Tàu ngầm Dosan Ahn Chang-ho của Hàn Quốc có khả năng phóng tên lửa đạn đạo. Ảnh: News Directory3/TTXVN
Việc Hàn Quốc theo đuổi tàu ngầm hạt nhân đang ngày càng được thúc đẩy sau khi chính quyền Tổng thống Trump đồng thuận, động thái có thể định hình lại cục diện an ninh châu Á và đẩy căng thẳng trong cuộc đua vũ trang dưới lòng biển lên cao. Sự chấp thuận này đã tháo gỡ rào cản lớn nhất bấy lâu nay đối với Seoul, đó là việc tiếp cận nguồn nhiên liệu hạt nhân cho động cơ tàu ngầm theo một thỏa thuận hạt nhân dân sự giữa hai nước.
Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Ahn Gyu-back ước tính Seoul có thể hoàn thành việc đóng tàu ngầm SSN đầu tiên trong vòng 10 năm. Một quan chức cấp cao tiết lộ nước này dự kiến đưa tàu ngầm hạt nhân đầu tiên vào hoạt động vào cuối năm 2030.
Vấn đề Triều Tiên
Seoul từ lâu đã tìm cách gia nhập nhóm các quốc gia sở hữu tàu ngầm hạt nhân để đối phó với mối đe dọa từ Triều Tiên, đặc biệt là các tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM) của Bình Nhưỡng. Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung mô tả thỏa thuận với Mỹ là một thành tựu lớn, giúp tăng cường khả năng tự chủ quốc phòng và sự linh hoạt về an ninh.
Tàu ngầm hạt nhân có tốc độ cao hơn và có thể hoạt động dưới nước liên tục lâu hơn nhiều so với tàu ngầm chạy bằng diesel-điện thông thường. Nhà lập pháp kiêm chuyên gia quốc phòng Hàn Quốc Yu Yong-weon nhận định, điều này sẽ giúp Seoul tăng cường đáng kể khả năng giám sát các tàu ngầm của Triều Tiên. Hàn Quốc khẳng định chương trình phát triển tàu ngầm hạt nhân chỉ vì mục đích phòng thủ và sẽ không sở hữu vũ khí hạt nhân, đồng thời tôn trọng chế độ không phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu.
Tuy nhiên, chương trình này vẫn vấp phải sự phản ứng từ Bình Nhưỡng. Truyền thông nhà nước Triều Tiên cảnh báo kế hoạch tàu ngầm của Seoul có thể kích hoạt hiệu ứng "quân bài hạt nhân domino". Triều Tiên cũng tuyên bố đang phát triển năng lực tương tự, khi truyền thông nước này hồi tháng 3 cho biết nhà lãnh đạo Kim Jong Un đích thân thị sát một tàu ngầm mà họ nói là tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.
Gây áp lực
Các nhà phân tích và cựu quan chức quân sự cho rằng, việc Seoul sở hữu SSN có thể khiến Trung Quốc khó chịu và buộc Nhật Bản phải phát triển năng lực tương tự.
"Tàu ngầm là hệ thống tấn công cực kỳ hiệu quả. Một cuộc chạy đua vũ trang trong khu vực là điều không thể tránh khỏi", ông Choi Il, cựu thuyền trưởng tàu ngầm Hải quân Hàn Quốc, nhận định.
Các cuộc thảo luận trong chính phủ cho biết Tokyo đã bị bất ngờ khi biết về sự ủng hộ của Tổng thống Trump đối với chương trình của Seoul. Một chuyên gia hải quân tại Tokyo cho biết, tàu ngầm diesel nhỏ hơn của Nhật Bản phù hợp với vùng nước nông, nhưng tàu ngầm hạt nhân có thể mở rộng hoạt động ra Thái Bình Dương và mở đường cho nhiều khả năng trong tương lai.
Tham vọng của Hàn Quốc cũng phù hợp với mục tiêu của Mỹ nhằm kiềm chế ảnh hưởng quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc. Đô đốc Daryl Caudle, Tư lệnh Tác chiến Hải quân Mỹ, gọi Trung Quốc là "mối đe dọa đang tăng tốc" và dự đoán các tàu ngầm hạt nhân của Hàn Quốc sẽ đóng vai trò trong việc răn đe khu vực trong tương lai.
Trước đó, Mỹ và Hàn Quốc đã công bố thỏa thuận hợp tác chi tiết vào ngày 14/11, trong đó, hai bên cam kết hợp tác chặt chẽ nhằm tìm kiếm nguồn cung nhiên liệu phù hợp cho tàu ngầm SSN do Hàn Quốc đóng.
Bộ Quốc phòng Hàn Quốc nói rằng nước này đang tiếp tục mua lại các công nghệ liên quan đến việc chế tạo tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, đồng thời khẳng định sẽ hợp tác với Mỹ để nâng cao độ hoàn thiện của công nghệ, bao gồm cả yếu tố an toàn.