Nóng trong tuần: Lãnh đạo Mỹ - Trung gặp mặt; Fed lại giảm lãi suất

Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 47 khẳng định sự thống nhất và đoàn kết ở Đông Nam Á

Là chuỗi sự kiện lớn nhất trong năm của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Hội nghị Cấp cao ASEAN 47 và các Hội nghị cấp cao liên quan có sự tham gia của gần 30 nguyên thủ quốc gia và người đứng đầu chính phủ các nước ASEAN và các nước, tổ chức đối tác của ASEAN như: Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Australia, New Zealand, Canada, Liên hợp quốc (LHQ), Liên minh châu Âu (EU), Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF)…

Với hơn 20 phiên họp và hoạt động cấp cao, các nhà lãnh đạo đã thảo luận nhiều vấn đề của khối ASEAN và khu vực, cũng như các vấn đề thế giới liên quan, cùng quan tâm. Qua đó, các lãnh đạo đã ký kết, thông qua và ghi nhận gần 70 văn kiện nhằm thúc đẩy hợp tác trong ASEAN và giữa ASEAN với đối tác trên nhiều lĩnh vực ưu tiên, nhất là về chính trị, kinh tế, thương mại, an ninh… nhằm cụ thể hóa các mục tiêu đề ra trong Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045. Đặc biệt, ASEAN chính thức kết nạp Timor Leste là thành viên thứ 11 của khối; Thái Lan và Campuchia đã ký tuyên bố chung về thỏa thuận hòa bình, đánh dấu bước đi chính thức hướng tới việc chấm dứt xung đột và khôi phục hòa bình dọc theo biên giới tranh chấp giữa hai nước.

Sáng 30/10, tại cuộc họp báo ở Jakarta, Indonesia, Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn cho biết các hội nghị với chủ đề “Bao trùm và Bền vững” đã diễn ra thành công tốt đẹp với gần 100 cuộc gặp song phương được tổ chức bên lề, thể hiện mức độ hợp tác sâu rộng trong khu vực. Trong đó, ông Kao Kim Hourn nhắc đến cuộc gặp song phương với Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres…

Tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN 47 và các Hội nghị cấp cao liên quan trong tâm thế kỷ niệm 30 năm Việt Nam tham gia mái nhà chung ASEAN, chỉ trong 3 ngày, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính có lịch trình dày đặc với gần 50 hoạt động cả song phương và đa phương. Thủ tướng Chính phủ và đoàn đại biểu Việt Nam đã tham gia gần 30 hội nghị và hoạt động liên quan. Cùng với chia sẻ tình hình, tầm nhìn và chiến lược phát triển của Việt Nam, chính sách đối ngoại của Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ đã đưa ra các phân tích, nhận định về tình hình, xu thế trong khu vực và thế giới. Trên cơ sở đó trao đổi, đề xuất các sáng kiến để thúc đẩy hợp tác và tìm kiếm giải pháp cho những vấn đề đang đặt ra hiện nay cho ASEAN và khu vực.

Trước những nỗ lực, đóng góp của Việt Nam, nhất là tại Hội nghị lần này, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim cho rằng Việt Nam là một thành viên có vai trò hết sức quan trọng trong ASEAN. Việt Nam đang tăng trưởng kinh tế rất ấn tượng; đã ký kết nhiều hiệp định hợp tác, trong đó có các hiệp định với Malaysia. Quan hệ Malaysia-Việt Nam cũng đang phát triển rất tốt đẹp. Hai bên cần hợp tác để tăng cường mối quan hệ này.

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung tạm lắng sau cuộc gặp của hai nhà lãnh đạo

Cuộc hội đàm trực tiếp đầu tiên sau 6 năm giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 30/10 đã kết thúc tại thành phố Busan, Hàn Quốc. Cuộc gặp kéo dài khoảng 1 giờ 40 phút, diễn ra bên lề Hội nghị Cấp cao Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) với sự tham dự của các quan chức cấp cao hai nước.

Phát biểu với báo giới trên chuyên cơ Không lực Một trở về Mỹ sau cuộc họp, Tổng thống Trump khẳng định ông đã đồng ý giảm 10% thuế quan đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, qua đó đưa tổng mức thuế của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc xuống còn khoảng 47%. Bên cạnh đó, Mỹ sẽ giảm thuế nhập khẩu đối với các mặt hàng liên quan đến fentanyl xuống còn 10%, đổi lại Trung Quốc sẽ nối lại nhập khẩu đậu tương Mỹ, duy trì nguồn cung đất hiếm và tăng cường trấn áp hoạt động buôn bán fentanyl trái phép.

Theo CBC News (Canada), Tổng thống Mỹ Trump mô tả cuộc gặp ngày 30/10 với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là “tuyệt vời” và chấm điểm 12 trên thang 10.

Tuy nhiên, để nhìn vào những gì hai nhà lãnh đạo thực sự đạt được sau cuộc gặp, giới quan sát cho rằng đây giống như một lệnh ngừng bắn trong cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, thay vì là dấu chấm hết cho các căng thẳng.

Khuôn khổ mà Mỹ và Trung Quốc chính thức công bố thực chất cho thấy hai bên đang xuống thang trong một số biện pháp và lời đe dọa trả đũa mà họ đã đưa ra kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng.

Giáo sư Dennis Wilder tại Đại học Georgetown (Mỹ) đánh giá Mỹ và Trung Quốc đã thử thách ý chí của nhau trong những tháng qua và đấu đến mức hòa. Chia sẻ với CBC News, ông Wilder lập luận: "Đây chỉ là một khoảng tạm dừng trong cuộc chiến thương mại. Điều đó không có nghĩa là cuộc chiến đã kết thúc. Tôi cho rằng chúng ta vẫn còn cách xa điều đó".

Đối với Bắc Kinh, các thỏa thuận cũng là khẳng định rõ ràng về thành công trong chiến lược của họ ứng phó với chính quyềnTrump 2.0. Đó là bởi vì Trung Quốc đã có thể giành được những nhượng bộ đáng giá về thuế quan và kiểm soát xuất khẩu, đổi lại Bắc Kinh chỉ phải rút lại một số động thái trả đũa vốn được họ tung ra để đáp trả Mỹ ngay từ đầu cuộc thương chiến.

Lấy đậu tương làm ví dụ, một mặt hàng xuất khẩu chủ chốt của Mỹ mà Trung Quốc đã giảm mạnh nhập khẩu trong năm nay do căng thẳng thương mại. Bộ trưởng Nông nghiệp Mỹ Brooke Rollins cho biết sau các cuộc đàm phán, Trung Quốc đã đồng ý mua tối thiểu 25 triệu tấn đậu tương của Mỹ hàng năm trong 3 năm tới. Tuy nhiên, theo dữ liệu của Mỹ, mức cơ sở đó vẫn ít hơn 1,8 triệu tấn so với lượng đậu tương Trung Quốc nhập khẩu vào năm ngoái, trước khi xảy ra căng thẳng.

Dưới đây là video về Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình sau cuộc gặp ngày 30/10 tại Hàn Quốc (nguồn: Reuters):

Theo Al Jazeera, kể từ khi Tổng thống Trump phát động cuộc chiến thương mại đầu tiên với Trung Quốc vào năm 2018, Bắc Kinh đã củng cố nền kinh tế để chống chọi tốt hơn với áp lực từ Mỹ đồng thời tăng cường khả năng gây áp lực lên Washington. Ngay sau khi chính quyền Tổng thống Trump mở rộng đáng kể phạm vi danh sách đen xuất khẩu để bao gồm hàng nghìn công ty con của Trung Quốc vào tháng trước, Bắc Kinh đã tuyên bố rằng các doanh nghiệp trên toàn thế giới sẽ cần trải qua quá trình phê duyệt để xuất khẩu hàng hóa có chứa dù chỉ một lượng rất nhỏ kim loại đất hiếm của Trung Quốc. Động thái này phát đi tín hiệu rằng Trung Quốc sẵn sàng tận dụng lợi thế áp đảo trong lĩnh vực đất hiếm để gây sức ép.

Ông Gabriel Wildau tại hãng tư vấn toàn cầu Teneo nhận định với Al Jazeera: “Khả năng Bắc Kinh tận dụng quyền kiểm soát xuất khẩu đất hiếm như một công cụ gây sức ép đã trở thành yếu tố quyết định, làm nghiêng cán cân đàm phán về phía mình”. Theo ông, Trung Quốc còn tăng thêm lợi thế trước cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo khi chủ động giảm mạnh mức độ phụ thuộc vào nông sản Mỹ - đặc biệt là đậu tương, mặt hàng từng được coi là “vũ khí thương mại” của Washington.

Tổng thống Trump đã thực hiện chuyến thăm Hàn Quốc 2 ngày vào 29-30/10, trong khuôn khổ chuyến công du châu Á. Trong thời gian này, Tổng thống Mỹ đã hội đàm song phương với người đồng cấp Hàn Quốc Lee Jae Myung và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, cũng như phát biểu tại phiên đối thoại với các lãnh đạo doanh nghiệp.

Sáng 31/10, Hội nghị Cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) 2025 đã chính thức khai mạc tại thành phố Gyeongju, miền Đông Nam Hàn Quốc, với sự tham dự của lãnh đạo 21 nền kinh tế thành viên cùng đại diện nhiều tổ chức quốc tế. Theo phóng viên TTXVN tại Hàn Quốc, phát biểu khai mạc hội nghị, Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung - với tư cách Chủ tịch APEC 2025 - đã kêu gọi các nền kinh tế thành viên tăng cường hợp tác và đoàn kết để ứng phó với những thách thức toàn cầu trong bối cảnh trật tự thương mại tự do biến động và tình hình kinh tế thế giới bất ổn.

Fed hạ lãi suất

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) ngày 29/10 thông báo hạ lãi suất thêm 0,25 điểm % - lần giảm thứ hai liên tiếp trong năm 2025.

Theo Fed, quyết định lần này mang tính phòng ngừa rủi ro, nhằm ngăn đà suy yếu của thị trường lao động trong bối cảnh Chính phủ liên bang tạm thời đóng cửa, khiến ngân hàng trung ương thiếu dữ liệu kinh tế cập nhật.

Tình trạng đóng cửa chính phủ ở Mỹ sẽ kéo dài ít nhất cho tới ngày thứ 34, tương đương với đợt đóng cửa lâu nhất trong lịch sử nước này, do Thượng viện không bỏ phiếu về dự luật ngân sách trong ngày 30/10 và sẽ không nhóm họp lại cho đến 3/11.

Giá vàng thế giới đã giảm 1% trong phiên giao dịch ngày 31/10 do chịu áp lực từ tình trạng không chắc chắn về việc Fed tiếp tục cắt giảm lãi suất trong năm nay. Tuy nhiên, kim loại quý này vẫn hướng tới tháng tăng thứ ba liên tiếp. Giá vàng giao ngay giảm 0,6% xuống còn 4001,74 USD/ounce vào lúc 0 giờ 49 phút ngày 1/11 (giờ Việt Nam) và trên đà tăng 3,7% trong tháng này.

Nhu cầu đối với vàng đã đạt mức cao kỷ lục trong quý III/2025, cho dù giá của kim loại quý này đã cán mốc cao nhất mọi thời đại do những bất ổn địa chính trị. Số liệu của Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) cho thấy tổng nhu cầu đối với vàng trong giai đoạn từ tháng 7 đến tháng 9 vừa qua tăng 3% so với cùng kỳ năm ngoái và đạt 1.313 tấn trong bối cảnh nhiều nhà đầu tư muốn tìm kênh trú ẩn an toàn do thế giới tiếp tục bất ổn. Đây là mức nhu cầu cao nhất tính theo khối lượng trong 25 năm qua, kể từ khi WGC bắt đầu biên soạn các hồ sơ. Tuy nhiên, kể từ khi giá kim loại quý này đạt đỉnh cao mọi thời đại vào tháng 10 ở mức 4.381,52 USD/ounce, biểu đồ giá đã có xu hướng lao nhanh do hoạt động chốt lời.

Siêu bão Melissa gây thiệt hại nặng nề cho nhiều đảo quốc Caribe

Bão Melissa đã trở thành cơn bão mạnh nhất từng đổ bộ tại khu vực Caribe trong 90 năm qua.

Theo dữ liệu khí tượng từ Cục Quản lý khí quyển và đại dương Mỹ (NOAA), xét về cường độ, bão Melissa đã ngang bằng kỷ lục của cơn bão mạnh nhất Labor Day, đổ bộ và tàn phá Florida Keys vào năm 1935. Thời điểm đổ bộ Jamaica, bão Melissa có sức gió gần 300 km/h và áp suất khí quyển là 892 millibar. Melissa là cơn bão nhiệt đới cấp 5 thứ năm trong năm 2025 và đã vượt qua cường độ của bão Ragasa (sức gió đỉnh điểm 267 km/h, áp suất tối thiểu 910 mb) đổ bộ Đông Á hồi tháng 9.

Bão Melissa bắt đầu tan và thành áp thấp hậu nhiệt đới vào ngày 31/10 sau khi tàn phá Jamaica và Cuba, gây mưa lớn xối xả tại Haiti, và cướp đi sinh mạng của ít nhất 50 người trên toàn khu vực.

Melissa đổ bộ vào phía Tây Nam Jamaica ngày 30/10 với cường độ bão cấp 5. Đây là cơn bão mạnh nhất lịch sử đảo quốc này.

Sau đó, Melissa tấn công Cuba với sức gió bão cấp 3, gây mưa lớn chưa từng có với lượng mưa khoảng 380mm ở một số khu vực phía Đông. Dù chưa ghi nhận trường hợp tử vong nào nhờ nỗ lực di tản 735.000 người trước bão, Melissa vẫn gây ra thiệt hại lớn về nhà cửa, đường sá và mùa màng của Cuba.

Tại Haiti, bão không đổ bộ trực tiếp nhưng gây mưa lớn xối xả. Các nhà chức trách báo cáo ít nhất 31 người thiệt mạng và 20 người mất tích. Ngoài thiệt hại về người và của, nhà chức trách cũng cảnh báo nguy cơ bùng phát dịch tả, vốn đã tái xuất hiện tại Haiti vào năm 2022 và lây lan qua nguồn nước bị ô nhiễm.

Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres đã kêu gọi các quốc gia giàu có, gây ô nhiễm nặng, cung cấp viện trợ hoặc xóa nợ cho những quốc gia Caribe đang phải đối mặt với sự gia tăng tần suất và cường độ của các cơn bão do biến đổi khí hậu.