Cơ quan hải quan đang phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quốc tế nhằm ngăn chặn gian lận, giả mạo xuất xứ. Ảnh: BCĐ 389 Quốc gia.
Theo đó, các đơn vị phải kiểm soát chặt chẽ tại khâu thông quan, tập trung lực lượng kiểm tra sau thông quan, thanh tra chuyên ngành, điều tra, xác minh làm rõ các hành vi vi phạm; đặc biệt lưu ý đối với các mặt hàng xuất khẩu có kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam tăng đột biến sang Hoa Kỳ, hàng hóa nhập khẩu có thuế suất cao, kim ngạch nhập khẩu lớn, tần suất nhập khẩu nhiều và những mặt hàng được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.
“Thực hiện thu thập thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu về hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, doanh nghiệp có rủi ro cao về gian lận, giả mạo xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa không đúng, hàng hóa bị xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, chuyển tải bất hợp pháp để áp dụng các biện pháp đấu tranh, điều tra, xác minh làm rõ hành vi vi phạm”, nội dung của chỉ thị nêu rõ.
Theo TCHQ, tình hình kinh tế thế giới đang có nhiều diễn biến phức tạp. Một số quốc gia có những thay đổi lớn về chính sách thương mại theo xu hướng bảo hộ mậu dịch và tăng cường sử dụng các biện pháp phòng vệ thương mại như: Áp dụng thuế chống bán phá giá, thuế chống trợ cấp, thuế tự vệ... với mức thuế rất cao nhằm hạn chế nhập khẩu, bảo hộ sản xuất trong nước.
Trong khi đó, Việt Nam đã tham gia ký kết, đàm phán 17 Hiệp định thương mại tự do (FTA) và hàng hóa có xuất xứ từ Việt Nam khi xuất khẩu vào các thị trường đối tác sẽ được áp dụng ưu đãi thuế quan theo đúng cam kết nếu đáp ứng quy tắc xuất xứ theo quy định. Đặc biệt cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung Quốc có tác động rất lớn đến nền kinh tế Việt Nam.
Trước tình hình này, Tổng cục Hải quan đã và đang chỉ đạo quyết liệt áp dụng các biện pháp nghiệp vụ như: Kiểm tra, điều tra, xác minh làm rõ đối với các trường hợp gian lận, giả mạo xuất xứ, ghi nhãn không đúng quy định, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, chuyển tải bất hợp pháp, bước đầu đã phát hiện, bắt giữ, xử lý nghiêm đối với hành vi vi phạm.
Điển hình như vụ gian lận, giả mạo xuất xứ, ghi nhãn không đúng để tiêu thụ trong nước của Công ty TNHH Thịnh Hòa khai báo trên tờ khai hải quan nhập khẩu là quần áo các loại, xuất xứ Trung Quốc thực tế kiểm tra xác định trên hàng thể hiện xuất xứ Việt Nam, Hàn Quốc; vụ Công ty TNHH sản xuất thương mại Sa Huỳnh nhập khẩu lò nướng thủy tinh nguyên chiếc, xuất xứ Trung Quốc nhưng trên sản phẩm in nhãn hiệu Asanzo có cả phiếu bảo hành in sẵn bằng tiếng Việt: "Asanzo - Đỉnh cao công nghệ Nhật Bản" kèm số đường dây nóng 18001035….
Cơ quan hải quan cũng vạch trần hành vi giả mạo xuất xứ để xuất khẩu nhằm lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại của nước nhập khẩu với các phương thức, thủ đoạn như: Hàng hóa không đáp ứng tiêu chí xuất xứ, chỉ thực hiện công đoạn gia công, sản xuất, lắp ráp đơn giản nhưng khai xuất xứ Việt Nam trên tờ khai xuất khẩu và trên bao bì, sản phẩm in dòng chữ “Made in Vietnam”; trộn lẫn hàng hóa có nguồn gốc nhập khẩu với hàng hóa được sản xuất trong nước để xuất khẩu nhưng trên bao bì hàng hóa ghi xuất xứ Việt Nam...tập trung vào một số nhóm mặt hàng trọng điểm như: Gỗ dán, gỗ ván ép, xe đạp, xe đạp điện, nồi cơm điện, đồ gia dụng, giày thể thao, quần áo...