Người dân xếp hàng chờ lấy mẫu xét nghiệm COVID-19 tại Thâm quyến, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, ngày 9/1/2022. Ảnh: THX/TTXVN
Giới chuyên gia dịch tễ học Trung Quốc cho rằng với những ca lây nhiễm biến thể Omicron lần đầu tiên được phát hiện trong các cộng đồng địa phương và hiện chưa rõ nguồn lây, cuộc chiến chống biến thể này ở Trung Quốc Đại lục đã thực sự bắt đầu.
Chính quyền thành phố Thiên Tân cho biết hai ca nhiễm Omicron cùng nằm trong một chuỗi truyền nhiễm, nhưng không liên quan đến ca nhiễm Omicron nhập khẩu được phát hiện tháng 12/2021 tại thành phố này. Hai người này gần đây không đi ra ngoài thành phố. Ngoài hai trường hợp nhiễm biến thể Omicron, nằm trong số những người tình nguyện xét nghiệm, 19 ca còn lại được phát hiện khi xét nghiệm các nhóm nguy cơ cao và hiện chưa rõ họ có bị nhiễm biến thể Omicron hay không. Toàn bộ số ca nhiễm nêu trên đã được đưa đến bệnh viện để chẩn đoán thêm và điều trị.
Các trường hợp mắc bệnh tập trung ở hai khu Tân Nam và Nam Khai. Một tòa chung cư trong khu phức hợp ở Tân Nam bị coi là có nguy cơ lây nhiễm cao, trong khi ba tòa chung cư khác trong khu phức hợp này và hai tòa nhà trong một khu phức hợp khác có nguy cơ trung bình.
Đêm 9/1, chính quyền Thiên Tân đã yêu cầu người dân không được rời khỏi thành phố trừ khi thực sự cần thiết. Những người phải rời khỏi buộc phải có kết quả xét nghiệm axit nucleic âm tính có giá trị trong vòng 48 giờ tính từ khi xét nghiệm đến khi rời thành phố cùng mã sức khỏe màu xanh và phải được sự chấp thuận của chủ sử dụng lao động hoặc các cộng đồng. Thành phố cũng tăng cường kiểm tra người dân đến Bắc Kinh bằng cách thiết lập các điểm kiểm tra và các kênh đặc biệt tại các tuyến đường cao tốc và trạm giao thông. Chính quyền thành phố Thiên Tân cho biết, cứ hai giờ một lần sẽ cập nhật thông tin xét nghiệm axit nucleic từ các các phòng khám. Nếu người nào không có kết quả xét nghiệm axit nucleic trong vòng 24 giờ, mã sức khỏe của họ sẽ bị chuyển thành màu cam, có nghĩa là bị hạn chế đi đến những nơi công cộng, bao gồm cả tàu điện ngầm và xe buýt. Những cư dân đã được tiêm vaccine ngừa COVID-19 trong vòng 48 giờ sẽ không tham gia xét nghiệm.
Tính đến tối 8/1, Thiên Tân đã cách ly 75.680 người. Theo một quan chức lãnh đạo Ủy ban Y tế thành phố Thiên Tân, dựa trên các bệnh nhân và chuỗi lây truyền virus, có thể khẳng định rằng đã xảy ra lây nhiễm thứ phát trong những ca nhiễm mới được xác nhận. Điều này cho thấy virus SARS-CoV-2 có thể đã lây lan trong cộng đồng trong một thời gian nhất định và thời gian tới Thiên Tân sẽ phát hiện thêm nhiều trường hợp dương tính với virus SARS-CoV-2. Trong số 70 xét nghiệm trong môi trường, 14 xét nghiệm cho kết quả dương tính với virus SARS-CoV2, trong đó có 2 mẫu là trong thang máy của các tòa nhà chung cư.
Trong cuộc họp khẩn cấp sáng 9/1 với sự tham dự của cả Bí thư Thành ủy Thiên Tân Lý Hồng Trung và Thị trưởng thành phố Liêu Quốc Huân, đại diện Trung tâm chỉ huy chống dịch Thiên Tân nhấn mạnh rằng việc xét nghiệm hàng loạt phải được tiến hành nhanh chóng để hoàn thành trách nhiệm của Thiên Tân như một "chiếc hào" ngăn dịch cho thủ đô Bắc Kinh, đồng thời ngăn chặn dịch với tốc độ nhanh nhất và chi phí thấp nhất. Cơ quan này cho rằng, việc xét nghiệm hàng loạt sẽ cho phép giới chức hiểu rõ hơn về tình hình hiện tại, đồng thời đảm bảo an toàn và sức khỏe của người dân.
Bắt đầu từ ngày 9/1, hai tuyến tàu điện ngầm số 1 và số 6 của thành phố Thiên Tân sẽ đóng cửa một phần. Sân bay quốc tế Thiên Tân Tân Hải đã hủy 144 chuyến bay. Hai trường đại học lớn nhất ở Thiên Tân là Đại học Thiên Tân và Đại học Nam Khai, đều có chi nhánh ở khu Tân Nam, đã áp đặt những hạn chế ra vào khu vực khuôn viên trường. Đại học Thiên Tân đã thông báo hoãn các kỳ thi cuối kỳ của sinh viên cho đến học kỳ sau.
Nhằm chuẩn bị cho một đợt phong tỏa tiềm tàng, nhiều người dân Thiên Tân đã đổ xô đến các khu chợ để mua thức ăn. Một số siêu thị đã chật kín người từ sáng 9/1. Có nơi hàng người xếp hàng kéo dài tới 200m. Một người dân cho biết, hầu hết rau tại một siêu thị đã được bán hết vào sáng sớm 9/1, và dịch vụ giao hàng cho khu chợ gần đó đã bị đình chỉ.
Trước tình trạng nhiều người dân đổ xô tích trữ lương thực và thực phẩm, Văn phòng Thương mại Thiên Tân ngày 9/1 ra thông báo cho biết, hai khu Tân Nam và Nam Khai đã lập kế hoạch khẩn cấp để đảm bảo nguồn cung cho thị trường. Nguồn dự trữ rau hiện tại đủ để cung cấp cho thành phố trong 3-4 ngày; dự trữ gạo, bột mì và dầu ăn ở Thiên Tân có thể đáp ứng nhu cầu trong 30 ngày. Nhiều người dân Thiên Tân nói rằng mặc dù dịch bùng phát quá đột ngột nhưng họ đánh giá cao phản ứng nhanh chóng của chính quyền địa phương và việc xét nghiệm axit nucleic xuyên đêm "đảm bảo cho mọi người".
Giới chuyên gia y tế Trung Quốc cho rằng hàng hóa nhập khẩu có thể là nguồn lây nhiễm bệnh. Một chuyên gia dịch tễ học tại Bắc Kinh nhận định rằng, nếu biến thể Omicron đã lây lan thứ phát trong cộng đồng, các ca mắc COVID-19 ở Thiên Tân sẽ tăng nhanh và sớm lên mốc 100 ca/ngày.
Đợt bùng phát dịch bất ngờ ở Thiên Tân đã đặt thủ đô Bắc Kinh ở sát Thiên Tân vào tình trạng báo động. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Bắc Kinh (BCDC) ngày 9/1 đã đề nghị người dân Bắc Kinh không đến Thiên Tân và những người ở Thiên Tân hạn chế đến thủ đô. Những người đi làm giữa Thiên Tân và Bắc Kinh, ước tính khoảng 100.000 người vào năm 2020, hiện đã được khuyến khích làm việc tại nhà. Trong trường hợp bắt buộc phải đi làm, họ phải liên hệ với chủ sử dụng lao động và cộng đồng, đồng thời ký một bản cam kết trước khi được phép vào Bắc Kinh. BCDC thông báo bất kỳ ai ở Bắc Kinh đã đến các khu Tân Nam và Nam Khai ở Thiên Tân kể từ ngày 23/12/2021 sẽ bị cách ly tại nhà và được xét nghiệm. Những người khác có lịch sử đi lại đến Thiên Tân kể từ thời điểm trên đã được yêu cầu báo cáo ngay lập tức với các quan chức cộng đồng địa phương, chủ sử dụng lao động và các khách sạn.
Hiện nay, các trạm kiểm soát ra vào Thiên Tân-Bắc Kinh đã thực hiện các quy trình kiểm dịch nghiêm ngặt hơn. Nhu cầu xét nghiệm axit nucleic tại một số cơ sở xét nghiệm ở Bắc Kinh cũng tăng đột biến trong ngày 9/1. Nhiều người dân Bắc Kinh đã đến Thiên Tân tuần trước sau khi nhận được thông báo cũng tự nguyện đi làm xét nghiệm.
Ngoài Thiên Tân, Trung Quốc đại lục cũng đã chứng kiến các đợt bùng phát dịch lẻ tẻ ở một số tỉnh và thành phố khác. Tổng cộng, 97 ca nhiễm cộng đồng đã được xác nhận trong ngày 9/1, rải rác ở các tỉnh thành Hà Nam (60), Thiên Tân (21) Thiểm Tây(15) và Quảng Đông (1).
Ông Dương Chiếm Thu, Phó Chủ nhiệm Khoa Sinh học mầm bệnh tại Đại học Vũ Hán, cho rằng virus SARS-CoV-2 nhiều khả năng sẽ gây ra một đợt bùng phát và lây nhiễm mạnh trong mùa Đông, đó là lý do tại sao Trung Quốc đang chứng kiến các đợt bùng phát thường xuyên vào thời điểm hiện nay. Theo chuyên gia này, điều quan trọng là phải xác định được nguồn gốc bùng phát dịch và khung thời gian lây nhiễm càng sớm càng tốt để sớm kiểm soát phạm vi lây lan. Nhà virus học này nhấn mạnh xét nghiệm axit nucleic trên toàn thành phố là cách nhanh nhất để tìm ra ca bệnh và ngăn chặn dịch bệnh lây lan, đồng thời lưu ý rằng vẫn chưa biết virus đã lưu hành ở Thiên Tân bao lâu và có khả năng nó đã lây lan sang các tỉnh thành khác.
Đánh giá về biến thể Omicron, chuyên gia hàng đầu về bệnh truyền nhiễm ở thành phố Thượng Hải Trương Văn Hồng cho rằng không có căn cứ khi một số phương tiện truyền thông Trung Quốc đưa tin biến thể Omicron gây ra các triệu chứng tương đối nhỏ so với các biến thể trước đó. Chuyên gia Trương Văn Hồng nêu rõ ông không đồng ý rằng Omicron chỉ là "bệnh cúm tăng cường," đồng thời cho biết sau khi nghiên cứu hình ảnh y tế của biến thể này, ông "cảm thấy chắc chắn khi nói rằng Omicron đã chiến đấu với hệ miễn dịch của con người và giành chiến thắng". Nhà miễn dịch học này cũng cảnh báo rằng đợt bùng phát dịch ở Thiên Tân sẽ gây ra nhiều nguy cơ cho thủ đô Bắc Kinh, do số lượng lớn người đi lại giữa hai thành phố.
Các chuyên gia y tế Trung Quốc nhận định điều quan trọng hiện nay là nhanh chóng xác định chính xác nguồn gốc lây nhiễm và thực hiện các biện pháp phù hợp để có thể dập tắt dịch bệnh bùng phát ở Thiên Tân trước Tết Nguyên Đán và Thế vận hội mùa Đông 2022, chỉ còn vài tuần nữa sẽ diễn ra.