Đây được xem là bước leo thang mới trong căng thẳng ngoại giao kéo dài gần hai năm giữa hai quốc gia Mỹ Latinh.
Theo phóng viên TTXVN tại Mỹ Latinh, trong tuyên bố, Bộ Ngoại giao Peru cho biết việc cấp tị nạn cho bà Chávez “can thiệp thô bạo vào công việc nội bộ” và “vi phạm các nguyên tắc ngoại giao quốc tế”. Cơ quan này đồng thời yêu cầu Mexico rút toàn bộ phái bộ ngoại giao khỏi Peru, cho rằng biện pháp này nhằm “bảo vệ trật tự hiến pháp và chủ quyền quốc gia”.
Mặc dù chi đưa ra phản ứng, song trước đó chính phủ Mexico nhiều lần khẳng định quyết định cấp tị nạn được thực hiện phù hợp luật pháp quốc tế và truyền thống nhân đạo của nước này. Hồi năm 2023, cựu Tổng thống Mexico Andrés Manuel López Obrador từng chỉ trích việc bắt giữ các nhân vật liên quan cựu Tổng thống Peru Pedro Castillo là “mang động cơ chính trị”.
Bà Betssy Chávez từng giữ chức Thủ tướng Peru trong thời gian ngắn cuối năm 2022 và bị cáo buộc liên quan hành động của ông Castillo nhằm giải tán Quốc hội. Ông Castillo bị phế truất, dẫn tới biểu tình kéo dài nhiều tháng làm hơn 60 người thiệt mạng. Bà Chávez đang chịu lệnh tạm giam và cấm xuất cảnh, vì vậy Peru cho rằng việc Mexico chấp thuận đơn xin tị nạn của bà “ảnh hưởng trực tiếp đến tiến trình tư pháp quốc gia”.
Quan hệ Peru - Mexico đã xấu đi đáng kể từ sau biến động chính trị tại Lima cuối năm 2022. Peru từng rút Đại sứ tại Mexico và hạ cấp quan hệ xuống mức đại biện lâm thời sau phát biểu của lãnh đạo Mexico về tình hình chính trị Peru. Việc chấm dứt quan hệ ngoại giao lần này khiến hai nước gần như không còn kênh tiếp xúc chính thức.
Giới chuyên gia nhận định căng thẳng là dấu hiệu cho thấy phân cực chính trị đang gia tăng tại Mỹ Latinh, nơi nhiều quốc gia có lập trường khác biệt về mô hình quản trị, vai trò quân đội và cơ chế chuyển giao quyền lực. Một số tổ chức khu vực, trong đó có Tổ chức các quốc gia châu Mỹ (OAS), kêu gọi hai bên kiềm chế và thúc đẩy đối thoại.
Sự việc diễn ra trong bối cảnh khu vực đang chứng kiến nhiều chuyển động chính trị quan trọng, đặc biệt là sau các sự kiện bầu cử và thay đổi chính phủ tại Mexico, Brazil và một số nước Nam Mỹ. Các nhà phân tích cho rằng căng thẳng Peru - Mexico có thể tác động tiêu cực tới hợp tác kinh tế và thương mại trong khuôn khổ Liên minh Thái Bình Dương, tổ chức mà hai nước đều là thành viên sáng lập.