TTK LHQ Antonio Guterres phát biểu tại New York, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN
Phát biểu tại buổi lễ trực tuyến chuyển giao chức Chủ tịch Nhóm các nước đang phát triển (G77) và Trung Quốc năm 2021 từ Guyana cho Guinea, TTK Guterres cho rằng phục hồi sau đại dịch COVID-19 là cơ hội để thay đổi cách hành xử. Với những chính sách thông minh và đầu tư đúng đắn, thế giới có thể hoạch định con đường mang lại sức khỏe cho tất cả mọi người, vực dậy các nền kinh tế và tạo dựng khả năng phục hồi. Tuy nhiên, để làm được điều này, các nước đang phát triển cần có các nguồn lực cần thiết để đầu tư tạo việc làm, đưa giáo dục cùng hoạt động kinh doanh trở lại quỹ đạo nhằm phát triển tiến bộ, xanh hơn và tốt hơn. Do đó, TTK LHQ kêu gọi các nước phát triển, các thể chế tài chính và các ngân hàng phát triển cần ủng hộ quốc tế lớn hơn, theo đó giãn nợ cho tất cả những nước có nhu cầu để không nước nào phải chịu sức ép lựa chọn giữa cung cấp các dịch vụ cơ bản cho người dân với việc trả nợ. Bên cạnh đó, cộng đồng quốc tế cần hành động hơn nữa để tăng các nguồn tài chính sẵn có dành cho các nước đang phát triển và có thu nhập trung bình.
TTK LHQ cũng nhấn mạnh cần đẩy lùi tình trạng bất công và bất bình đẳng vẫn đang hiện hữu, cũng như cần chia sẻ công bằng hơn quyền lực, nguồn lực và cơ hội và năm 2021 phải là năm bước ngoặt đối với vấn đề này. Theo đó, các loại vaccine ngừa COVID-19 phải là hàng hóa chung toàn cầu và có sẵn cho mọi người, ở mọi nơi. Điều này đòi hỏi việc gây quỹ đầy đủ cho liên minh toàn cầu mang tên "Tăng tốc tiếp cận các công cụ ứng phó với COVID-19" (ACT) và chương trình chia sẻ vaccine COVAX. Các nhà sản xuất vaccine cần đẩy mạnh cam kết trong việc hợp tác với COVAX và các nước trên thế giới, đặc biệt là các nền kinh tế hàng đầu thế giới nhằm đảo đảm cung cấp đầy đủ và phân phối công bằng vaccine. Ông cảnh báo "chủ nghĩa dân tộc về vaccine" là tự chuốc lấy thất bại và sẽ làm trì hoãn sự hồi phục toàn cầu.
Liên quan vấn đề biến đổi khí hậu, TTK LHQ cho biết việc xây dựng một liên minh toàn cầu đích thực nhằm trung hòa lượng khí phát thải carbon là chủ đề trọng tâm của LHQ trong năm 2021 và đây phải là ưu tiên của mọi quốc gia. Ông kêu gọi cần có sự đột phá trong việc thích ứng biến đổi khí hậu và phục hồi và một lần nữa đề nghị các nước phát triển hoàn thành cam kết lâu nay về việc cung cấp 100 tỷ USD mỗi năm nhằm thực thi hành động chống biến đổi khí hậu. TTK LHQ cho rằng các nhà tài trợ cùng các ngân hàng phát triển quốc gia và đa phương cần cam kết tăng đóng góp tài chính cho thích ứng và phục hồi lên ít nhất 50%. Ông nhấn mạnh hiện thế giới vẫn chưa đạt được bất kỳ mục tiêu nào về hệ sinh thái toàn cầu được đề ra trong năm 2020, và hệ sinh thái từ nay đến năm 2030 đang đối mặt với sự thiếu hụt nguồn tài chính lên tới 771 tỷ USD mỗi năm.
TTK LHQ đánh giá nhóm G77 và Trung Quốc đã có những đóng góp quan trọng trong việc ứng phó các vấn đề khẩn cấp liên quan y tế, nhân đạo và phát triển trong bối cảnh đại dịch COVID-19, trong khi vẫn duy trì tập trung cho các mục tiêu phát triển bền vững.