Khi được đưa tới một bệnh viện tại thủ đô Delhi, chú của anh Abhina Sharma trong tình trạng sốt cao và khó thở. Sau khi kết quả xét nghiệm dương tính với virus SARS-CoV-2, các bác sĩ yêu cầu gia đình Sharma nên mua thuốc Remdesivir – một loại thuốc kháng virus đã được phê chuẩn thử nghiệm lâm sàng tại Ấn Độ.
Tuy nhiên, việc mua loại thuốc này dường như rất khó khăn bởi Remdesivir không có sẵn ở bất kỳ hiệu thuốc nào trong thành phố. Anh Sharma tuyệt vọng, chạy khắp nơi tìm thuốc vì tình trạng của chú anh đang xấu đi theo từng giờ.
“Tôi đã rơi nước mắt. Chú tôi đã phải đấu để giành giật sự sống của mình, còn tôi phải vật lộn với việc tìm mua thuốc được cho là có thể cứu sống ông ấy. Sau hàng chục cuộc gọi, tôi đã phải bỏ ra một số tiền lớn gấp 10 lần thông thường để mua được loại thuốc này. Tôi sẵn lòng trả bất cứ mức giá nào, nhưng cũng nghĩ đến những người không đủ khả năng mua nó”, anh Sharma chia sẻ.
Hoàn cảnh của anh Sharma cũng tương tự nhiều gia đình tại New Delhi. Họ có thể làm bất cứ điều gì để cứu sống người thân của mình. Một số người cho biết họ buộc phải trả mức giá “cắt cổ” cho loại thuốc này trong những phiên giao dịch diễn ra tại một chợ buôn thuốc tại thành phố New Delhi.
BBC đã liên hệ với một người làm việc tại khu chợ và được biết họ có thể dàn xếp để mua loại thuốc này nhưng theo giá thị trường.
“Tôi có thể mua giúp bạn 3 lọ thuốc, nhưng mỗi lọ có mức giá 30.000 rupees (hơn 9 triệu đồng)”, một người đàn ông làm việc trong “ngành kinh doanh thuốc”, nói. Thậm chí, một người khác còn ra giá 38.000 rupees (11,7 triệu đồng) cho một lọ thuốc nhỏ. Trong khi đó, mức giá quy định đối với một lọ thuốc nhỏ là 5.400 rupees (1,6 triệu đồng), và một bệnh nhân COVID-19 thông thường sẽ cần từ 5 đến 6 liều thuốc.
Nhu cầu sử dụng thuốc Remdesivir ngày càng tăng cao, bởi trong các thử nghiệm lâm sàng tại các bệnh viện trên khắp thế giới, loại thuốc này đã được chứng minh có thể làm giảm thời gian có triệu chứng từ 15 ngày xuống còn 11 ngày.
Các chuyên gia đã cảnh báo rằng đây không phải là “viên đạn bạc”. Tuy nhiên, trong khi chưa có bất kỳ loại thuốc nào được chứng minh có hiệu quả, các bác sĩ tại Ấn Độ vẫn điều trị cho bệnh nhân bằng loại thuốc này. Điều đó thúc đẩy nhu cầu sử dụng thuốc ngày càng cao tại New Delhi và các thành phố khác của quốc gia này.
Một số trường hợp tương tự các gia đình bệnh nhân ở Delhi và khu vực lân cận đã phải trả giá rất cao để mua Remdesivir. Có người cho rằng họ thậm chí đã phải dành tiền tiết kiệm cả đời để mua thuốc, chỉ với hy vọng đem lại cơ hội sống cho người thân của mình.
Lý do chính khiến những người trong thị trường chợ đen có thể trục lợi từ loại thuốc này dường như là khoảng cách lớn giữa nguồn cung và nhu cầu sử dụng.
Công ty Dược phẩm và Công nghệ sinh học Gilead Sciences có trụ sở tại Mỹ - nơi đầu tiên phát triển thuốc Remdesivir điều trị Ebola, đã cho phép 4 công ty Ấn Độ, bao gồm Cipla, Jubilant Life, Hetero Drugs và Mylon – điều chế loại thuốc này. Tuy nhiên, cho đến nay, chỉ có công ty Hetero sản xuất nó.
Công ty đã phân phối 20.000 liều thuốc cho 5 bang tại Ấn Độ và nói rằng họ không rõ việc “tuồn” thuốc ra bên ngoài đã diễn ra như thế nào.
“Chúng tôi không giao thuốc cho các nhà phân phối của chúng tôi. Theo hướng dẫn, chúng tôi phải trực tiếp cung cấp thuốc cho các bệnh viện”, Phó Giám Đốc Kinh doanh Sandeep Shahstri, nói và cho biết thêm rằng công ty đang nỗ lực làm việc để đáp ứng nhu cầu của thị trường và việc “tiếp thị tại thị trường chợ đen thực sự làm họ mất tinh thần”.
“Chúng tôi hiểu nỗi đau của các gia đình. Nhưng mọi người không nên đi tìm mua thuốc. Chúng tôi tự tin sẽ tăng sản lượng trong vài ngày tới và tình hình sẽ trở nên tốt hơn”, ông Sandeep nói thêm.
Ông Rajeev Tyagi, Phó Chủ tịch Hiệp hội hóa học, cho biết, một người phụ nữ đã gọi điện nhờ ông mua thuốc. Bố cô ấy đang điều trị tại bệnh viện Delhi. Cô ấy nói sẽ trả bất cứ khoản tiền nào để mua thuốc, nhưng ông không thể làm gì khác.
Ông Rajiv Singhal, Tổng thư ký Hiệp hội các nhà hóa học và dược sĩ Ấn Độ, một cơ quan của các chủ cửa hàng thuốc, phủ nhận rằng bất kỳ hiệu thuốc nào cũng tham gia vào thị trường chợ đen này.
“Tôi chắc chắn rằng không phải thành viên nào cũng tham gia vào hoạt động này. Đây là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe quốc gia. Tôi muốn đưa ra thông điệp rõ ràng rằng sẽ có biện pháp xử lý nghiêm khắc với những hành động bán thuốc bất hợp pháp nếu bị phát hiện”, ông nói.
Tuy nhiên, vấn đề này dường như không chỉ xảy ra với Remdesivir. Giá của một loại thuốc điều trị bệnh COVID-19 khác, Tocilizumab, cũng đang tăng theo cấp số nhân.
Loại thuốc được bán ra với tên thương mại Actemra, đã cho thấy kết quả tích cực sau khi được điều trị cho những bệnh nhân nguy kịch trên toàn thế giới. Trong khi các chuyên gia cho rằng cần có nhiều nghiên cứu hơn để hiểu đầy đủ về hiệu quả của nó, nhiều bệnh viện đã ghi nhận kết quả bệnh nhân tiến triển đáng kể sau khi sử dụng loại thuôc này.
Tocilizumab ban đầu được sử dụng để điều trị cho bệnh nhân viêm khớp dạng thấp và nguồn cung cũng bị hạn chế. Loại thuốc này được hãng dược Cipla nhập khẩu từ một nhà xuất Thụy Sĩ. Tuy nhiên, cũng rất khó để mua được Actemra, đặc biệt khi người bệnh cần có thuốc trong vòng vài giờ đồng hồ.
Đại diện Cipla tại miền Bắc Ấn Độ cho biết họ đã tăng thêm nguồn cung khi nhu cầu đã tăng đáng kể trong vài tuần trở lại đây. Đã có một số trường hợp bệnh viện yêu cầu người nhà bệnh nhân tự tìm mua loại thuốc này.
“Tôi phải đến 50 hiệu thuốc tại Delhi. Họ đều đảm bảo sẽ có thuốc nhưng đòi mức giá cao gấp 2 đến 3 lần giá mỗi liều thông thường. Tôi phải mất 2 ngày để mua được lượng thuốc cần thiết cho dì tôi”, một người dân Delhi, cho biết.
Tuy nhiên, đại diện hãng dược Cipla phủ nhận thông tin cho rằng Tocilizumab đang được bán tại thị trường chợ đen. “Chúng tôi đang theo dõi từng liều để đảm bảo rằng không có việc trục lợi từ việc tuồn thuốc ra ngoài. Chúng tôi sẽ không để điều đó xảy ra”, đại diện Cipla nói.