Đây được xem là một động thái mới của Ankara trong nỗ lực hạ nhiệt căng thẳng với Nga. “Chúng tôi hẳn nhiên không muốn lâm vào một tình thế như vậy. Nhưng nếu nhìn nhận ở một khía cạnh khác, đã xảy ra sai lầm trong khu vực chủ quyền của chúng tôi. Ai gây nên lỗi? Không phải giới lãnh đạo – đương nhiên là vậy. Đó là do các phi công đã lơ đãng, không nghe thấy cảnh báo”, ông Erdogan phát biểu với báo giới trên chuyên cơ từ Ashgabat (Turkmenistan) về nước.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan (ngồi giữa) trên chuyên cơ từ Ashgabat về nước. Ảnh: AA |
Điều mà Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đề cập đến chính là vụ không quân nước này bắn hạ máy bay Su-24 của Nga hôm 24/11 vừa qua. Ankara tuyên bố cường kích của Nga xâm phạm không phận, đã cảnh báo 10 lần nhưng chiếc Su-24 không có hồi đáp. Về phần mình, Moskva khẳng định tại thời điểm bị bắn rơi, máy bay Nga vẫn trong không phận Syria và Ankara phải chịu trách nhiệm về hành động sai trái này.
Theo người đứng đầu Thổ Nhĩ Kỳ, không nên để một vụ việc xảy ra do lỗi lầm của phi công ảnh hưởng đến quan hệ giữa hai quốc gia, nhất là khi đó lại là quan hệ đối tác chiến lược. Ông thừa nhận, hệ quả vụ va chạm này thực sự làm Ankara “buồn lòng”. Tổng thống Erdogan cũng tiết lộ, ông đã có các cuộc tham vấn với lãnh đạo một số quốc gia láng giềng và những nước có mối bang giao thân thiết với Nga tại khu vực và những đối tác này cho biết sẽ cố gắng tìm ra một giải pháp cho cuộc khủng hoảng.
Nga cần một lời xin lỗi
Trước đó, hôm 13/12, Tổng thống Erdogan tham dự một cuộc hội thảo quốc tế với sự hiện diện của một số nhà lãnh đạo khu vực có quan hệ gần gũi với cả Moskva và Ankara. Ông có cuộc gặp với Tổng thống Turkmenistan Gurbanguly Berdymukhamedov, Tổng thống Gruzia Giorgi Margvelashvili, Phó Tổng thống Iran Eshaq Jahangiri và Thủ tướng Pakistan Nawaz Sharif và họ đều sốt sắng xem liệu có thể làm gì để khai thông bế tắc hiện nay. “Chúng tôi không thích căng thẳng. Chúng tôi muốn tiếp tục quan hệ đối tác chiến lược với Nga theo cách thức đã từng có. Hai nước đã hợp tác rất thành công trong 10-11 năm qua và chúng tôi muốn tiếp tục xu thế này”, ông Erdogan chia sẻ quan điểm trong các cuộc gặp trên.
Cũng tại Ashgabat, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã có phiên tiếp xúc cấp cao lần thứ hai kể từ khi xảy ra khủng hoảng. Lần này là cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Mevlut Cavusoglu và Chủ tịch Hội đồng Đối ngoại (Thượng viện) Nga Valentina Matviyenko. Bà Matviyenko một lần nữa nhắc lại rằng lòng tin giữa hai nước chỉ có thể được phục hồi khi Thổ Nhĩ Kỳ chính thức lên tiếng xin lỗi Nga. “Chúng tôi không phải là bên gây ra khủng hoảng hiện nay. Thổ Nhĩ Kỳ là bên khơi mào hiếu chiến và đây là một tội lỗi. Ai tấn công trước thì người đó phải nhận trách nhiệm. Tôi hy vọng là sẽ đến lúc chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ sẽ có đánh giá đúng về vụ việc đã xảy ra và xin lỗi Nga về những tổn thất đã phải chịu”, Chủ tịch Thượng viện Nga bày tỏ. Bà cũng cho biết, cuộc gặp với ông Cavusoglu không có trong kế hoạch, mà là do Ankara chủ động đề xuất tại Ashgabat.
Trước đó, hôm 3/12, ông Cavusoglu đã có cuộc gặp với đồng cấp người Nga Sergei Lavrov, nhưng đã không có bất kì bước tiến nào được tạo ra.
Trong một diễn biến khác, sáng ngày 13/11, tàu khu trục Smetlivy (Nga) đã phải bắn cảnh cáo nhằm vào tàu cá Koroglu Balikcilik của Thổ Nhĩ Kỳ tại khu vực phía bắc biển Aegean. Moskva khẳng định, thủy thủ Nga buộc phải nổ súng khi 2 tàu chỉ cách nhau chưa đầy 600m và tàu cá đã không có hồi đáp nào trước những nỗ lực liên lạc qua radio của tàu Smetlivy. Nga đã triệu hồi Tùy viên Quân sự Thổ Nhĩ Kỳ ở Moskva để giải thích rõ vụ việc trên.