Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan phát biểu trong một cuộc họp báo. Ảnh: Kyodo/TXTVN
Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan khẳng định, thỏa thuận AUKUS về hợp tác phát triển tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân với Australia không chỉ mang lại lợi ích chiến lược quan trọng mà còn hiện thực hóa chính sách "chia sẻ gánh nặng" mà Tổng thống đắc cử Donald Trump thường nhấn mạnh.
Phát biểu trong cuộc phỏng vấn với Viện Lowy của Australia, được công bố ngày 17/12, ông Sullivan bày tỏ tin tưởng rằng AUKUS sẽ tiếp tục được duy trì dưới chính quyền ông Trump, vì thỏa thuận này không chỉ tăng cường năng lực răn đe của Mỹ tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mà còn có sự đóng góp quan trọng từ nền công nghiệp quốc phòng của Australia.
Được ký kết vào năm 2021, AUKUS là dự án quốc phòng lớn nhất trong lịch sử Australia, trị giá 368 tỷ AUD (tương đương 245 tỷ USD) tính đến năm 2055.
Theo thỏa thuận, Australia sẽ mua một số tàu ngầm hạt nhân lớp Virginia từ Mỹ, đồng thời phát triển một dòng tàu ngầm hạt nhân mới với sự hợp tác của Anh.
Cố vấn Sullivan nhấn mạnh: "Mỹ đang được hưởng lợi từ việc chia sẻ gánh nặng – chính xác là điều mà ông Trump luôn đề cao".
Ông cũng cho biết, sự đầu tư trị giá 3 tỷ USD của Australia vào các nhà máy đóng tàu tại Mỹ sẽ không chỉ giúp tăng cường năng lực đóng tàu của Washington mà còn đảm bảo tiến độ bàn giao tàu ngầm lớp Virginia cho Australia trong thập kỷ tới.
Trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng gia tăng các hoạt động quân sự và yêu sách trên Biển Đông, tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân nhưng trang bị vũ khí thông thường của Australia sẽ là công cụ quan trọng giúp củng cố khả năng răn đe của Mỹ tại khu vực.
Ông Sullivan giải thích thêm: “Australia không chỉ mua tàu ngầm mà còn trực tiếp đầu tư vào chuỗi cung ứng công nghiệp quốc phòng của Mỹ, qua đó đẩy nhanh khả năng triển khai tàu ngầm lớp Virginia trước mắt, và sau đó là tàu ngầm AUKUS trong dài hạn”.
Tàu ngầm USS Asheville của Mỹ ở ngoài khơi Perth (Australia) ngày 15/3. Ảnh: Business Insider
Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng và Ngoại giao Australia ngày 16/12 vừa có cuộc họp với các đối tác Anh tại London để thảo luận tiến trình của AUKUS.
Đây là cuộc gặp đầu tiên kể từ khi Anh có chính phủ mới và trước thềm lễ nhậm chức của Tổng thống Trump vào tháng 1/2025.
Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey cho biết, cuộc thảo luận tập trung vào việc duy trì hòa bình và ổn định tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, đặc biệt là trước những thách thức từ Trung Quốc.
Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo tự do hàng hải và tăng cường khả năng răn đe chung.
Bộ trưởng Quốc phòng Australia Richard Marles cũng tiết lộ, Australia đang đẩy nhanh việc đưa các doanh nghiệp quốc phòng nội địa tham gia chuỗi cung ứng sản xuất tàu ngầm tại Anh. Điều này không chỉ tăng cường năng lực sản xuất mà còn tạo động lực cho nền công nghiệp quốc phòng của Australia.
Mặc dù AUKUS là một dự án đầy tham vọng, việc tiếp tục triển khai hiệu quả sẽ phụ thuộc vào sự đồng thuận chính trị và cam kết dài hạn giữa ba quốc gia.
Với Tổng thống Trump sắp nhậm chức, giới phân tích kỳ vọng rằng tầm nhìn “chia sẻ gánh nặng” của ông sẽ là yếu tố quan trọng giúp thúc đẩy sự bền vững của thỏa thuận.
Với những lợi ích kinh tế, chiến lược và công nghệ mà AUKUS mang lại, thỏa thuận này không chỉ là một dự án quốc phòng mà còn là minh chứng cho sự gắn kết chặt chẽ giữa Mỹ, Anh và Australia trong bối cảnh địa chính trị ngày càng phức tạp.