Ông Đàm Hải Vân - Giám đốc Ban Quản lý Vịnh Nha Trang (Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Khánh Hòa) cho biết, lần đầu tiên cá voi xuất hiện tại vùng nước gần đảo Hòn Mun là vào tháng 7/2025. Qua quan sát hình thái và tập tính, bước đầu đã xác định đây là cá voi Bryde (tên khoa học là Balaenoptera edeni), một loài động vật biển lớn, quý hiếm và có giá trị sinh thái đặc biệt. Cá voi Bryde là loài được bảo vệ theo quy định tại Nghị định số 06/2019/NĐ-CP của Chính phủ và thuộc Phụ lục II Công ước CITES về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp.
Theo ông Trần Văn Phú - Trưởng Bến tàu Du lịch Nha Trang, việc cá voi xuất hiện gần bờ là một hiện tượng sinh thái đặc biệt quan trọng, cho thấy môi trường biển tại khu vực Vịnh Nha Trang đang có những dấu hiệu hồi sinh tích cực. Các du khách có mặt tại thời điểm đó đều tỏ ra thích thú khi ghi lại những khoảnh khắc hiếm có của "màn trình diễn tự nhiên" ngoạn mục của cá. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng, các hành vi tiếp cận quá gần, gây tiếng ồn hoặc bám theo của phương tiện có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và hành vi sinh học của loài cá này.
Nhằm bảo vệ cá thể cá voi Bryde và duy trì ổn định hệ sinh thái vùng biển Vịnh Nha Trang, Ban Quản lý Vịnh Nha Trang đã ban hành thông báo, yêu cầu các tổ chức, cá nhân hoạt động tại khu vực này thực hiện nghiêm túc quy định bảo vệ.
Cụ thể, các phương tiện thủy nội địa phục vụ du lịch không được tụ tập đông quanh khu vực có cá voi và phải giữ khoảng cách tối thiểu 100 mét để đảm bảo an toàn cho cả cá voi và du khách. Khoảng cách này được coi là cần thiết để không làm phiền đến hoạt động tự nhiên cá.
Ban Quản lý cũng yêu cầu không được điều khiển phương tiện đuổi theo, chặn đầu hoặc cố tình tách cá mẹ khỏi con. Các phương tiện cần giảm tốc độ, hạn chế tiếng ồn và tắt động cơ khi dừng quan sát để tránh gây căng thẳng cho cá thể động vật. Đặc biệt, việc sử dụng thiết bị bay không người lái (flycam) ở độ cao thấp gây tiếng ồn lớn cũng bị nghiêm cấm. Lý do là cá voi Bryde sử dụng sóng âm tần số thấp để định hướng và giao tiếp. Do đó, tiếng ồn từ động cơ, thiết bị bay, loa phát thanh có thể gây rối loạn chức năng sinh học và hành vi của loài.
Ông Trần Văn Phú cho biết thêm, việc cá voi liên tục xuất hiện và săn mồi ở Vịnh Nha Trang không chỉ là chuyện lạ mà còn là tín hiệu vui cho thấy biển đang hồi sinh. Đó cũng là cách thiên nhiên đáp lại khi con người biết gìn giữ và sống chan hòa với môi trường xung quanh.
Ban Quản lý Vịnh Nha Trang cũng đề nghị các đơn vị tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cộng đồng, khách du lịch và người điều khiển phương tiện về trách nhiệm bảo vệ loài cá voi và động vật biển hoang dã. Trường hợp phát hiện cá voi hoặc các loài động vật biển quý hiếm khác, đề nghị thông báo ngay cho Ban Quản lý để được hướng dẫn phối hợp bảo vệ, mọi hành vi vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật hiện hành.
Theo Ban Quản lý Vịnh Nha Trang, đến nay vẫn chưa xác định được đây là cá thể cá voi trong cả 3 lần xuất hiện hay là các cá thể khác nhau.