Trụ sở Ngân hàng Thế giới (WB) ở Washington, Mỹ. Ảnh: IRNA/TTXVN
Theo giới quan sát, hội nghị năm nay không chỉ đánh giá triển vọng kinh tế thế giới mà còn là cơ hội để hai định chế tài chính hàng đầu thế giới thúc đẩy các giải pháp tăng trưởng bền vững và bao trùm. Trước đó, Báo cáo Triển vọng kinh tế toàn cầu (6/2025) của WB đã cảnh báo về gia tăng bất ổn chính trị, suy giảm dân chủ và sự mất niềm tin vào chủ nghĩa đa phương - những yếu tố đe dọa khả năng phục hồi kinh tế toàn cầu.
Theo Hội đồng Đại Tây Dương, IMF và WB sẽ phải đối mặt với 5 vấn đề then chốt tại hội nghị năm nay, gồm điều hướng giữa tăng trưởng và lạm phát; ứng phó “cú sốc kép” từ thuế quan Mỹ và dư thừa công suất của Trung Quốc; xử lý khủng hoảng kinh tế-xã hội tại Argentina; ứng phó chương trình nghị sự kinh tế mới của Mỹ; và cải thiện quy trình tái cấu trúc nợ công toàn cầu.
Kinh tế thế giới hiện tăng trưởng tốt hơn dự kiến, với mức 3% năm 2025, bất chấp thuế quan cao của chính quyền Tổng thống Donald Trump. Tuy nhiên, Giám đốc điều hành IMF Kristalina Georgieva cảnh báo sự bất ổn là điều bình thường mới. Khả năng phục hồi toàn cầu vẫn chưa được kiểm chứng và tác động của các mức thuế mới chỉ đang bắt đầu lộ rõ. Các quốc gia đang phải gánh sức ép từ hai phía - chủ nghĩa bảo hộ của Mỹ và chủ nghĩa trọng thương của Trung Quốc. Để bù đắp xuất khẩu sang Mỹ sụt giảm, Trung Quốc đã đẩy mạnh xuất khẩu sang nước thứ ba, với thặng dư thương mại dự kiến đạt kỷ lục 1.200 tỷ USD năm nay.
Một trong những vấn đề “nóng” là khủng hoảng kinh tế - xã hội ở Argentina, quốc gia đang nợ IMF hơn 63 tỷ USD. Tháng 4 vừa qua, IMF đã phê duyệt gói hỗ trợ thứ 23 trị giá 20 tỷ USD cho nước này, trong khi Mỹ lần đầu tiên can thiệp trực tiếp vào thị trường ngoại hối Argentina, bơm 20 tỷ USD để ổn định đồng peso. Giới phân tích nhận định Washington muốn ngăn chặn rủi ro lan rộng sang các thị trường mới nổi, đồng thời khẳng định ảnh hưởng của mình trong các quyết định của IMF.
Trước sức ép từ chính quyền Tổng thống Trump, IMF và WB buộc phải tái định hướng ưu tiên, giảm nhấn mạnh các vấn đề như biến đổi khí hậu, bình đẳng giới và phát triển bao trùm, tập trung trở lại vào ổn định tài chính và tăng trưởng kinh tế cốt lõi. Tuy nhiên, chưa rõ sự điều chỉnh này có làm hài lòng Mỹ, khi Washington còn thúc ép WB ngừng cho vay đối với các nước thu nhập trung bình và Trung Quốc.
Các chuyên gia cảnh báo nguy cơ khủng hoảng tài chính mới khi nợ công toàn cầu và thị trường chứng khoán tăng nóng cùng lúc. Theo Viện Tài chính quốc tế (IIF), tổng nợ tại các thị trường mới nổi đã tăng thêm 3.400 tỷ USD trong quý II/2025, lên mức kỷ lục 109.000 tỷ USD. WB cũng cho biết một nửa trong 150 quốc gia đang phát triển đang rơi vào hoặc có nguy cơ rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán nợ. Dự kiến, nợ công toàn cầu sẽ vượt 100% GDP vào năm 2029, gây sức ép lớn đối với các nền kinh tế thu nhập thấp và thị trường mới nổi.
Một trong những điểm nhấn của hội nghị là việc công bố Báo cáo triển vọng kinh tế thế giới (WEO), văn kiện định hướng chính sách của IMF. Báo cáo dự kiến sẽ chỉ ra tốc độ tăng trưởng toàn cầu giảm nhẹ do lạm phát dai dẳng, căng thẳng địa chính trị và phục hồi tài khóa không đồng đều.
Dù vậy, các thị trường mới nổi, đặc biệt ở châu Á và châu Phi, được dự báo vẫn duy trì đà tăng trưởng mạnh, trong khi Mỹ, Nhật Bản và châu Âu có thể chậm lại do chính sách tiền tệ thắt chặt và nhu cầu tiêu dùng yếu.
Báo cáo cũng tập trung vào 5 lĩnh vực trọng tâm gồm diễn biến lạm phát và phản ứng của ngân hàng trung ương; tính bền vững của nợ công ở các quốc gia đang phát triển; chuyển đổi năng lượng và tài chính khí hậu; gián đoạn thương mại và tái định hình chuỗi cung ứng và đổi mới công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI) và tiền kỹ thuật số trong phục hồi năng suất.
IMF cảnh báo về nguy cơ “phục hồi phân kỳ” khi các nước thu nhập thấp chưa lấy lại được đà tăng trưởng trước đại dịch. Theo bà Georgieva, “khả năng thích ứng và phối hợp chính sách là yếu tố quyết định cho phục hồi toàn cầu,” đồng thời kêu gọi hành động tập thể để giải quyết các thách thức dài hạn như biến đổi khí hậu và chuyển đổi số.
Hội nghị thường niên 2025 diễn ra trong bối cảnh IMF và WB được kỳ vọng có thể tái khẳng định vai trò trong việc duy trì ổn định tài chính toàn cầu. Các chuyên gia nhận định, sau hội nghị, hai định chế này sẽ tập trung vào hỗ trợ cải cách cấu trúc, giảm thiểu rủi ro tài chính và thúc đẩy đầu tư khu vực tư nhân - đặc biệt tại các quốc gia đang phát triển. Tuy nhiên, thành công của các sáng kiến phụ thuộc vào mức độ hợp tác quốc tế và cam kết cải cách trong nước. Theo Hội đồng Đại Tây Dương, IMF với vai trò trung gian công bằng có thể giúp đẩy nhanh tiến trình tái cấu trúc nợ công, tạo điều kiện cho các thỏa thuận công bằng và kịp thời.
Giám đốc điều hành IMF Georgieva cho biết tổ chức đang phối hợp chặt chẽ với WB để hỗ trợ các nước gặp khó khăn thanh khoản nhưng vẫn duy trì nợ bền vững, đồng thời giữ vấn đề nợ trong chương trình nghị sự của Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20). Kết quả của hội nghị và Báo cáo WEO sẽ là cơ sở quan trọng cho Hội nghị Bộ trưởng Tài chính G20 sắp tới, góp phần định hình chiến lược kinh tế năm 2026 của các nước.
Trong “thời kỳ bất ổn mới”, IMF và WB không chỉ điều hành tài chính toàn cầu mà còn giữ vai trò "mỏ neo" củng cố niềm tin vào hợp tác đa phương - chìa khóa cho một tương lai ổn định và bền vững.