Thu hoạch xoài của một gia đình tại Khánh Hòa. Ảnh: Trần Việt/TTXVN
Những ngày này, vựa xoài Trường Lan ở huyện Cam Lâm đã tất bật người phân loại, đóng gói, xếp “rổ” xoài để chuẩn bị cho xe container đến chở ra phía Bắc xuất khẩu sang Trung Quốc. Trên những "rổ" xoài được đóng gói kỹ càng, bên cạnh dòng chữ nước ngoài thể hiện nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm, chủ vựa cũng không quên để thêm dòng tiếng Việt “Úc 1” để chứng minh đây là hàng loại ngon.
Ông Trường - chủ vựa xoài Trường Lan cho hay, hiện các cửa khẩu đã mở cửa bình thường nhưng hạn chế số lượng xuất hàng nên xoài vẫn bị ùn ứ. Tình trạng này khiến chi phí tăng vì phải chi trả tiền thuê xe, thuê phòng nghỉ cho tài xế chờ ở cửa khẩu… Tính ra, chi phí cho mỗi "rổ" 25 kg xoài mất tới 300.000 đồng để đưa từ vựa đến khi xuất bán sang nước ngoài - cao gấp đôi so với trước đây.
Mỗi ngày vựa của ông Trường thu mua khoảng 20 tấn xoài, đủ một container để xuất đi Trung Quốc, tương đương các thời điểm trước khi có dịch COVID-19. Tuy nhiên, dự báo thời gian tới, việc tiêu thụ có thể chậm hơn vì gặp nhiều khó khăn về thủ tục ở cửa khẩu; trong khi xoài lại bắt đầu chín rộ khiến ông Trường vẫn lo lắng.
Thời điểm sau Tết Nguyên đán, do dịch COVID-19 hoành hành khiến các cửa khẩu tạm đóng nên thị trường xuất khẩu xoài sang Trung Quốc phải tạm dừng. Thời gian gần đây, sau khi cửa khẩu Việt - Trung thông quan trở lại, việc tiêu thụ xoài của người dân đã thuận lợi hơn. Nhiều vựa thu mua xoài ở Cam Lâm phục vụ thị trường xuất khẩu đã hoạt động trở lại, sức mua đều hơn so với thời điểm 1 - 2 tháng trước đây. Tuy nhiên, hiện giá xoài thu mua chỉ ở mức thấp, dao động từ 15.000 - 20.000 đồng/kg tuỳ loại, trong khi thời điểm này mọi năm có giá từ 30.000 - 40.000 đồng/kg.
Ông Diệp Thế Thanh - một hộ dân trồng xoài theo tiêu chuẩn VietGAP ở xã Cam Hải Tây, huyện Cam Lâm cho biết, xoài của ông hiện được thương lái thu mua với giá 19.000 - 20.000 đồng/kg do ông trồng và chăm sóc theo tiêu chuẩn sạch, an toàn nên chất lượng rất đảm bảo. Với mức giá này, thực tế người trồng xoài như ông không có lãi nhưng không đến nỗi phải chịu thua lỗ.
Xã Cam Hải Tây hiện có khoảng 900 ha xoài; trong đó 2/3 là diện tích trồng xoài Úc. Hiện đang vào chính vụ thu hoạch loại xoài này. Ông Nguyễn Minh Tâm - Chủ tịch Hội Nông dân xã Cam Hải Tây cho biết, so với thời điểm những năm trước, giá xoài xuống thấp hơn nhiều nhưng thị trường hiện tại vẫn đảm bảo đầu ra cho nông dân; vừa phục vụ thị trường xuất khẩu, vừa tiêu thụ trong nước.
Huyện Cam Lâm là địa bàn trọng điểm trồng xoài của tỉnh Khánh Hòa với tổng diện tích khoảng 5.000 ha; trong đó có trên 3.000 ha xoài Úc dành cho xuất khẩu với sản lượng khoảng 500 - 700 tấn/năm. Thị trường chính của loại xoài này đa phần xuất khẩu đi Trung Quốc. Những năm qua, giá xoài luôn đạt mức cao, thậm chí có thời điểm lên đến 120.000 đồng/kg, giúp người dân thu về hàng trăm triệu đồng tiền lãi/ha mỗi năm.