Thiết bị quân sự do Mỹ cung cấp đến Israel. Ảnh:Văn phòng Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Israel.
Theo hãng tin TASS ngày 29/9, Tây Ban Nha đã áp dụng quyền phủ quyết, không cho phép quá cảnh máy bay hoặc tàu thuyền của Mỹ chở vũ khí, đạn dược và thiết bị quân sự cho Israel qua hai căn cứ quân sự Rota (Cadiz) và Moron de la Frontera (Sevilla). Quyết định này được áp dụng đối với cả những chuyến vận chuyển trực tiếp tới Israel cũng như các chuyến hàng qua trung gian trước khi đến quốc gia này.
Tờ El Pais cho biết, động thái trên cho thấy Madrid đang áp dụng lập trường thận trọng trong bối cảnh tình hình ở Dải Gaza tiếp tục leo thang. Trái ngược với Tây Ban Nha, Saudi Arabia không tiến hành kiểm tra máy bay và tàu vận tải của Mỹ tại các căn cứ quân sự đặt trên lãnh thổ của mình. Các nguồn tin cho rằng, mặc dù Lầu Năm Góc có thể không công khai thông tin về hàng hóa vận chuyển, quan hệ đồng minh giữa Washington và Madrid vẫn được duy trì trên cơ sở lòng tin, nếu không sẽ bị ảnh hưởng.
Đây không phải là lần đầu tiên Tây Ban Nha thể hiện lập trường cứng rắn với Israel. Trước đó, Hội đồng Bộ trưởng nước này đã thông qua một sắc lệnh cấm xuất khẩu vũ khí cho Tel Aviv, nhấn mạnh lo ngại về tình hình nhân đạo tại Dải Gaza. Biện pháp cấm quá cảnh vũ khí được đánh giá là bước đi tiếp theo nhằm khẳng định sự độc lập trong chính sách đối ngoại của Madrid, đồng thời nhấn mạnh cam kết tôn trọng luật pháp quốc tế.
Bối cảnh khu vực Trung Đông vẫn còn rất phức tạp. Xung đột leo thang kể từ ngày 7/10/2023, khi các tay súng ủng hộ Hamas tiến vào lãnh thổ Israel, tấn công các khu dân cư biên giới và bắt giữ hơn 250 con tin. Israel sau đó phát động chiến dịch quân sự quy mô lớn tại Gaza với tuyên bố mục tiêu là phá hủy cơ sở quân sự và chính trị của Hamas, đồng thời giải cứu con tin. Chiến dịch này đã kéo dài nhiều tháng, gây thương vong nặng nề cho dân thường Palestine và làm gia tăng quan ngại trong cộng đồng quốc tế.
Theo giới phân tích, quyết định hạn chế tàu thuyền và máy bay Mỹ chở vũ khí tới Israel đi qua căn cứ của Tây Ban Nha phản ánh mong muốn của Madrid trong việc duy trì vai trò trung lập và tránh bị coi là gián tiếp tham gia vào hoạt động cung ứng vũ khí phục vụ xung đột. Đây cũng được xem là động thái nhằm củng cố hình ảnh Tây Ban Nha như một bên kêu gọi hòa bình và giải pháp ngoại giao cho các cuộc khủng hoảng quốc tế.