Lính Mỹ đổ bộ xuống Ia Đrăng trong Chiến dịch Plei Me năm 1965. Ảnh tư liệu: qdnd.vn
Phát biểu khai mạc, Thượng tướng, Tiến sĩ Lê Huy Vịnh, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Trưởng ban Chỉ đạo Hội thảo, nhấn mạnh Chiến thắng Plei Me là cuộc đọ sức đầu tiên giữa bộ đội chủ lực Việt Nam và một sư đoàn thiện chiến của quân đội Mỹ, đánh dấu bước trưởng thành vượt bậc về nghệ thuật chỉ huy, tổ chức chiến dịch và tinh thần chiến đấu của quân và dân ta. Thượng tướng Lê Huy Vịnh nêu rõ, Chiến thắng Plei Me không chỉ là thành tích quân sự mà còn là biểu tượng tinh thần, củng cố niềm tin chiến lược cho toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, đồng thời là bài học kinh nghiệm quý báu trong lãnh đạo, chỉ huy, huấn luyện và giáo dục thế hệ trẻ. Hội thảo nhận được 80 báo cáo, tham luận với nội dung phong phú, phân tích toàn diện về tầm vóc, ý nghĩa, kinh nghiệm và nghệ thuật quân sự từ chiến dịch.
Thượng tướng Thái Đại Ngọc, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai nhấn mạnh, đây là dịp để ôn lại truyền thống đấu tranh anh dũng của Đảng bộ, quân và dân các dân tộc Gia Lai, tưởng nhớ những người đã hy sinh cho thắng lợi của cách mạng. Thượng tướng Thái Đại Ngọc khẳng định, vị trí chiến lược quan trọng của Gia Lai, nơi hội tụ truyền thống lịch sử, văn hóa, cách mạng và nhấn mạnh những thành tựu kinh tế - xã hội hiện nay là nền tảng để phát huy tinh thần Chiến thắng Plei Me, xây dựng Gia Lai giàu đẹp, hiện đại, bảo vệ vững chắc Tổ quốc và phát triển toàn diện trong kỷ nguyên mới.
Tham luận tại hội thảo, Thiếu tướng Trần Thanh Hải, Phó Tư lệnh Quân khu 5, nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của Chiến thắng Plei Me trong tiến trình đấu tranh chống đế quốc Mỹ cứu nước; phân tích cách tổ chức chỉ huy linh hoạt, tinh thần đoàn kết chiến đấu của bộ đội và sự phối hợp hiệu quả giữa các binh chủng, đồng thời làm rõ vai trò của việc nắm chắc tình hình địch, khai thác địa hình và tổ chức nghi binh, tạo ra thế bất ngờ cho đối phương. Thiếu tướng Trần Thanh Hải cho rằng chiến thắng này không chỉ là thành tích quân sự xuất sắc mà còn có ý nghĩa động viên tinh thần, củng cố niềm tin chiến lược cho toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, thể hiện bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam trước sức mạnh quân sự Mỹ.
Ông Nguyễn Văn Lừng, nguyên Giám đốc Bảo tàng tỉnh Hà Tây, nguyên chiến sĩ Tiểu đoàn 8, Trung đoàn 66, Sư đoàn 10, Quân đoàn 3 (cũ) nay thuộc Quân đoàn 34, trực tiếp tham gia chiến đấu trong Chiến trận Ia Đrăng (Plei Me), chia sẻ những trải nghiệm thực tế tại trận địa. Ông nhấn mạnh nghệ thuật tác chiến của bộ đội Việt Nam, vai trò của từng cá nhân, từ chiến sĩ đến chỉ huy, trong việc phát huy trí tuệ, sáng tạo và dũng cảm, góp phần làm nên thắng lợi tập thể. Qua chia sẻ, ông nhấn mạnh tinh thần đồng đội, kỷ luật chiến đấu và sự hy sinh là yếu tố quyết định, đồng thời khẳng định việc ghi lại, bảo tồn và phổ biến các câu chuyện lịch sử sống động là cần thiết để giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ.
Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Vân, nguyên Giám đốc Bảo tàng tỉnh Gia Lai, phân tích ý nghĩa lịch sử và giá trị giáo dục của Chiến thắng Plei Me. Bà nhấn mạnh chiến dịch đã phá vỡ thế tiến công ban đầu của quân Mỹ, mở ra bước ngoặt trên chiến trường miền Nam, đồng thời tạo ra nguồn tư liệu quý cho nghiên cứu lịch sử quân sự Việt Nam. Việc sưu tầm, bảo tồn và phát huy giá trị các hiện vật, tư liệu và câu chuyện chiến đấu không chỉ giúp nghiên cứu chiến tranh mà còn góp phần giáo dục lòng yêu nước, tinh thần kiên cường và ý chí bất khuất cho thế hệ sau, đồng thời nâng cao nhận thức về trách nhiệm bảo vệ độc lập, chủ quyền của Tổ quốc.
Các tham luận tại Hội thảo đều khẳng định Chiến thắng Plei Me không chỉ là một thắng lợi quân sự, mà còn là biểu tượng tinh thần, chiến lược và nghệ thuật quân sự Việt Nam. Chiến dịch tiêu diệt khoảng 3.000 quân địch, trong đó có 1.700 quân Mỹ, phá hủy 89 xe quân sự, bắn rơi 59 máy bay, giáng đòn mạnh vào ý chí chủ quan của đối phương. Nghệ thuật quân sự Việt Nam được vận dụng sáng tạo, từ bao vây căn cứ Plei Me, dụ địch ra khỏi vị trí phòng ngự đến tổ chức phản công tại thung lũng Ia Đrăng, kết hợp nghi binh, linh hoạt chiến thuật và hiệp đồng binh chủng, phát huy yếu tố bất ngờ và trí tuệ con người.
Chiến thắng này còn ghi dấu ấn sâu sắc trong lòng nhân dân Tây Nguyên, gắn liền với tinh thần chiến đấu của các lực lượng tại chỗ, đồng thời tạo ra giá trị lịch sử lâu dài, trở thành bài học kinh nghiệm quý trong lãnh đạo, chỉ huy, tổ chức huấn luyện và giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống yêu nước, dũng cảm và đoàn kết.
Thượng tướng, Tiến sĩ Lê Huy Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, nhấn mạnh kết quả nghiên cứu, trao đổi tại hội thảo cần được đưa vào huấn luyện, học tập, xây dựng các đơn vị, đồng thời làm phong phú kho tư liệu lịch sử quân sự Việt Nam. Thượng tướng đề nghị, các cơ quan, học viện, nhà trường nghiên cứu kỹ các chiến thuật, phương pháp tác chiến, tiếp tục tuyên truyền rộng rãi trên các phương tiện thông tin, giúp thế hệ trẻ hiểu sâu sắc giá trị lịch sử và ý nghĩa chiến lược của Chiến thắng Plei Me.
Trước đó, chiều 17/11, Ban Chỉ đạo Hội thảo đã tổ chức Lễ dâng hương tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ tại Nghĩa trang liệt sĩ tỉnh Gia Lai và trao tặng quà cho các gia đình chính sách, người có công với cách mạng, tặng hoa tri ân các nhân chứng lịch sử, tạo không khí trang trọng, ấm áp và mang ý nghĩa giáo dục, tri ân sâu sắc.