Tổng thống Mỹ Joe Biden (phải) và Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy tại cuộc gặp ở Nhà Trắng ngày 9/5/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong các cuộc nói chuyện với Tổng thống Biden, Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy và các phụ tá của ông đã tập trung gần như hoàn toàn vào việc cắt giảm một phần nhỏ ngân sách - được gọi là khoản chi tiêu tự chủ phi quốc phòng - bao gồm việc tài trợ cho giáo dục, bảo vệ môi trường, công viên quốc gia, thực thi pháp luật trong nước và các hoạt động khác.
Khoản ngân sách đó chiếm chưa tới 15% trong số 6,3 nghìn tỷ USD mà Chính phủ Mỹ dự kiến sẽ chi tiêu trong năm nay. Mục chi này từ trước đến nay thường không quá lớn và được dự đoán là sẽ thu hẹp lại trong thập kỷ tới. Mục chi này cũng không liên quan đến những nguyên nhân chính của việc tăng chi trong những năm tới: đó là các chương trình an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe, đang phải đối mặt với những khoản chi trả ngày càng lớn khi dân số Mỹ già đi. Đảng Cộng hòa cũng từ chối cắt giảm chi tiêu quân sự, gần bằng chi tiêu tự chủ phi quốc phòng. Do đó, các cuộc đàm phán gần như chắc chắn sẽ không đạt được bất kỳ thỏa thuận nào, điều có thể làm thay đổi đáng kể quá trình chi tiêu trong liên bang trong thập kỷ tới.
Kiềm chế chi tiêu của Chính phủ đã trở thành mục tiêu trọng tâm của các cuộc đàm phán về việc tăng trần nợ công. Rất khó để dự đoán chính xác điều gì sẽ diễn ra tiếp theo, nhưng các nhà kinh tế cảnh báo rằng, nếu Chính phủ Mỹ vỡ nợ thì điều này sẽ gây ra tình trạng suy thoái, kéo theo đổ vỡ hệ thống tài chính, khiến các dịch vụ an sinh xã hội bị đình trệ, hàng loạt nhân viên Chính phủ bị sa thải và lãi suất cho vay thế chấp tăng vọt. Theo kênh tin tức kinh tế CNBC, hầu hết các nhà kinh tế có chung nhận định rằng vụ vỡ nợ sẽ dẫn tới thảm họa tài chính có thể kích hoạt bán tháo hàng hóa trên diện rộng, đẩy kinh tế xuống dốc và lãi suất tăng vọt. Hầu hết người Mỹ ủng hộ một dự luật để nâng trần nợ công mà không phải cắt giảm chi tiêu. Và cái mốc ngày 1/6 đang đến rất gần.