Giám sát hoạt động của phương tiện tàu biển và hàng hóa vận chuyển bằng container qua hệ thống camera giám sát. Ảnh: Hoàng Hùng/TTXVN.
Theo ông Nguyễn Nhất Kha, để quản lý rủi ro (QLRR) hiệu quả, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các cục hải quan tỉnh, thành phố nâng cao hiệu quả máy soi container. Trong 5 tháng đầu năm 2021, tổng số lượng container đã soi chiếu cao gấp 1,9 lần so với cùng kỳ năm ngoái (trung bình đạt khoảng 570 container/ngày); lượng container nghi vấn tăng cao gấp 4,1 lần, số lượng container vi phạm tăng gấp 1,7 lần (với khoảng 200 container vi phạm).
Trong đó, lực lượng hải quan phát hiện nhiều vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng cấm, doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa không khai báo, khai sai chủng loại... dẫn đến tăng trị giá tính thuế, tăng tiền thuế phải nộp.
Nhờ áp dụng hệ thống công nghệ trong việc soi chiếu hàng hóa mà tỷ lệ kiểm tra thực tế hàng hóa đã giảm nhiều so với trước, giúp doanh nghiệp tiết giảm chi phí, tiết kiệm nguồn lực cho hải quan.
Cụ thể, nếu như năm 2011 tỷ lệ kiểm tra thực tế hàng hóa là 12,62% thì đến năm 2020 giảm còn 4,91%; đồng thời đã góp phần đơn giản hoá thủ tục hải quan, giảm thời gian thông quan.
Bằng việc áp dụng QLRR kết hợp với chuyển đổi từ "tiền kiểm" sang "hậu kiểm", ngành hải quan đã tạo ra sự thay đổi căn bản trong phương thức quản lý hải quan, từ thủ công sang tự động hóa; qua đó làm giảm đáng kể tỷ lệ kiểm tra thực tế hàng hóa, thông qua việc phân luồng thông quan hàng hóa. Cụ thể, nếu như năm 2011 tỉ lệ kiểm tra thực tế hàng hóa 12,62% thì đến năm 2020 giảm còn 4,91%; đồng thời đã góp phần đơn giản hoá thủ tục hải quan, giảm thời gian thông quan.
Cũng theo ông Nguyễn Nhất Kha, việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật nghiệp vụ QLRR ngày càng được triển khai sâu rộng trong các nghiệp vụ của ngành hải quan nhằm mục tiêu nâng cao tính tuân thủ của doanh nghiệp về pháp luật XNK.
Đến nay, ngành Hải quan đã tổ chức đánh giá tuân thủ và xếp hạng rủi ro đối gần 150.000 doanh nghiệp XNK. Hàng năm, cơ quan hải quan tiến hành thu thập, cập nhật thông tin hàng chục nghìn hồ sơ doanh nghiệp, phân loại và chuyển giao danh sách khoảng 500 doanh nghiệp để lựa chọn kiểm tra sau thông quan để đánh giá tuân thủ.
"Thời gian tới, lực lượng QLRR của ngành hải quan sẽ tập trung cải cách mạnh mẽ QLRR thông qua phát triển ứng dụng công nghệ thông tin và tăng cường các trang thiết bị như hệ thống máy soi container nhằm hiện đại hóa hoạt động hải quan vừa rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa; đồng thời kịp thời phát hiện ngăn chặn vi phạm", đại diện Cục Quản lý rủi ro về hải quan cho biết.
Thông qua hoạt động QLRR, ngành hải quan đã chủ động kiểm soát, ngăn ngừa, phát hiện các vi phạm, buôn lậu, gian lận thương mại trong lĩnh vực hải quan bằng việc thiết lập tiêu chí phân luồng kiểm tra, xây dựng hồ sơ rủi ro, hồ sơ doanh nghiệp trọng điểm; triển khai kế hoạch, chuyên đề kiểm soát rủi ro, xác định trọng điểm, tăng cường lựa chọn kiểm tra không xâm nhập bằng máy soi container, cung cấp thông tin giám sát trực tuyến..., góp phần chống thất thoát ngân sách Nhà nước.