Toàn cảnh mỏ đất hiếm Mountain Pass của Mỹ. Ảnh: Business Wire
Theo phóng viên TTXVN tại New York, thỏa thuận được ký giữa Bộ Quốc phòng Mỹ, một số nhà đầu tư tư nhân và hai doanh nghiệp nói trên. Trong đó, liên danh do Vulcan Elements đứng đầu sẽ nhận 620 triệu USD vốn vay từ Văn phòng Vốn chiến lược (OSC) thuộc Bộ Quốc phòng để xây dựng và vận hành một nhà máy sản xuất nam châm đất hiếm công suất 10.000 tấn/năm tại Mỹ. Bộ Thương mại Mỹ sẽ góp 50 triệu USD, còn các nhà đầu tư tư nhân đóng góp 550 triệu USD.
ReElement Technologies – công ty chuyên tinh luyện và tái chế vật liệu đất hiếm – cũng sẽ nhận được 160 triệu USD từ OSC và các nhà đầu tư tư nhân, nhằm tăng sản lượng trong nước thông qua việc tái chế các nam châm đã qua sử dụng.
Theo thỏa thuận, Bộ Thương mại Mỹ sẽ nắm 50 triệu USD cổ phần trong Vulcan Elements, trong khi Bộ Quốc phòng được quyền mua chứng quyền tại cả hai công ty Vulcan và ReElement.
Các nam châm đất hiếm là thành phần không thể thiếu trong hàng loạt công nghệ chiến lược – từ động cơ xe điện, trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo (AI), thiết bị điện tử tiêu dùng, cho tới tên lửa, máy bay chiến đấu, vệ tinh và tàu chiến. Hiện nay, Trung Quốc chiếm ưu thế gần như tuyệt đối trong toàn bộ chuỗi sản xuất, từ khai thác đến tinh luyện.
Thỏa thuận trên phản ánh nỗ lực của chính quyền Tổng thống Trump trong việc củng cố chuỗi cung ứng chiến lược và mở rộng quyền sở hữu nhà nước trong các lĩnh vực công nghệ trọng yếu. Tháng 7 vừa qua, Bộ Quốc phòng Mỹ đã mua 15% cổ phần của MP Materials – công ty khai thác đất hiếm lớn nhất nước này, và tháng 8 tiếp tục mua 10% cổ phần của Intel. Mỹ cũng đạt được thỏa thuận với Nvidia và AMD để nhận 15% doanh thu từ các sản phẩm chip AI bán sang Trung Quốc.
Giới chuyên gia nhận định với sự phụ thuộc sâu vào nguồn cung khoáng sản chiến lược từ Trung Quốc, Mỹ đang nỗ lực đa dạng hóa và củng cố năng lực tự chủ, giảm thiểu rủi ro cho ngành công nghiệp quốc phòng và công nghệ cao trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị ngày càng gay gắt.