Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên trả lời câu hỏi ‘nóng’ về điện

Nêu ý kiến chất vấn, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) cho rằng, việc tính giá điện bậc thang chưa phù hợp thực tế. Chẳng hạn định mức bậc 1 trong cơ cấu biểu giá (với điện sinh hoạt) hiện quá thấp, 50kWh. Ngoài ra, theo ông Hòa, người dân trả tiền điện nhưng cũng phải trả tiền thuế VAT, là chưa hợp lý? Đại biểu Phạm Văn Hòa đặt vấn đề có thể miễn thuế VAT cho người dân khi trả tiền điện hay không? Bộ Công Thương có giải pháp sửa biểu giá điện thế nào để phù hợp thực tế tiêu dùng của người dân, như tăng bậc 1 từ 50kWh lên 100kWh?

Trả lời nội dung này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho hay, biểu giá điện bậc thang là mô hình phổ biến của tất cả các quốc gia nhằm giúp, khuyến khích các khách hàng sử dụng điện hiệu quả, tiết kiệm.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, với riêng ngành điện càng sản xuất ra nhiều thì càng ảnh hưởng đến vấn đề môi trường. Do đó mô hình này giúp nâng cao trách nhiệm xã hội trong bảo vệ môi trường vì năng lượng là ngành phát thải khá lớn. 

Ở Việt Nam, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên thông tin, theo quyết định 28/2014, cơ cấu biểu giá bán lẻ điện bình quân gồm có 6 bậc. Thực hiện nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo, bộ chủ trì sửa đổi, bổ sung quyết định này.

Theo đó, trong dự thảo trình Chính phủ vào sáng nay đã giảm từ 6 bậc còn 5 bậc. Trong đó bậc đầu tiên là 0-100kWh, thay vì 0-50kWh như trước đây.  "Kiến nghị của đại biểu Hòa đã được tiếp thu, trình Chính phủ. Mục tiêu nhằm hỗ trợ người nghèo nhưng đồng thời cũng giữ được mức hỗ trợ người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn từ ngân sách nhà nước ở số điện lên đến 30. Từ 30 đến hết khung thứ nhất người tiêu dùng vẫn phải thanh toán theo quy định", Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu.

Mặt khác, dần để xóa khoảng cách bất hợp lý giữa các đối tượng sử dụng điện, tại dự thảo quyết định đang đề cập điều chỉnh khung giá của các đối tượng sản xuất, kinh doanh, sinh hoạt để cho tiệm cận, gần hơn. 

Một số ngành sản xuất sẽ được điều chỉnh cho tương xứng với biểu giá trong lĩnh vực dịch vụ, sinh hoạt để đảm bảo không bù chéo giữa các đối tượng sử dụng điện.

Về vấn đề thuế VAT trong hóa đơn tiền điện, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói đây là quy định của luật thuế áp dụng với mọi hàng hóa, dịch vụ khi giao dịch. Việc có bỏ được không, ông cho rằng bộ trưởng Bộ Tài chính sẽ trả lời rõ hơn.

Về nội dung giảm thuế VAT, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước, việc giảm thuế để giải quyết một lĩnh vực có biến động lớn về giá là không hợp lý; thời gian qua, Quốc hội đã giảm thuế cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh (giảm 200 ngàn tỷ đồng). Liên quan đến điện bậc thang, điện sinh hoạt đã có quy định hỗ trợ hộ nghèo, gia đình chính sách; áp dụng điện bậc thang đối với hộ gia đình sử dụng tiết kiệm điện.

Tiếp đó, đại biểu Huỳnh Thanh Phương (Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh) cho biết, cử tri và nhiều chuyên gia cho rằng, việc điều hành giá điện có nhiều bất cập và đây là một trong những nguyên nhân quan trọng gây thua lỗ cho ngành điện trong năm 2022 và năm 2023. Do đó, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết giải pháp điều hành giá điện một cách tốt nhất trong thời gian tới?

Còn đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương) cho biết, hiện nay thực tế nhu cầu sử dụng điện năng lượng mặt trời từ các hộ gia đình khu vực phía Nam là rất lớn. Tuy nhiên hiện nay, Nhà nước không có chính sách thu mua điện từ phần dôi dư của các hộ gia đình để tránh lãng phí chi phí đầu tư điện mặt trời của hộ gia đình, đồng thời giảm tiêu thụ nguồn điện quốc gia. 

Trả lời về việc điều hành giá điện còn bất cập, gây thua lỗ cho ngành điện, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, Bộ Công Thương là cơ quan quản lý Nhà nước chỉ thực hiện 3 chức năng là: Quy hoạch, Kế hoạch; cơ chế chính sách và thanh tra kiểm tra. Việc tham mưu chính sách trong vấn đề giá điện thực hiện đúng quy định của luật pháp hiện hành, nhất là Luật Điện lực và Luật Giá.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng cho biết, Chính phủ vừa có quyết định đưa Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) từ EVN chuyển về trực thuộc Bộ Công Thương, điều này sẽ đảm bảo sự minh bạch, công bằng trong việc điều độ vận hành hệ thống điện. Đồng thời Chính phủ cũng vừa ban hành Nghị định về mua bán điện trực tiếp đối với khách hàng sử dụng điện lớn; sắp ban hành nghị định về khuyến khích sử dụng điện mặt trời áp mái… những biện pháp này từng bước làm thị trường điện hoàn hảo hơn.

Trả lời đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương), Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên thông tin Bộ Công Thương đang tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định về khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà. Theo đó, để khuyến khích phát triển nguồn điện sạch, Bộ Công Thương nghiên cứu thí điểm việc sản xuất điện dư không dùng hết thì được bán lên lưới điện quốc gia. Bên cạnh đó cũng phải tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định của pháp luật.