Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan. Ảnh: AFP/TTXVN
Ông thúc giục lục địa này xây dựng một khuôn khổ an ninh độc lập khỏi Mỹ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Lời kêu gọi này được ông đưa ra trong một cuộc phỏng vấn với tờ Financial Times được công bố hôm 6/3.
Phát biểu sau các cuộc họp tại London (Vương quốc Anh) với những người đồng cấp châu Âu nhằm thảo luận về áp lực của Tổng thống Trump đối với Ukraine trong việc đạt thỏa thuận ngừng bắn với Nga cũng như lời đe dọa của ông về việc rút lui khỏi các cam kết an ninh tại châu Âu, ông Fidan tuyên bố Ankara sẵn sàng tham gia bất kỳ cơ cấu an ninh nào của châu Âu trong trường hợp NATO sụp đổ.
Tờ Financial Times dẫn lời ông Fidan: "Ngay cả khi Tổng thống Trump quyết định không rút khỏi châu Âu vào lúc này, trong tương lai, một nhà lãnh đạo khác với quan điểm và chính sách tương tự có thể xem xét việc giảm đóng góp của Mỹ vào an ninh châu Âu".
Ông Fidan, cựu lãnh đạo cơ quan tình báo Thổ Nhĩ Kỳ, nhấn mạnh rằng châu Âu cần đoàn kết và "tự thiết kế trung tâm trọng lực của chính mình".
Thổ Nhĩ Kỳ hiện sở hữu lực lượng quân đội lớn thứ hai trong NATO sau Mỹ, khiến Ankara trở thành một nhân tố quan trọng trong mọi cấu trúc an ninh tương lai của châu Âu.
Ngoài vấn đề NATO, ông Fidan cũng đề cập đến vai trò của Thổ Nhĩ Kỳ tại Syria sau khi chính quyền ông Bashar al-Assad sụp đổ vào cuối năm 2024, khẳng định rằng Ankara hiện là thế lực nước ngoài có ảnh hưởng nhất tại Syria.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ bày tỏ quan ngại sâu sắc về Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do người Kurd lãnh đạo – một nhóm vũ trang được Mỹ hậu thuẫn nhưng bị Ankara coi là có liên hệ chặt chẽ với Đảng Công nhân người Kurd (PKK), tổ chức đã tiến hành phong trào nổi dậy kéo dài hàng thập kỷ tại Thổ Nhĩ Kỳ. Ông gọi SDF là kẻ thù không đội trời chung của Thổ Nhĩ Kỳ.
Trước viễn cảnh Mỹ có thể rút khỏi Syria, ông Fidan đề xuất thành lập một liên minh khu vực có khả năng chiến đấu chống lại tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng mà không cần đến sự hiện diện của Washington. "Nếu chúng ta, với tư cách là các nước láng giềng của Syria, có thể thiết lập nền tảng khu vực riêng, chúng ta vẫn có thể tiếp tục cuộc chiến chống IS ngay cả khi Mỹ quyết định rút quân", ông Fidan nói với Financial Times.