vương Nhà nước Qatar nêu rõ, giáo dục ngày nay đã trở thành một trong những quyền của con người, quyền xã hội cơ bản của người dân và được đưa thành mục tiêu thứ tư trong các Mục tiêu phát triển bền vững. Việc đầu tư cho giáo dục nhằm đạt được mục tiêu thịnh vượng cho toàn bộ người dân. Mục tiêu giáo dục phải trở thành mục tiêu hàng đầu cho các quốc gia. Nhà nước Qatar coi giáo dục là một mục tiêu để hướng tới cho toàn bộ công dân và tin tưởng rằng từ giáo dục sẽ đạt được các mục tiêu về an ninh, ổn định và thịnh vượng không chỉ cho Qatar mà còn cho tất cả các quốc gia khác.
Nhà nước Qatar đặc biệt quan tâm đến việc hợp tác quốc tế trong lĩnh vực giáo dục, đã thực hiện nhiều sáng kiến trong lĩnh vực này cũng như thúc đẩy hợp tác với các quốc gia trong khu vực, các tổ chức có liên quan để thực hiện mục tiêu giáo dục, đặc biệt là tăng cường quyền tiếp cận giáo dục cho trẻ em, các nhóm khó khăn tại các quốc gia. Theo Quốc vương, thúc đẩy giáo dục đồng thời cũng sẽ thúc đẩy những giá trị phổ quát của nhân loại như lòng khoan dung và không làm ngơ trước những cộng đồng khó khăn.
Về chủ đề nhà nước pháp quyền, theo Quốc vương Nhà nước Qatar, mục tiêu về xây dựng nhà nước pháp quyền cũng là một trong những mục tiêu hàng đầu. Cùng với đó, phải bảo đảm công lý, công bằng trong xã hội như là một nguyên tắc cơ bản và nội hàm cơ bản của nhà nước pháp quyền. Một nhà nước pháp quyền sẽ đóng góp hết sức tích cực vào việc hỗ trợ các cộng đồng khó khăn, các nhóm yếu thế và góp phần ngăn ngừa, giải quyết những vấn đề tồn đọng trong xã hội cũng như trong khu vực...
Trong khuôn khổ hợp tác quốc tế, việc xây dựng nhà nước pháp quyền sẽ tạo nền tảng thúc đẩy hơn nữa những ưu tiên của từng quốc gia, đặc biệt là các ưu tiên về xây dựng hệ thống pháp quyền. Đối với các thành viên của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, mục tiêu xây dựng nhà nước pháp quyền sẽ góp phần bảo vệ các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc. Nếu mỗi quốc gia đều có một nền pháp quyền vững mạnh sẽ giúp bảo đảm các nguyên tắc về luật pháp quốc tế.
Quốc vương Nhà nước Qatar nhấn mạnh, trong bối cảnh hiện nay, sẽ không có một giải pháp nào tốt hơn là phải thúc đẩy hơn nữa các cơ chế đối thoại mạnh mẽ trong khuôn khổ đa phương, trong hợp tác quốc tế, từ đó tìm ra các giải pháp chống lại tình trạng xung đột, bảo đảm công bằng và nêu cao ý chí chống lại tình trạng bất công, bạo lực cũng như các cuộc xung đột xảy ra ở các khu vực trên thế giới.
Tình hình hiện nay đòi hỏi cộng đồng quốc tế hành động một cách có trách nhiệm hơn, thực hiện một cách nghiêm túc hơn các nghị quyết của Liên hợp quốc để chấm dứt tình trạng người dân phải chịu thống khổ từ những hậu quả của xung đột và hỗ trợ người dân giảm thiểu tác động tiêu cực từ những đe dọa về an ninh, khủng bố, đói nghèo, an ninh mạng…
Để làm được điều đó, theo Quốc vương Nhà nước Qatar, cần phải cam kết chặt chẽ hơn về việc tuân thủ các giá trị phổ quát đã được nhân loại ghi nhận, phải bảo đảm không một thể chế nào có quyền hoặc tự cho phép mình áp đặt lên những thể chế khác; bảo đảm sự tôn trọng phẩm giá của con người, tôn trọng các dân tộc; phải tích cực trao đổi để hiểu nhau rõ nhau hơn...
Quốc vương Nhà nước Qatar khẳng định, đây cũng chính là kim chỉ nam cho việc thúc đẩy trao đổi về thương mại, hợp tác quốc tế để chống lại ảnh hưởng tiêu cực của biến đổi khí hậu và chủ nghĩa khủng bố hay ô nhiễm môi trường… Tất cả những điều này đòi hỏi nỗ lực lớn hơn trong việc hợp tác giữa các quốc gia vì mục tiêu tối thượng là hòa bình chứ không phải là thu lợi nhiều nhất có thể cho quốc gia mình.
Đối với vấn đề chống khủng bố, Quốc vương Qatar cho rằng, phải giải quyết từ gốc rễ sâu xa. Chủ nghĩa khủng bố không gắn với một quốc gia nào, không đại diện cho một khu vực nào trên thế giới. Bản chất của nó là không hề có biên giới. Nhấn mạnh yêu cầu phải cùng đoàn kết để chống lại những tư tưởng thù địch từ chủ nghĩa cực đoan, trong đó ngoại giao đối thoại sẽ là công cụ hữu hiệu để các nước có thể tìm ra giải pháp, Quốc vương Nhà nước Qatar bày tỏ trông đợi và khuyến khích sự trao đổi thực chất, hiệu quả giữa các Nghị viện các quốc gia thành viên IPU trong khuôn khổ Đại hội đồng IPU-140.
Tiếp đó, phát biểu tại Lễ khai mạc, Chủ tịch IPU Gabriela Cuevas Barron bày tỏ vinh dự chào đón Lãnh đạo các Nghị viện thành viên tham dự Đại hội đồng IPU - 140 tại Doha, Qatar.
Đại hội đồng lần này đánh dấu 130 năm thành lập IPU và đánh dấu bước tiếp tục phát triển của những nỗ lực và thành tựu mà IPU đã đạt được trong suốt thời gian qua. Theo Chủ tịch IPU, đây cũng là cơ hội để IPU hành động với trách nhiệm cao hơn hướng tới tăng trưởng bền vững. Thế giới đang ở trong thời điểm hết sức quan trọng vì các cuộc xung đột, các cuộc tấn công khủng bố đang có xu hướng gia tăng và gây đe dọa cho việc bảo đảm an ninh của mỗi quốc gia.
Chủ tịch IPU nhấn mạnh, chỉ có thể kỷ niệm những thành công của IPU khi có sự chung tay với những nỗ lực lớn hơn từ các Nghị viện thành viên trong việc giải quyết các thách thức của thế giới hiện nay từng bước một, thông qua hợp tác và đối thoại thực chất.
Khuôn khổ IPU đã mang Nghị viện của các nước trên thế giới lại gần nhau nhưng phải hợp tác với nhau chặt chẽ hơn nữa. Tất cả Nghị viện thành viên của IPU phải hài hòa mục tiêu và nỗ lực chung để tìm ra giải pháp, không chỉ trong việc phân bổ ngân sách đối với các hoạt động nhằm đạt được mục tiêu phát triển mà phải bảo đảm được ưu tiên với các mục tiêu bao trùm cho xã hội. Chủ tịch IPU tin tưởng, Đại hội đồng lần này sẽ huy động được những năng lượng tích cực, huy động được tất cả những ý chí cần thiết của các nghị sỹ, nghị viện các quốc gia để đóng góp và cùng nhau xây dựng thế giới tươi đẹp hơn.
Nhân kỷ niệm 130 năm thành lập của IPU, Chủ tịch IPU kêu gọi các quốc gia tận dụng thời điểm hiện nay để giải quyết và vượt qua những thách thức, biến những giải pháp thành hiện thực để hỗ trợ và đáp ứng được quyền lợi của người dân, bảo vệ cho người dân. “Chúng ta cần nhớ rằng, chúng ta là những người đại biểu của dân, đại diện cho tiếng nói, quyền lợi của người dân. Và trong chương trình nghị sự của chúng ta, hãy luôn nhớ rằng, chúng ta nỗ lực để không ai bị bỏ lại phía sau. Chúng tôi mong muốn được chứng kiến nghị viện các quốc gia cùng nhau chia sẻ và nêu cao tiếng nói chung vì người dân…”, Chủ tịch IPU nói.
Tiếp đó, Phó Tổng thư ký Liên Hợp Quốc V.Voronkov đã chuyển tới Đại hội đồng thông điệp của Tổng Thư ký Liên hợp quốc. Tổng Thư ký Liên hợp quốc kêu gọi và trông đợi vào sự ủng hộ của các Nghị viện thành viên IPU, các nghị sỹ, các cơ chế hợp tác trong khuôn khổ đa phương để thúc đẩy chủ nghĩa đa phương trong giải quyết các vấn đề của khu vực và quốc tế; kêu gọi nâng cao hơn nữa trách nhiệm của các Nghị viện, nghị sỹ cùng nhau có tiếng nói chung mạnh mẽ hơn nữa trong việc ứng phó với các thách thức cũng như đem lại công bằng, bình đẳng hơn nhằm phục vụ những lợi ích cơ bản của người dân.
Với nhiều phiên họp liên quan đến chủ đề chung, Đại hội đồng IPU dự kéo dài đến ngày 10/4 tới.