Đơn cử tại Thành phố (TP) Hồ Chí Minh, trong số các mặt hàng nhập khẩu có kim ngạch tăng cao, đáng chú ý ô tô nhập khẩu qua các cửa khẩu TP.Hồ Chí Minh tăng gấp đôi so với cùng kỳ trong bối cảnh COVID-19. Theo Cục Hải quan TP.Hồ Chí Minh ước 6 tháng đầu năm, một số nhóm mặt hàng chịu thuế có kim ngạch tăng cao so với cùng kỳ năm ngoái như: Xe ô tô các loại tăng 122%, sắt thép tăng 92,7%, xe máy 2 bánh nguyên chiếc tăng 65,2%, xăng dầu, dầu diesel tăng 195%, máy tính và phụ kiện tăng 14%... dẫn đến số thu ngân sách Nhà nước của Cục Hải quan TP.Hồ Chí Minh tăng gần 25% so với cùng kỳ năm ngoái.
Nhằm phát hiện, ngăn chặn kịp thời các hành vi gian lận, trốn thuế đối với loại hình nhập khẩu ô tô, Tổng cục Hải quan vừa chi đạo cục hải quan các tỉnh, thành phố tăng cường các biện pháp nghiệp vụ. Theo đó, lực lượng hải quan yêu cầu tổ chức, cá nhân phải khai đầy đủ, chi tiết thông tin về xe tại đơn đề nghị nhập khẩu xe dưới dạng quà biếu tặng theo quy định điểm a khoản 1 Điều 4 Thông tư 143/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính. Trường hợp không đầy đủ, chi tiết, hải quan không tiếp nhận hồ sơ đề nghị cấp giấy phép nhập khẩu xe.
Trong quá trình kiểm tra hồ sơ cấp giấy phép nhập khẩu xe, nếu nghi ngờ về mối quan hệ giữa người cho biếu tặng và người nhận, yêu cầu người nhận cung cấp chứng từ chứng minh quan hệ. Trường hợp có đủ chứng từ chứng minh là phù hợp, xem xét cấp giấy phép nhập khẩu; trường hợp không có chứng từ chứng minh hoặc chứng từ chứng minh không phù hợp, hải quan có quyền từ chối cấp giấy phép nhập khẩu xe.
Tổng cục Hải quan chỉ đạo chi cục hải quan nơi làm thủ tục nhập khẩu xe kiểm tra thực tế xe để xác định sự phù hợp giữa xe nhập khẩu với giấy phép nhập khẩu và các chứng từ liên quan thuộc bộ hồ sơ hải quan.
Trường hợp doanh nghiệp được đưa hàng về bảo quản để chờ kết quả kiểm tra của cơ quan đăng kiểm, trong thời 30 ngày kể từ ngày doanh nghiệp đưa hàng hóa về bảo quản, chi cục hải quan cửa khẩu phải phân công công chức theo dõi, tra cứu kết quả kiểm tra của cơ quan quản lý chuyên ngành trên Cổng Thông tin một cửa Quốc gia. Khi có kết quả kiểm tra phải yêu cầu ngay doanh nghiệp khai bổ sung (nếu có) và thông quan hàng hóa theo quy định, lãnh đạo đơn vị và công chức được phân công chịu trách nhiệm về việc theo dõi, đôn đốc doanh nghiệp thông quan hàng hóa theo quy định.
Trường hợp quá thời hạn 30 ngày kể từ ngày hàng đưa về bảo quản nhưng người khai hải quan không thực hiện tiếp thủ tục, chi cục hải quan nơi đăng ký tờ khai tổ chức kiểm tra việc mang hàng về bảo quản. Nếu phát hiện doanh nghiệp không lưu giữ xe tại địa điểm đăng ký bảo quản hoặc xe đã được bán, lực lượng hải quan xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.
Theo Tổng cục Hải quan, trong 5 tháng đầu năm 2021 số lượng ô tô nguyên chiếc nhập khẩu các loại đạt 65,7 nghìn chiếc, tăng 78% so với cùng kỳ năm ngoái. Cụ thể: Tổng lượng xe ô tô nguyên chiếc cả nước nhập về là hơn 65,7 nghìn chiếc, trị giá là 1,5 tỷ USD, tăng 78% về lượng và tăng 83,1% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020.
Trong đó, nhập khẩu ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống đạt gần 43,5 nghìn chiếc, tăng 53%, tương ứng tăng hơn 15,1 nghìn chiếc; ô tô tải đạt 15,36 nghìn chiếc, gấp 2,2 lần, tương ứng tăng gần 8,5 nghìn chiếc; ô tô loại khác (ô tô chuyên dụng) là gần 6,7 nghìn chiếc, gấp 4,2 lần, tương ứng tăng 1,55 nghìn chiếc so với 5 tháng/2020.
Tuy nhiên, phía Tổng cục Hải quan chia sẻ: Lượng xe ô tô nguyên chiếc các loại nhập khẩu từ thị trường Trung Quốc tăng cao đột biến, đạt gần 9,4 nghìn chiếc, gấp 6,5 lần con số hơn 1,4 nghìn chiếc của cùng kỳ năm trước. Trong đó, dòng xe chuyên dụng nhập khẩu gần 5,6 nghìn chiếc, xe ô tô tải với 2,84 nghìn chiếc.