Tàu chở LNG của Mỹ. Ảnh: Bộ Năng lượng Mỹ (energy.gov)
Trong bối cảnh Trung Quốc đang tích cực đa dạng hóa nguồn cung năng lượng, việc Mỹ cạnh tranh với Nga và Qatar trên thị trường năng lượng tại quốc gia này đang trở nên khó khăn hơn. Theo Bloomberg, mặc dù chính quyền Trump mới có thể đe dọa áp thuế và xem xét lại các thỏa thuận thương mại hiện tại, những động thái này có thể không đủ để thuyết phục Trung Quốc tăng cường mua năng lượng từ Mỹ.
Nhìn lại lịch sử, trong cuộc chiến thương mại dưới thời chính quyền Trump đầu tiên, Trung Quốc đã từng ngừng hoàn toàn việc nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Mỹ trong vòng một năm. Điều này xảy ra sau khi Bắc Kinh áp thuế trả đũa đối với nhiên liệu siêu lạnh, đáp lại việc Mỹ đánh thuế lên hàng hóa Trung Quốc trị giá hàng tỷ USD.
Mặc dù hai bên đã đạt được thỏa thuận thương mại "Giai đoạn 1" vào năm 2020, theo đó Trung Quốc cam kết tăng mua hàng hóa Mỹ thêm 200 tỷ USD trong hai năm tiếp theo, nhưng do tác động của đại dịch COVID-19, Bắc Kinh đã không thể đạt được mục tiêu này. Đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng, Trung Quốc chỉ mua được một phần ba khối lượng đã cam kết, theo số liệu từ Cơ quan Thống kê Mỹ.
Kể từ đó, Trung Quốc đã đẩy mạnh chiến lược đa dạng hóa nguồn cung năng lượng. Đáng chú ý là mối quan hệ năng lượng ngày càng phát triển với Nga. Tập đoàn Nga Gazprom đã bắt đầu vận chuyển khí đốt tới Trung Quốc thông qua đường ống "Power of Siberia" từ cuối năm 2019 và hiện đã đạt công suất tối đa. Trong bối cảnh mất thị trường châu Âu, Nga đang đặt kỳ vọng lớn vào thị trường Trung Quốc để bù đắp doanh số.
Sau cuộc khủng hoảng năng lượng năm 2022, Trung Quốc cũng đã ký kết nhiều thỏa thuận LNG dài hạn với các đối tác khác nhau. Một ví dụ điển hình là thỏa thuận giữa Cheniere Energy của Mỹ với ENN của Trung Quốc về việc cung cấp LNG trong hơn 20 năm, bắt đầu từ năm 2026. Tuy nhiên, Trung Quốc cũng duy trì quan hệ chặt chẽ với Qatar - nhà xuất khẩu LNG lớn thứ hai thế giới sau Mỹ.
So với thời điểm nhiệm kỳ đầu của chính quyền Trump, Trung Quốc hiện có nhiều lựa chọn hơn để đảm bảo nguồn cung khí đốt tự nhiên. Mặc dù vẫn có khả năng tăng cường nhập khẩu LNG từ Mỹ, nhưng câu hỏi đặt ra là liệu Bắc Kinh có thực sự muốn làm điều đó hay không. Thay vào đó, họ có thể chọn cách tận dụng vị thế thống lĩnh về đất hiếm và khoáng sản chiến lược của mình, bằng cách hạn chế xuất khẩu các nguyên liệu quan trọng như gali, germani và antimon - vốn có ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực quân sự.
Tóm lại, với việc tập trung vào đa dạng hóa nguồn năng lượng nhập khẩu và đảm bảo các hợp đồng LNG dài hạn, cùng với tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại, Trung Quốc dường như không có nhiều động lực để theo đuổi một thỏa thuận năng lượng mới với chính quyền Trump hiện nay.