Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị trả lời chất vấn. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN
Nêu ra những vấn đề được cử tri quan tâm
Quốc hội đã tiến hành chất vấn nhóm vấn đề thứ nhất thuộc lĩnh vực xây dựng, với các nội dung chính: Thực trạng, giải pháp nâng cao chất lượng quy hoạch và quản lý phát triển đô thị của Việt Nam, nhất là ở các thành phố lớn. Việc di dời trụ sở bộ, ngành khỏi nội đô thành phố Hà Nội; việc quản lý thị trường bất động sản. Việc xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật trong hoạt động giao dịch, huy động vốn, kinh doanh bất động sản; việc xây dựng nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp, công nhân lao động, nhất là tại các khu kinh tế, khu công nghiệp và các thành phố lớn; trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng trong xây dựng, ban hành, thực hiện các tiêu chuẩn kỹ thuật, đơn giá, định mức trong xây dựng cơ bản; việc kiểm soát giá và bảo đảm nguồn nguyên, vật liệu để xây dựng các công trình, dự án, nhất là các dự án quan trọng quốc gia...
Đại biểu Trần Văn Lâm (Bắc Giang) cho rằng, thực trạng ngập úng đô thị đang xảy ra với mức độ ngày càng nghiêm trọng là một trong những vấn đề rất búc xúc hiện nay. Tình trạng này kéo dài cũng gây ra nhiều khó khăn cho người dân trong sinh hoạt cũng như ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương và cả nước. Theo đại biểu, nguyên nhân căn bản, cốt lõi của vấn đề này là do yếu kém trong công tác quy hoạch cũng như quá trình tổ chức thực hiện, triển khai quy hoạch.
Khẳng định, quy hoạch đô thị là yếu tố then chốt, quyết định đến chất lượng phát triển đô thị trong hiện tại và tương lai lâu dài, nhưng theo đại biểu Trần Văn Lâm, công tác này trong thời gian vừa qua chưa được quan tâm, đầu tư đúng mức nên chất lượng chưa đáp ứng được nhu cầu. Bên cạnh đó, công tác quản lý quy hoạch, có lúc, có nơi chưa được chặt chẽ, hiệu quả, còn buông lỏng, thậm chí có cả sai phạm, vì thế tình trạng xây dựng trái phép, xây dựng sai quy hoạch vẫn thường xuyên xảy ra, biểu hiện ra là vấn đề úng ngập và tắc nghẽn giao thông.
Theo đại biểu, với trách nhiệm quản lý của ngành mình, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị đã nhận ra vấn đề cần giải quyết nhưng do dung lượng thời gian dành cho trả lời chất vấn không có nhiều nên khó trả lời đầy đủ, toàn diện những thắc mắc của đại biểu cũng như cử tri cả nước. Đại biểu Trần Văn Lâm cho rằng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã nắm bắt được vấn đề từ trước nên ngay trong báo cáo cũng đã nêu ra kế hoạch, chủ trương và có chiến lược nhất định để giải quyết vấn đề này trong tới gian tới; đồng thời bày tỏ hy vọng quá trình thực hiện sẽ đạt được chất lượng, hiệu quả hơn nữa để Việt Nam có những đô thị văn minh, đáng sống, xứng tầm với các quốc gia phát triển trên thế giới cũng như trong khu vực.
Đánh giá cao phần trả lời của Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai (Hà Nội) cho biết, các nhóm nội dung mà Bộ trưởng trả lời chiều nay được các đại biểu và cử tri cả nước rất quan tâm, đặc biệt là những nội dung liên quan đến quy hoạch; việc xử lý các sai phạm trong quy hoạch diễn ra trong thời gian dài và giải pháp giải quyết triệt để. Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã nắm được rất rõ những tồn tại, hạn chế trong ngành và đưa ra giải pháp trong công tác quản lý Nhà nước.
Với những giải pháp được Bộ trưởng nêu, theo đại biểu, điều quan trọng nhất là phải có lộ trình thực hiện. Có những giải pháp lâu dài như việc hoàn thiện thể chế thì không thể ngày một ngày hai nhưng có những giải pháp lại cần phải thực thi ngay, nếu để chậm không chỉ xảy ra tình trạng dự án treo, quy hoạch treo mà ngay các các văn bản quy phạm pháp luật... cũng treo.
Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai nhấn mạnh, nhà ở xã hội là vấn đề “nóng” được cử tri rất quan tâm, nhất là trong thời gian đối phó với dịch COVID-19, tình trạng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân đã bộc lộ rất nhiều hạn chế. Qua tiếp xúc cử tri, nhiều ý kiến cho rằng nên xây dựng nhà ở xã hội tập trung như khu vực nhà ở xã hội ở Đặng Xá, Gia Lâm - mô hình này rất phù hợp, hiệu quả, nên mở rộng. Đặc biệt, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai cho rằng, việc xây dựng nhà ở xã hội cũng cần phải quan tâm, đảm bảo điều kiện, chất lượng tối thiểu, không nên chênh lệch quá đối với nhà ở thương mại vì nếu chất lượng thấp quá sẽ xuống cấp rất nhanh chóng…
Chắc chắn sẽ có giải đáp hay từ các bộ trưởng
Nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội cho rằng, hiện nay, sản phẩm bất động sản chưa hợp lý, các phân khúc nhà ở trung, cao cấp có biểu hiện dư thừa trong khi nhiều nơi vẫn thiếu nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân và nhà ở thương mại giá phù hợp cho đối tượng thu nhập thấp, thu nhập trung bình. Vấn đề trên đã khiến người lao động thu nhập thấp tại các đô thị, công nhân khu công nghiệp càng khó khăn trong việc tiếp cận chỗ ở. Bên cạnh đó, các giao dịch bất động sản chưa được minh bạch, hiện tượng "hai giá", kê khai thấp hơn giá giao dịch thực nhằm trốn thuế trong giao dịch kinh doanh bất động sản còn khá phổ biến.
Các đại biểu cho rằng, trong tương lai nếu không quản lý tốt, không hoàn thiện các quy định của pháp luật liên quan thì các dự án bất động sản du lịch, nhà ở thương mại này sẽ tiếp tục có diễn biến hết sức phức tạp, dễ dẫn đến phát sinh các tố cáo, tranh chấp liên quan.
Kỳ vọng về những nội dung sẽ được chất vấn tiếp theo, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa (Phú Yên) nêu rõ, việc lựa chọn 4 Bộ trưởng để trả lời chất vấn kỳ này là sự lựa chọn rất hay, lĩnh vực nào cũng đều nóng, 4 vị trưởng ngành lần này là những người ít xuất hiện trên Quốc hội.
Qua hai ngày thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội đã cho thấy sự quan tâm đặc biệt của cử tri và đại biểu đối với những vấn đề về y tế, giáo dục, trong đó có câu chuyện cán bộ trong những ngành này xin thôi việc. Với sự tham gia trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Nội vụ, những câu chuyện này chắc chắn sẽ có lời giải đáp; hay những vấn đề tài chính, chứng khoán, phần giải trình của Thanh tra Chính phủ sẽ làm rõ vai trò của ngành này ở đâu…
“Ở kỳ chất vấn lần này, tôi thấy những lựa chọn đó rất thú vị, chắc chắn sẽ hứa hẹn có các phiên chất vấn và trả lời chất vấn rất sôi nổi. Các bộ trưởng, trưởng ngành chắc chắn sẽ phải đối diện với những câu hỏi khá hóc búa và thẳng thắn của đại biểu trên tinh thần đổi mới của Quốc hội”, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa chia sẻ; đồng thời mong muốn Bộ trưởng Nội vụ sẽ có câu trả lời thỏa đáng cho câu chuyện này cũng như trách nhiệm của ngành Nội vụ, của Chính phủ, đặc biệt trong việc thu hút nhân lực chất lượng cao vào khối Nhà nước.
“Nhân lực là trụ cột, vì thế, câu chuyện công chức nghỉ việc không thể nói một cách đơn thuần chỉ là sự chuyển dịch mà cần phân tích rõ cơ cấu, tính chất của câu chuyện đó, vì sao họ phải rời đi, vấn đề gì cần phải khắc phục, đó là trách nhiệm của ngành Nội vụ”, đại biểu nhấn mạnh.