Đây cũng là nhiệm vụ trọng tâm trong triển khai chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Tiết kiệm thời gian, chi phí và gánh nặng
Cán bộ Trung tâm phục vụ hành chính công xã Ninh Cường, tỉnh Ninh Bình, hướng dẫn người dân tra cứu thông tin thủ tục hành chính bằng mã QRcode. Ảnh: Nguyễn Lành/TTXVN
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh cho biết, cải cách hành chính nói chung, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính nói riêng là nhiệm vụ quan trọng nhằm thúc đẩy tăng trưởng, tạo lợi thế cạnh tranh, cải thiện quan hệ giữa các cơ quan hành chính nhà nước với người dân, doanh nghiệp; bảo đảm tính công khai, minh bạch trong giải quyết công việc của nhân dân, góp phần phòng, chống tham nhũng hiệu quả.
Việc cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính có ý nghĩa hết sức to lớn trong việc thực hiện quyền con người, quyền công dân, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa minh bạch, hiện đại, từng bước đáp ứng nhu cầu phát triển và hội nhập của đất nước. Khi thủ tục được tinh gọn, chi phí tuân thủ giảm, chi phí xã hội cũng giảm theo, nguồn lực xã hội nhờ đó sẽ tập trung hơn cho đầu tư, phát triển; hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính cũng được tăng cường, hướng tới một nền hành chính phục vụ, hiện đại, minh bạch, mang lại hiệu quả tích cực cho sự phát triển.
Cùng với quá trình cải cách hành chính, việc thực hiện chuyển đổi số theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã tạo nền tảng quan trọng để triển khai các nhiệm vụ cắt giảm thủ tục hành chính.
Đến nay, các cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành đã được các bộ, ngành, địa phương tập trung xây dựng, trong đó Bộ Công an đã và đang phát huy rất tốt vai trò cơ quan chủ trì triển khai Đề án 06 với việc triển khai nhiều giải pháp quyết liệt, hiệu quả. Theo thống kê của Bộ Công an, đã có 15 loại giấy tờ công dân được số hóa và đủ điều kiện thay thế bằng dữ liệu điện tử. Điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, bởi khi dữ liệu được thay thế, việc yêu cầu người dân, doanh nghiệp xuất trình giấy tờ sẽ không còn cần thiết, góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí và gánh nặng thực hiện chứng thực bản sao của UBND cấp xã.
Thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Thông báo Kết luận số 07-TB/CQTTBCĐ của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, ngày 22/10/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 201/CĐ-TTg về việc tập trung rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính dựa trên dữ liệu, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương triển khai công tác rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính. Bộ Tư pháp, với vai trò cơ quan được giao chủ trì, đã chủ động ban hành văn bản hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương, xây dựng bộ công cụ hỗ trợ để bảo đảm tiến độ và tính khả thi của nhiệm vụ.
Chia sẻ dữ liệu bảo đảm "đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, dùng chung”
Cán bộ Trung tâm phục vụ hành chính công xã Yên Mô, tỉnh Ninh Bình, giải quyết thủ tục hành chính cho người dân. Ảnh: Nguyễn Lành/TTXVN
Trong hướng dẫn gửi các bộ, ngành, địa phương, Bộ Tư pháp nhấn mạnh, việc rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa quy trình thủ tục phải được thực hiện đồng bộ với rà soát quy định pháp lý, nhằm đề xuất sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ các quy định pháp luật có liên quan. Chỉ khi quyết liệt thực hiện đồng bộ cả hai nội dung này, việc thực hiện phương án cắt giảm thủ tục hành chính dựa trên dữ liệu vào thời điểm ngày 15/11/2025 mới đảm bảo thực chất và phát huy hiệu quả trên thực tế.
Theo Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh, trước yêu cầu hết sức khẩn trương, phạm vi rà soát rộng, áp dụng đối với các bộ và địa phương trên cả nước, Bộ Tư pháp cũng đã yêu cầu Sở Tư pháp các địa phương làm đầu mối giúp UBND tỉnh, thành phố theo dõi, đôn đốc việc thực hiện; đồng thời yêu cầu thủ trưởng các tổ chức pháp chế các bộ, cơ quan thuộc Chính phủ phối hợp chặt chẽ trong việc rà soát cả thủ tục hành chính và quy định pháp luật, tạo cơ sở cho việc ban hành Nghị quyết quy phạm của Chính phủ theo quy định tại Nghị quyết số 206/2025/QH15 của Quốc hội về cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật.
Cùng với đó, Bộ Tư pháp sẽ tổ chức các đoàn kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Công điện số 201 của Thủ tướng tại một số bộ, ngành, địa phương, nhằm bảo đảm các báo cáo được gửi về Bộ Tư pháp trước thời điểm ngày 31/10/2025 với chất lượng cao nhất, theo đúng chỉ đạo tại Công điện của Thủ tướng Chính phủ.
Để việc thực thi cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính dựa trên dữ liệu đảm bảo tính khả thi, thực sự là giải pháp tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp, yêu cầu rất quan trọng là bảo đảm điều kiện hạ tầng và dữ liệu. Các bộ, ngành, địa phương phải làm rõ khả năng, cam kết việc xây dựng, kết nối, chia sẻ dữ liệu bảo đảm "đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, dùng chung", để ngay khi công bố phương án cắt giảm sẽ bảo đảm thực thi trên thực tế. Việc này đòi hỏi hệ thống công nghệ thông tin, hạ tầng, thiết bị đầu cuối phải đồng bộ, thông suốt cùng với việc hướng dẫn nghiệp vụ cho cán bộ trực tiếp giải quyết thủ tục hành chính, bảo đảm quy trình vận hành trơn tru.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh lưu ý thêm, trong quá trình triển khai, không tránh khỏi việc người dân hoặc doanh nghiệp phản ánh dữ liệu chưa chính xác, vì vậy cần tính toán để có quy trình “làm sạch” dữ liệu và cơ chế xử lý đặc thù để bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người dân khi dữ liệu chưa đầy đủ hoặc còn có thông tin sai lệch.
Đối với các địa phương có thủ tục hành chính đặc thù (theo thống kê mới nhất, có 668 thủ tục đã được nêu rõ trong phụ lục do Bộ Tư pháp ban hành), Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh cho biết, đây là những thủ tục thuộc thẩm quyền xử lý của cấp tỉnh, do Chủ tịch UBND tỉnh chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, Bộ Tư pháp cũng đã đề nghị các địa phương cung cấp thông tin để tổng hợp trong việc thực hiện giải pháp thay thế giấy tờ, hồ sơ bằng dữ liệu điện tử bảo đảm thống nhất, đồng bộ. Đây sẽ là cơ sở quan trọng để lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất trong thời gian tới.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh khẳng định, ngay sau thời điểm 31/10/2025, Bộ Tư pháp sẽ cùng Tổ công tác liên ngành làm việc trực tiếp với từng bộ, ngành để thống nhất danh mục thủ tục được cắt giảm, đơn giản hóa dựa trên dữ liệu; tham mưu Chính phủ ban hành Nghị quyết quy phạm để bảo đảm thực thi phương án cắt giảm này; trong quá trình đó, sẽ có sự đối chiếu, kiểm tra chéo giữa các bộ, ngành và địa phương để bảo đảm phương án triển khai khả thi, đồng bộ, thống nhất trên toàn quốc…