Theo báo cáo của Ban Giám thị Trại giam Ngọc Lý, ngay sau khi nhận được Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2021b và Hướng dẫn của Hội đồng Tư vấn đặc xá, Trại đã tiến hành phổ biến tuyên truyền sâu rộng đến toàn thể cán bộ, chiến sĩ và phạm nhân nắm rõ quy định, điều kiện được đề nghị đặc xá. Trại đã dán niêm yết công khai Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2021 tại các khu giam giữ, nhà thăm gặp cho phạm nhân để thân nhân gia đình phạm nhân nắm được.
Từ đầu năm 2020, đại dịch COVID-19 lan rộng, Trại đã xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện nghiêm các biện pháp phòng dịch, đến nay không có cán bộ, chiến sĩ và phạm nhân bị nhiễm và nghi nhiễm dịch COVID-19, Trại giam được bảo đảm an toàn. Trong các đợt dịch bệnh bùng phát trong cộng đồng, Trại giam Ngọc Lý thực hiện lệnh “cấm trại”, “nội bất xuất, ngoại bất nhập”. Định kỳ hàng tuần, đơn vị tiến hành phun dung dịch sát khuẩn và rắc vôi bột khử trùng toàn bộ khu vực cơ quan, nhà giam, nhà xưởng, nhà thăm gặp và các vùng giáp ranh với các hộ xung quanh trại. Trại xây dựng các phương án xử lý tình huống xảy ra dịch bệnh, mua bộ kit test nhanh COVID-19, chủ động mua hóa chất, vật tư y tế và chuẩn bị dự phòng giường bệnh cho các khu cách ly của cán bộ, chiến sỹ, tổ chức tiêm phòng vaccine phòng COVID-19 cho cán bộ, chiến sĩ.
Sau khi kiểm tra công tác tiến hành đặc xá tại một số cơ sở của đơn vị, làm việc với Ban Giám thị Trại giam Ngọc Lý, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, Quyết định đặc xá năm 2021 khẳng định, chủ trương nhân đạo của Đảng, Nhà nước đối với những người có thành tích cải tạo tốt, ăn năn hối cải, có ý chí quyết tâm tái hòa nhập cộng đồng, trở thành công dân tốt trong xã hội.
Nhân dịp kỷ niệm 76 năm Ngày thành lập lực lượng CAND (19/8/1945-19/8/2021), Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc gửi lời hỏi thăm ân cần, lời chúc tốt đẹp đến toàn thể cán bộ, chiến sỹ CAND trên cả nước; trong đó có lực lượng làm công tác quản lý giam giữ, cải tạo.
Về công tác đặc xá, Chủ tịch nước cho biết từ năm 2009 đến năm 2016, thực hiện quy định của pháp luật và tính nhân văn của Đảng, Nhà nước, chế độ ta, đã có 7 lần đặc xá với khối lượng trên 87 nghìn người ra tù trước thời hạn. Thực tế chứng minh, đặc xá với số lượng lớn nhưng số lượng người tái phạm thấp, an ninh trật tự được bảo đảm. Cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương đã quan tâm giúp những người được đặc xá tái hòa nhập cộng đồng.
Đặc xá là chủ trương nhân văn, phù hợp với đạo lý của người Việt Nam và được quốc tế đánh giá cao, mang đến cơ hội đối với những người có kết quả cải tạo tốt; đồng thời góp phần đấu tranh, phản bác những luận điệu sai trái về vấn đề nhân quyền ở Việt Nam.
Chủ tịch nước nêu rõ, năm 2021 là năm diễn ra nhiều sự kiện trọng đại của đất nước, tiếp tục phát huy tính ưu việt của chế độ, Chủ tịch nước ký Quyết định đặc xá nhân dịp kỷ niệm 76 năm Quốc khánh theo đúng quy định pháp luật. Công tác đặc xá năm nay diễn ra trong bối cảnh dịch COVID-19 gây ảnh hưởng nặng nề trên phạm vi toàn quốc, nhất là các tỉnh phía Nam. Bộ Công an và hệ thống trại giam, tạm giam có nhiều nỗ lực triển khai kịp thời chủ trương lần này. Việc lập hồ sơ xét duyệt đã bảo đảm chặt chẽ, thận trọng, đúng đối tượng, công khai, minh bạch, khách quan, dân chủ, đúng pháp luật.
Chủ tịch nước đánh giá cao cán bộ, nhân viên Trại giam Ngọc Lý đã thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, có thành tích tốt trong quản lý, cải tạo phạm nhân. Trại giam có đông phạm nhân nhưng đã khắc phục khó khăn, bảo đảm tuyệt đối an toàn; không có ca mắc COVID-19 nhờ các biện pháp hiệu quả, trong đó có việc cấm trại 100% trong thời gian 3 tháng đối với cán bộ, chiến sĩ để bảo đảm không lây nhiễm. Nhiều cán bộ, chiến sĩ đã hy sinh những quyền lợi cá nhân để thực hiện nhiệm vụ được giao.
Chủ tịch nước cũng đánh giá cao Trại giam Ngọc Lý đã có hướng dẫn cụ thể cho phạm nhân tổ chức giới thiệu và bình xét công khai phạm nhân đủ điều kiện đặc xá; đánh giá khách quan từng hồ sơ theo quy định.
Chủ tịch nước nêu rõ, công tác đề xuất đặc xá của các trại giam nói chung, Trại giam Ngọc Lý nói riêng đã thể hiện sự nỗ lực cố gắng to lớn của các cán bộ, chiến sĩ, những nhà giáo trong môi trường giáo dục đặc biệt; vượt qua vất vả để làm tốt công tác quản lý, giáo dục phạm nhân, chấp hành tốt nội quy trại giam, tích cực học tập, cải tạo để trở thành người lương thiện. Trong điều kiện khó khăn, cán bộ, chiến sỹ của Trại đã làm hết sức mình để làm tốt công tác đặc xá, bảo đảm công khai, minh bạch, khách quan, đúng quy định. Nhấn mạnh thời gian còn lại để xét đặc xá không còn nhiều, Chủ tịch nước đề nghị Hội đồng tư vấn đặc xá thực hiện các chỉ đạo của Chủ tịch nước tại buổi làm việc mới đây. Các trại giam và tạm giam không được chủ quan, tiếp tục rà soát, kiểm tra kỹ lưỡng, không được bỏ sót những người đủ điều kiện đặc xá mà không được lập danh sách đặc xá, nhưng cũng không để lọt những người không đủ điều kiện đặc xá vào danh sách đặc xá. Đặc biệt là không được để sai phạm, tiêu cực hay sai sót khác ảnh hưởng đến ý nghĩa nhân văn của công tác quan trọng này; không để lọt, không để sai, bảo đảm đúng điều kiện quy định.
Đối với phạm nhân đủ điều kiện đặc xá cần tổ chức học tập chủ trương, chính sách, quy định của pháp luật về tái hòa nhập cộng đồng, vay vốn sản xuất, hỗ trợ nghề nghiệp, giải quyết việc làm, tiếp tục giáo dục để họ nhận thức đúng đắn chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng, nhà nước, trở về sống lương thiện có ích cho xã hội.
Chủ tịch nước mong muốn các bộ, ngành, địa phương, nhất là các khu dân cư, cộng đồng tại cơ sở thương yêu, đùm bọc, giúp đỡ để những người được đặc xá tái hòa nhập cộng đồng tốt nhất, nhất là trong bối cảnh dịch COVID-19; tránh tư tưởng kỳ thị, xa lánh người được đặc xá. Trong quá trình đó, vai trò của cấp ủy, chính quyền địa phương, các tổ chức, cá nhân là rất quan trọng. Chủ tịch nước giao Bộ Công an phối hợp với các địa phương tổ chức đưa người được đặc xá về địa phương bảo đảm an toàn, chấp hành các quy định về phòng, chống COVID-19. Cùng với đó, các trại giam, trại tạm giam trên cả nước cần làm tốt nhiệm vụ phòng, chống dịch bệnh, không được để lây nhiễm, bảo đảm an toàn cho mọi chiến sĩ và phạm nhân.