Một cơ sở thuộc tập đoàn Rosneft. Ảnh: TASS
20% lượng dầu thô nhập khẩu của Trung Quốc (khoảng 2 triệu thùng mỗi ngày trong 9 tháng đầu năm nay) xuất phát từ Nga. Điều này khiến Nga trở thành một trong những nguồn cung cấp dầu thô hàng đầu của Trung Quốc.
Ngày 22/10, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết Tổng thống Trump đã áp đặt các biện pháp trừng phạt nặng nề đối với 2 tập đoàn dầu khí lớn nhất của Nga là Rosneft và Lukoil. Phát biểu sau khi Bộ Tài chính Mỹ tuyên bố lệnh trừng phạt Rosneft và Lukoil, Tổng thống Trump bày tỏ hy vọng các biện pháp trừng phạt rất nặng nề này không kéo dài và cuộc xung đột Nga - Ukraine sẽ được giải quyết.
Theo chính phủ Mỹ, các giao dịch liên quan đến Rosneft và Lukoil cần phải chấm dứt trước ngày 21/11.
Việc giao dịch với những thực thể bị trừng phạt có thể khiến các doanh nghiệp phải chịu hình phạt thứ cấp nghiêm trọng. Bao gồm việc bị cắt khỏi hệ thống ngân hàng phương Tây và mất quyền tiếp cận đồng USD hoặc bị gạt ra bên lề bởi các nhà sản xuất, thương nhân, hãng vận tải cũng như công ty bảo hiểm phương Tây.
Tuy nhiên, đối với các công ty Trung Quốc, tuân thủ các lệnh trừng phạt đồng nghĩa với việc họ mất đi khả năng tiếp cận nguồn cung dầu mỏ với mức giá ưu đãi. Trong khi đó, những bên mua dầu khác đang loay hoay ứng phó với tác động lan tỏa từ Lukoil, công ty có mặt trong dự án Basrah của Iraq và Liên danh vận hành đường ống Caspi (CPC) ở Trung Á. Các lệnh trừng phạt gần đây khác của Mỹ nhắm vào các cảng lớn của Trung Quốc bao gồm Rizhao và Dongjiakou, những tuyến đường vận chuyển dầu quan trọng của cả Nga và Iran.
Đáng chú ý, trọng tâm của hoạt động thương mại khổng lồ giữa Nga và Trung Quốc là hợp đồng dài hạn giữa Rosneft và Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNPC), liên quan đến việc mua dầu thô ESPO qua đường ống dẫn đến các nhà máy lọc dầu nằm sâu trong đất liền ở Đại Khánh, tỉnh Hắc Long Giang (Trung Quốc).
Bloomberg dẫn nguồn thạo tin cho biết các cơ sở tại Đại Khánh chủ yếu dựa vào nguồn nguyên liệu của Nga, khiến chúng đặc biệt dễ bị tổn thương trước các gián đoạn. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ liệu dòng chảy dầu qua đường ống - khoảng 800.000 thùng mỗi ngày - có bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt hay không, do dự án này được triển khai theo hình thức hợp tác giữa các chính phủ.
Rosneft và Lukoil cũng nằm trong số các tập đoàn xuất khẩu dầu thô ESPO từ cảng Kozmino phía Đông của Nga đến các nhà máy lọc dầu tư nhân tập trung ở tỉnh Sơn Đông (Trung Quốc) và dọc theo bờ biển. Theo công ty phân tích dữ liệu Kpler, Rosneft và Lukoil đã cung cấp khoảng 1/4 lượng dầu xuất khẩu của Nga sang Trung Quốc vào năm ngoái.