Nhà đầu tư theo dõi bảng giá chứng khoán tại sàn HOSE. Ảnh: Hứa Chung/TTXVN
Theo ông Phạm Hồng Sơn, tình trạng nghẽn lệnh trên HOSE đã xảy ra từ cuối năm 2020 và đến nay vẫn là một vấn đề quan trọng được toàn ngành đặc biệt quan tâm.
Với nhiều giải pháp cấp bách được triển khai như tăng lô từ 10 lên 100, chuyển giao dịch tự nguyện, dừng giao dịch cổ phiếu niêm yết mới trên HOSE và nhất là cải biến kỹ thuật… đã giúp hệ thống hoạt động khá ổn định trong thời gian qua. Tuy nhiên, trong những phiên cuối tháng 5, đầu tháng 6, khi thanh khoản và lượng lệnh vào thị trường tăng đột biến, đã khiến hiện tượng nghẽn lệnh tái diễn thậm chí xuất hiện rủi ro lớn đối với hệ thống giao dịch của HOSE, buộc HOSE phải chủ động ngừng giao dịch phiên chiều 1/6 để đảm bảo an toàn cho toàn hệ thống.
Đến nay hệ thống đã trở lại hoạt động bình thường, có tiến triển tốt khi HOSE và các thành viên công ty chứng khoán cùng nỗ lực đưa ra giải pháp mới.
Song song với hệ thống hiện tại, HOSE và các đơn vị liên quan cũng đã tích cực triển khai đồng thời hệ thống giao dịch phối hợp với Công ty cổ phần FPT (FPT) và hệ thống công nghệ thông tin cho toàn thị trường KRX. Tất cả các công việc vẫn tiến hành khẩn trương, đảm bảo đúng tiến độ, lộ trình. Hệ thống phối hợp FPT đã vào giai đoạn kiểm thử diện rộng sẽ xử lý vấn đề nghẽn lệnh.
Theo ông Phạm Hồng Sơn, từ nay đến khi hệ thống phối hợp với FPT xây dựng đi vào vận hành, việc đảm bảo hệ thống hiện tại của HOSE giao dịch không bị gián đoạn vẫn là ưu tiên hàng đầu. Đây là việc được Bộ Tài chính đặc biệt quan tâm và Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng đã có chỉ đạo quyết liệt.
Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Tổ công tác xử lý dứt điểm tình trạng nghẽn lệnh, các đơn vị liên quan đã họp để vừa tiến hành ra soát vừa đưa ra các giải pháp cấp bách sẽ áp dụng khi cần thiết, nhằm đảm bảo tốt nhất có thể cho hệ thống giao dịch hiện tại của HOSE.
Để đảm bảo cho thị trường hoạt động ổn định trong thời gian tới, về phía cơ quan quản lý, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tổ chức tuyên truyền tập huấn cho các thành viên thị trường về Luật Chứng khoán 2019 mới và các văn bản hướng dẫn, đồng thời hoàn thiện khung pháp lý cho thị trường chứng khoán, xây dựng chiến lược phát triển thị trường chứng khoán giai đoạn 2021 - 2030, tiếp tục tái cấu trúc thị trường chứng khoán theo Quyết định số 252/QĐ-TTg ngày 01/3/2012 của Thủ tướng Chính phủ.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng tăng cường giám sát, kiểm tra, thanh tra hoạt động thị trường, yêu cầu các thành viên thị trường phải tuân thủ quy định pháp luật. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm để thị trường chứng khoán phát triển một cách minh bạch và bền vững.
Bên cạnh đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tiếp tục triển khai quyết liệt các giải pháp để đảm bảo hệ thống giao dịch được thông suốt, đồng thời phải đưa bằng được hệ thống do FPT xây dựng vào sử dụng cuối tháng 6 hoặc đầu tháng 7 này nhằm giải quyết dứt điểm tình trạng nghẽn lệnh tại HOSE.
Về phía nhà đầu tư, đại diện Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đề nghị, cộng đồng nhà đầu tư cần tăng mức độ cẩn trọng, đặc biệt là quản trị rủi ro khi lựa chọn danh mục đầu tư.
Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Phạm Hồng Sơn cho rằng, thị trường chứng khoán tăng trưởng là một tín hiệu cho thấy vai trò huy động vốn trung, dài hạn và là “hàn thử biểu” của nền kinh tế Việt Nam nói chung và sức hấp dẫn, tiềm năng của thị trường chứng khoán nói riêng.
Tuy nhiên, việc thị trường chứng khoán duy trì đà tăng mạnh và dài như thời gian qua đã và đang đặt ra nhiều thách thức, áp lực hơn cho cả cơ quan quản lý, các thành viên thị trường. Cơ quan quản lý quan tâm nhất trong bối cảnh hiện nay không hẳn chỉ là mức độ tăng trưởng của thị trường, mà quan trọng hơn là duy trì sự ổn định và bền vững của thị trường.
Chính vì vậy, bên cạnh những điểm tích cực, thị trường chứng khoán cũng đang đối diện với không ít khó khăn, thách thức, đòi hỏi được nhận diện để đưa ra các giải pháp thích hợp.
Theo đó, thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời gian tới vẫn phải đối mặt với những nguy cơ lớn. Trong đó, đại dịch COVID-19 kéo dài trên toàn cầu sẽ vẫn là nguy cơ lớn nhất.
Vì vậy, diễn biến của thị trường chứng khoán về trung và dài hạn phụ thuộc vào khả năng kiểm soát dịch bệnh trên thế giới và Việt Nam cũng như mức độ hồi phục của nền kinh tế trong nước, quốc tế. Ngoài ra, mặt bằng giá chứng khoán đã lên cao cũng tạo ra những rủi ro khi thị trường điều chỉnh.
Theo Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Phạm Hồng Sơn, thanh khoản của thị trường chứng khoán Việt Nam liên tiếp lập kỷ lục trong thời gian qua. Đến thời điểm này, sẽ không còn quá bất ngờ với những phiên thanh khoản tỷ USD.
Dòng tiền vào thị trường chứng khoán bằng nhiều kênh khác nhau và chủ yếu đến từ nhà đầu tư trong nước.
Kỳ vọng tăng trưởng kinh tế vĩ mô, công tác phòng chống dịch hiệu quả, mặt bằng lãi suất thấp, nhiều kênh đầu tư kém hấp dẫn hơn… là những nguyên nhân chính giúp dòng tiền tìm đến với thị trường chứng khoán thời gian qua. Dòng tiền margin (giao dịch ký quỹ) vào thị trường chứng khoán cũng tăng cao.
Tính tới thời điểm ngày 31/5/2021, dư nợ margin toàn thị trường đã đạt 112,1 nghìn tỷ đồng, tăng 31,2 nghìn tỷ đồng so với cuối năm 2020 và tăng 10,7 nghìn tỷ đồng so với cuối quý I/2021. Một số công ty chứng khoán đã có dấu hiệu cho vay margin chạm trần.
Về việc này, đại diện Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho rằng, thị trường tăng trưởng mạnh nên dư nợ margin tăng cũng là điều dễ lý giải. Nhiều công ty chứng khoán cũng đã chủ động và đang triển khai kế hoạch tăng vốn điều lệ, phát hành tăng vốn để có nguồn phục vụ nhu cầu cho vay thời gian tới.
Theo ông Phạm Hồng Sơn, mặc dù dư nợ margin vẫn trong khả năng kiểm soát, tuy nhiên, việc con số này tăng liên tục và dự báo sẽ còn tăng nữa cần được tăng cường thanh tra, giám sát để đảm bảo việc cho vay margin là đúng pháp luật, an toàn cho công ty chứng khoán và an toàn bền vững cho dòng tiền trên thị trường chứng khoán.
Ngày 28/5/2021, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đã có văn bản gửi các công ty chứng khoán để rà roát, củng cố hoạt động trong bối cảnh dịch COVID-19. Theo đó, cơ quan quản lý yêu cầu các công ty chứng khoán tuân thủ các quy định về phòng, chống dịch, tăng cường công nghệ thông tin, làm trực tuyến, chủ động phương án kinh doanh để đảm bảo cung cấp dịch vụ thông suốt trong mọi tình huống.
Đặc biệt, tại văn bản này, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã yêu cầu các công ty chứng khoán tuyệt đối “thượng tôn pháp luật”, tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật chứng khoán và các quy định pháp luật liên quan.
Trong thời gian tới, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ tăng cường giám sát từ xa, kiểm tra, thanh tra trực tiếp; trong đó sẽ bao gồm các công tác huy động vốn, cho vay ký quỹ, cũng như việc đảm bảo an toàn các chỉ tiêu tài chính của các công ty chứng khoán. Trong trường hợp phát hiện hành vi sai phạm, cơ quan quản lý sẽ xử lý nghiêm, đảm bảo tính kỷ cương và kỷ luật thị trường.