Biểu tượng của Tập đoàn Meta. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo tờ The Guardian ngày 26/6, Thẩm phán Vince Chhabria tại San Francisco đã bác đơn kiện của nhóm tác giả, trong đó có Sarah Silverman và Ta-Nehisi Coates, cáo buộc Meta - công ty mẹ của Facebook – sử dụng trái phép "nội dung tác phẩm" của họ để huấn luyện mô hình ngôn ngữ AI LLaMA. Tuy nhiên, tòa án nhận định phía nguyên đơn không cung cấp đủ bằng chứng cho thấy hành vi này gây ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường tiêu thụ của các tác phẩm - yếu tố then chốt để xác định hành vi vi phạm bản quyền theo luật pháp Mỹ.
Dù bác bỏ vụ kiện, Thẩm phán Chhabria khẳng định rằng việc sử dụng tác phẩm có bản quyền để huấn luyện AI “có thể vi phạm pháp luật trong nhiều trường hợp”, phản ánh quan điểm thận trọng hơn so với phán quyết trước đó của một thẩm phán liên bang khác, người đã đứng về phía công ty AI Anthropic trong một vụ kiện tương tự.
Phát ngôn viên của Meta hoan nghênh phán quyết và nhấn mạnh rằng học thuyết “sử dụng hợp lý” là nền tảng pháp lý quan trọng để thúc đẩy các công nghệ AI mang tính chuyển đổi. Ngược lại, phía nguyên đơn cho biết họ không đồng tình với quyết định và tiếp tục cho rằng Meta đã thực hiện hành vi vi phạm bản quyền ở quy mô chưa từng có.
Vụ kiện được nhóm tác giả khởi kiện từ năm 2023, cho rằng Meta đã sử dụng bản sao kỹ thuật số trái phép của các tác phẩm để đào tạo hệ thống LLaMA mà không được phép và bồi thường.
Tranh cãi về bản quyền đang ngày càng trở thành tâm điểm trong cuộc xung đột pháp lý giữa ngành AI và các tác giả, nhà xuất bản, cơ quan báo chí. Nhiều công ty như OpenAI, Microsoft, Anthropic đang đối mặt với các vụ kiện tương tự. Các doanh nghiệp công nghệ lập luận rằng hệ thống AI cần được tiếp cận với dữ liệu đa dạng, bao gồm cả các tác phẩm có bản quyền, nhằm học cách tạo ra nội dung mới mang tính cải tiến. Họ cảnh báo rằng yêu cầu trả phí bản quyền có thể cản trở nghiêm trọng sự phát triển của ngành.
Tuy nhiên, giới tác giả lo ngại rằng các mô hình AI tạo sinh có thể làm “bão hòa thị trường” bằng những sản phẩm mới được tạo ra từ nội dung gốc, từ đó làm giảm giá trị thương mại của tác phẩm và ảnh hưởng đến động lực sáng tạo. Tại phiên điều trần vào tháng 5, Thẩm phán Chhabria cũng bày tỏ lo ngại rằng việc AI tạo sinh tràn ngập thị trường bằng các nội dung có yếu tố sao chép có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến hệ sinh thái sáng tạo truyền thống.
Dự kiến trong thời gian tới, một số vụ kiện khác - bao gồm vụ kiện chống lại Anthropic liên quan đến việc lưu trữ và sử dụng hơn 7 triệu cuốn sách - sẽ tiếp tục được xét xử. Giới chuyên gia đánh giá các phán quyết tiếp theo có thể tạo ra tiền lệ pháp lý quan trọng, góp phần xác lập ranh giới hợp pháp giữa phát triển AI và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trong môi trường toàn cầu.