Bức tường rào ngăn chặn người nhập cư ở biên giới Mỹ-Mexico. Ảnh: america.cgtn.com
Các cuộc bầu cử tổng thống ở Mỹ hầu như luôn được quyết định bởi các vấn đề trong nước. Đôi khi, một mối lo ngại mang tính toàn cầu như khủng bố hay một cuộc chiến cụ thể nào đó sẽ ảnh hưởng đến sự lựa chọn của cử tri. Nhưng người Mỹ vẫn quan tâm nhất đến sinh kế của chính họ: việc làm, nhà ở, chi phí thực phẩm.
Năm 2024, một số vấn đề toàn cầu sẽ ảnh hưởng đến quan điểm của cử tri Mỹ: Mối đe dọa lớn về biến đổi khí hậu, thương vong khủng khiếp đối với cộng đồng người Palestine ở Gaza và cuộc xung đột ở Ukraine.
Nhưng thực sự chỉ có một vấn đề chính sách đối ngoại có thể quyết định cuộc bầu cử vào tháng 11 tới. Vấn đề đó là nhập cư.
Mỹ là đất nước của những người nhập cư. Nước này cũng rất cần những người nhập cư để làm những công việc thiết yếu giúp nước Mỹ tiếp tục phát triển. Tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ hiện ở mức khoảng 3,7%. Trong lịch sử, tỷ lệ đó là rất thấp. Nhiều lĩnh vực thường sử dụng người nhập cư như chăm sóc sức khỏe, dịch vụ dọn dẹp, làm việc tại nhà hàng, hiện có số lượng vị trí tuyển dụng lớn nhất.
Bất chấp nhu cầu về những lao động này, nhiều người Mỹ vẫn tin suy nghĩ sai lầm rằng những người nhập cư đang lấy đi công việc của họ, không chỉ những người nhập cư đang làm những công việc mà người Mỹ bản xứ thường không muốn làm.
Bên cạnh đó, hơn một phần tư dân số Mỹ cho rằng nhập cư, xét về tổng thể, là một vấn đề tồi tệ. So với năm 2020, khi chỉ có 28% người Mỹ cho rằng nên giảm nhập cư thì con số đó đã tăng lên 41% vào tháng 6/2023.
Đặc biệt, các chính trị gia của Đảng Cộng hòa đang đi theo những xu hướng này. Đảng Cộng hòa đang "chính trị hóa" vấn đề biên giới nhằm đánh lạc hướng cử tri khỏi một thực tế khá rõ ràng là nền kinh tế Mỹ đang hoạt động khá tốt, ít nhất là theo hầu hết các số liệu thông thường. Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã tổ chức điều trần với Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ Alejandro Mayorkas về chính sách nhập cư.
Cũng chính những đảng viên Cộng hòa này đã tìm cách thúc đẩy một dự luật thông qua Quốc hội nhằm gây khó khăn hơn nhiều cho người dân khi vượt biên tới Mỹ và xin tị nạn. Thống đốc Texas Greg Abbott, một đảng viên Cộng hòa, đã triển khai những chuyến xe buýt chở người di cư không có giấy tờ hợp lệ đến các thành phố ở phía Bắc, chẳng hạn như New York, do đảng Dân chủ kiểm soát.
Và Donald Trump, ứng cử viên tổng thống hàng đầu của Đảng Cộng hòa, đã tuyên bố rằng những người di cư đang “đầu độc dòng máu của người Mỹ”. Trong khi đó, Đảng Cộng hòa – và một số đảng viên Đảng Dân chủ – cũng coi vấn đề biên giới là một “cuộc khủng hoảng” đòi hỏi phản ứng quân sự tương tự như cách Mỹ đang giúp đỡ Ukraine và Israel. Về mặt thống kê, thực tế đã có sự gia tăng số người không có giấy tờ hợp lệ qua biên giới Mỹ. Vào tháng 12/2023, gần 250.000 người di cư đã bị Lực lượng Tuần tra Biên giới Mỹ bắt giữ, một kỷ lục mới.
Hiện chính quyền Tổng thống Biden đang xem xét các đề xuất thắt chặt một số quy tắc quản lý quyền tị nạn. Điều đó có thể bao gồm việc đóng cửa biên giới nếu số lượng tăng lên trên một mức nhất định. Xét về thực tế, Tổng thống Biden cũng lo lắng rằng sẽ thất bại trong cuộc bầu cử sắp tới vì chưa “đủ cứng rắn” trong vấn đề nhập cư. Vì vậy, ông Biden đã tập trung hơn vào vấn đề này để hút các đảng viên Đảng Dân chủ bảo thủ, Đảng Cộng hòa ôn hòa và những người độc lập.
Để đảm bảo sự ủng hộ của Đảng Cộng hòa, Đảng Dân chủ thậm chí còn tìm cách đưa các hạn chế nhập cư chặt chẽ hơn vào một dự luật kết hợp viện trợ quân sự cho Ukraine, Israel và Đài Loan. Nhưng đảng Cộng hòa cuối cùng đã bác bỏ dự luật đó vì các điều khoản nhập cư không đủ chặt chẽ và một số đảng viên Cộng hòa phản đối viện trợ quân sự cho Ukraine. Vì vậy, một lần nữa, Quốc hội Mỹ đã không thông qua cải cách nhập cư, mặc dù có sự đồng thuận rộng rãi về các chính sách như tăng tài trợ cho việc kiểm soát biên giới.