Peter Sullivan 30 tuổi khi bị kết án và hiện 68 tuổi. Ảnh: Cảnh sát Merseyside
Theo tờ The Independent ngày 13/5, một nghị sĩ thuộc Công đảng đã kêu gọi mở cuộc điều tra độc lập về việc kết án oan Peter Sullivan trong vụ sát hại Diane Sindall năm 1986, mà người phát ngôn của chính phủ Anh gọi là một “vụ oan sai nghiêm trọng”.
Ông Sullivan, nay 68 tuổi, mới 30 tuổi khi bị tuyên án chung thân vì vụ sát hại dã man cô gái bán hoa bán thời gian 21 tuổi ở Bebington, gần Merseyside.
Ông đã thụ án 38 năm tù trước khi được hủy án tại Tòa phúc thẩm, sau khi kết quả xét nghiệm cho thấy không có ADN của ông trong các mẫu vật được bảo quản từ hiện trường vụ án.
Trước đó, ông đã hai lần tìm cách kháng cáo vì lo ngại về việc phân tích dấu vết vết cắn và cách cảnh sát tiến hành các cuộc thẩm vấn.
Ông Sullivan kháng cáo lần thứ ba – 17 năm sau lần đầu – và Ủy ban Xem xét các Vụ án Hình sự (CCRC) đã chuyển vụ việc lên Tòa phúc thẩm.
Diane Sindall bị sát hại sau khi tan ca làm ở Bebington, Merseyside vào tháng 8/1986.
Khi tuyên bố hủy án, Thẩm phán Holroyde, cùng với Thẩm phán Goss và Thẩm phán Bryan, cho biết họ chắc chắn rằng việc chấp nhận bằng chứng ADN mới là cần thiết và cấp thiết vì lợi ích của công lý. Ông nói: “Trước bằng chứng này, không thể xem bản án dành cho bị cáo là đúng”.
Lúc quyết định được công bố, ông Sullivan đang tham dự phiên xử qua video từ nhà tù an ninh tối đa HMP Wakefield. Ông đã đưa tay lên miệng, có vẻ xúc động trong khi các thành viên gia đình ôm nhau.
Nhà tù ở Tây Yorkshire này, đôi khi được gọi là “Biệt thự Quái vật”, từng giam giữ một số tù nhân nguy hiểm nhất nước Anh.
Trong tuyên bố qua luật sư, ông Sullivan nói ông không giận dữ hay oán hận và nói thêm: “Những gì xảy ra với tôi là sai trái vô cùng, nhưng không làm lu mờ sự thật rằng đây là một vụ mất mát nhân mạng kinh hoàng”.
Chị gái ông, bà Kim Smith, nói thêm: “Chúng tôi đã mất Peter suốt 39 năm và rốt cuộc thì không chỉ có chúng tôi. Peter không phải là người chiến thắng và gia đình Sindall cũng vậy. Họ đã mất con gái và sẽ không bao giờ có thể đưa cô ấy trở lại”.
Nghị sĩ Kim Johnson, Chủ tịch nhóm nghị sĩ liên đảng về các vụ án oan sai, nói vụ của ông Sullivan cho thấy những thất bại hệ thống sâu sắc trong hệ thống tư pháp Anh và kêu gọi điều tra độc lập. Bà cũng kêu gọi cải tổ toàn diện CCRC và cảnh báo: “Gần như chắc chắn vẫn còn những người đang bị giam vì những tội họ không phạm phải”.
Bà nói thêm: “Vụ của Peter Sullivan cần là hồi chuông cảnh tỉnh cho cả nước. Vụ này phải dẫn đến cải tổ toàn diện CCRC, đầu tư đúng mức cho năng lực của cơ quan này, tăng cường minh bạch và trách nhiệm cho những thất bại trong toàn bộ hệ thống tư pháp. Công lý bị trì hoãn là công lý bị từ chối và đối với Peter, công lý đã bị từ chối suốt 38 năm quá dài”.
Văn phòng Thủ tướng Anh cho biết phán quyết cần được xem xét cẩn trọng để đảm bảo cả ông Sullivan và gia đình bà Sindall nhận được câu trả lời xứng đáng, đồng thời nói thêm: “Rõ ràng Peter Sullivan đã phải chịu một vụ oan sai nghiêm trọng và chúng tôi cũng xin chia sẻ với gia đình Diane Sindall trong ngày vô cùng khó khăn này”.
Dù đã chịu giam oan 38 năm, ông Sullivan nay phải chứng minh với Bộ trưởng Tư pháp Shabana Mahmood rằng ông vô tội vượt quá mức nghi ngờ hợp lý nếu muốn yêu cầu bồi thường từ chính phủ.
Một bức ảnh của Diane Sindall. Ảnh: Cảnh sát Merseyside
Quay trở lại vụ án khiến ông Sullivan bị kết oán an, Sindall, khi đó đang đính hôn, đang đi bộ tới trạm xăng sau khi xe tải nhỏ của cô hỏng thì bị đánh tới chết. Thi thể của cô được tìm thấy trong tình trạng bán khỏa thân và bị biến dạng sau một cuộc tấn công điên cuồng.
Tinh dịch được phát hiện trên bụng nạn nhân bị loãng một phần do mưa nên đến năm 2024 mới có thể xét nghiệm được.
Tại phiên tòa năm 1987, người ta cáo buộc Sullivan đã uống rượu suốt ngày sau khi thua trận đấu phi tiêu và mang theo xà beng, rồi tình cờ gặp Sindall.
Ban đầu Sullivan phủ nhận hành vi tấn công nhưng sau đó ký vào bản thú nhận, rồi rút lại. Ông bị kết án tù chung thân với thời hạn tối thiểu 16 năm và chưa từng được trả tự do.
Vào tháng 11, CCRC cho biết đã chuyển vụ án của ông Sullivan lên Tòa phúc thẩm dựa trên bằng chứng ADN.
Các mẫu vật được thu thập tại hiện trường vụ án được xét nghiệm lại, phát hiện hồ sơ ADN không trùng khớp với ông Sullivan.
Trước đó, ông Sullivan đã gửi đơn đến CCRC vào năm 2021, nêu lo ngại về các cuộc thẩm vấn của cảnh sát, bằng chứng vết cắn và hung khí gây án.
Ông cho biết đã không được hỗ trợ bởi người giám hộ phù hợp trong các cuộc thẩm vấn và ban đầu bị từ chối quyền có luật sư.
Luật sư bào chữa Jason Pitter KC trình bày trước tòa rằng ông Sullivan thiểu năng trí tuệ và có xu hướng hoang tưởng, thường xuyên đưa ra các câu trả lời sai rõ ràng và đầy mâu thuẫn khi bị hỏi.
Cảnh sát Merseyside đã mở lại cuộc điều tra vụ án giết người và cho biết đã loại trừ 260 người đàn ông khỏi diện tình nghi.
Viện Công tố Hoàng gia Anh không phản đối đơn kháng cáo. Luật sư Duncan Atkinson KC nói với tòa: “Bằng chứng ADN cho thấy rõ ràng và không thể phủ nhận rằng người khác mới là hung thủ gây ra cả hành vi tấn công tình dục lẫn vụ giết người”.
Phát biểu bên ngoài tòa, luật sư Sarah Myatt – người đại diện cho ông Sullivan – nói: “Đây là một khoảnh khắc chưa từng có và mang tính lịch sử. Thân chủ của chúng tôi, ông Peter Sullivan, là nạn nhân bị kết án oan lâu nhất trong lịch sử nước Anh. Ông ấy đã phải chịu gần 40 năm tù trong nhà giam loại A cho một tội ác khủng khiếp mà ông không gây ra. Hôm nay, cuối cùng công lý đã được thực thi và bản án của ông ấy đã bị hủy”.
Người phát ngôn của CCRC nói rằng dù không có bằng chứng ADN vào năm 2008, nhưng cơ quan này lấy làm tiếc vì đã không xác định được vụ của ông Sullivan là một khả năng oan sai trong lần xem xét đầu tiên. Người này nói thêm: “Hướng tới tương lai, chúng tôi cam kết rút ra bài học từ các cuộc xem xét trước và tiếp tục nâng cao hiểu biết về các cơ hội giám định pháp y”.