Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ Tulsi Gabbard. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Theo hãng tin TASS ngày 22/8, Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ Tulsi Gabbard đã ký ban hành chỉ thị hạn chế mới từ ngày 20/7. Văn bản này cấm mọi cơ quan tình báo Mỹ cung cấp thông tin về các cuộc đàm phán giữa Washington, Moskva và Kiev cho các quốc gia thuộc liên minh Five Eyes, bao gồm Anh, Australia, Canada và New Zealand, nếu thông tin đó chưa từng được công khai trước đây.
Tuy nhiên, lệnh cấm không áp dụng với dữ liệu không trực tiếp liên quan đến tiến trình đàm phán và được tiếp nhận qua các kênh ngoại giao, cũng như các thông tin phục vụ hoạt động quân sự của Ukraine. Điều này cho thấy Washington vẫn duy trì cam kết hỗ trợ Kiev trên chiến trường, song muốn giữ chặt quyền kiểm soát thông tin trong các nỗ lực ngoại giao.
Điều đáng chú ý là chỉ thị không nêu lý do cụ thể cho quyết định trên. Việc Mỹ không đưa ra lời giải thích khiến nhiều nhà phân tích quốc tế đưa ra các giả thuyết khác nhau. Một số cho rằng Mỹ muốn ngăn ngừa nguy cơ rò rỉ trong bối cảnh các cuộc thương lượng hòa bình còn nhạy cảm và chưa chắc chắn. Số khác nhận định động thái phản ánh những khác biệt về lợi ích giữa Washington và các đối tác trong liên minh, khi quan điểm về cách thức giải quyết xung đột Ukraine không hoàn toàn trùng khớp.
Liên minh Five Eyes, được hình thành từ sau Thế chiến II, lâu nay vẫn được coi là mạng lưới hợp tác tình báo chặt chẽ nhất thế giới. Do đó, việc Mỹ - quốc gia giữ vai trò dẫn dắt - áp đặt giới hạn trong một vấn đề hệ trọng như Ukraine được cho là có thể gây lo ngại trong nội bộ liên minh. Giới quan sát cảnh báo điều này có thể ảnh hưởng đến mức độ tin cậy và sự phối hợp vốn được xem là trụ cột sức mạnh của Five Eyes trong suốt nhiều thập kỷ.
Trong bối cảnh xung đột tại Ukraine chưa có dấu hiệu hạ nhiệt và các nỗ lực ngoại giao đối mặt nhiều khó khăn, quyết định mới của Washington càng làm rõ hơn sự chia sẻ giữa thông tin tình báo phục vụ chiến sự và thông tin liên quan tới đàm phán hòa bình. Nếu như sự hỗ trợ quân sự được Mỹ duy trì công khai và thường xuyên, thì các hoạt động thương lượng chính trị lại được bảo vệ chặt chẽ, kể cả trước những đồng minh thân cận.
Theo đánh giá của một số chuyên gia, việc Mỹ tập trung kiểm soát thông tin có thể là biện pháp chiến thuật để tránh bất đồng quan điểm và rò rỉ thông tin gây bất lợi. Tuy nhiên, về lâu dài, nếu thiếu đi sự minh bạch trong chia sẻ, lòng tin giữa các nước trong liên minh có nguy cơ suy giảm, ảnh hưởng đến khả năng phối hợp trong các vấn đề an ninh toàn cầu.
Trong khi lý do chính thức chưa được công bố, giới phân tích dự báo đây sẽ còn là chủ đề gây tranh luận, phản ánh cả sự thận trọng ngày càng lớn của Washington trong quản lý thông tin mật, lẫn những thách thức trong việc duy trì sự đoàn kết chiến lược với các đồng minh truyền thống.