Hình ảnh vệ tinh này cho thấy cơn bão Melissa ở phía Đông Nam Jamaica lúc 7h10 sáng 28/10 (giờ Việt Nam). Ảnh: NOAA
Tính đến 2h chiều 27/10 (giờ miền Đông nước Mỹ, khoảng 18h giờ Việt Nam), sức gió duy trì tối đa của bão đạt 281 km/h kèm nhiều cơn gió giật mạnh. Mức này tăng 16 km/h so với khuyến cáo lúc 11h sáng cùng ngày.
Tâm bão cấp 5 hiện cách Kingston (Jamaica) 233 km về phía Tây Nam. Melissa đã bắt đầu chuyển hướng về phía Bắc, hướng về Jamaica và đang di chuyển theo hướng Tây - Tây Bắc với tốc độ 5 km/h.
Nhiệt độ đại dương nóng bất thường ở vùng Caribe đã khiến bão Melissa mạnh lên, trở thành cơn bão mạnh nhất trên Trái Đất từ đầu năm đến nay, đồng thời là một trong những cơn bão mạnh nhất từng được ghi nhận ở Đại Tây Dương.
Cơn bão đã trải qua hai giai đoạn tăng cường nhanh chóng, với sức gió mạnh nhất tăng từ 112 km/h vào sáng 25/10 lên gấp đôi, đạt 225 km/h chỉ sau 24 giờ. Sau đó, từ chiều 26/10 đến chiều 27/10, sức gió cực đại tiếp tục tăng vọt từ 225 km/h lên 281 km/h.
Những đợt tăng cường sức mạnh nhanh như vậy đang trở nên thường xuyên hơn khi khí hậu ấm lên. Bão Melissa chỉ là cơn bão mới nhất trong loạt bão Đại Tây Dương dữ dội năm nay có cường độ mạnh lên cực nhanh.
Theo nhóm nghiên cứu khoa học khí hậu Climate Central, nhiệt độ đại dương gần đường đi của bão Melissa cao hơn khoảng 2,5 độ F so với mức trung bình cùng thời điểm trong năm.
Nhóm nghiên cứu tính toán rằng, dọc theo toàn bộ đường đi của cơn bão cho đến nay, nhiệt độ bề mặt biển nóng bất thường có khả năng cao hơn ít nhất từ 500 đến 800 lần do tình trạng nóng lên toàn cầu.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng biến đổi khí hậu đang khiến các cơn bão tạo ra lượng mưa lớn hơn so với những thập kỷ trước, do không khí ấm hơn giữ được nhiều hơi ẩm hơn.
NHC dự báo Jamaica sẽ hứng chịu thời tiết cực đoan trong suốt ngày 27/10, trước khi bão Melissa đổ bộ. Lượng mưa do bão gây ra có thể lên tới 1.000 mm, với nguy cơ cao xảy ra lũ quét và lở đất tại Haiti và Cộng hòa Dominica. Ngoài ra, gió mạnh cũng có thể gây thiệt hại trên diện rộng cho cơ sở hạ tầng, làm mất điện và gián đoạn thông tin liên lạc kéo dài.
Cơ quan Khí tượng Jamaica dự báo mực nước biển dâng do bão có thể cao tới 4 m dọc theo bờ biển phía nam. Lệnh sơ tán bắt buộc đã được ban hành tại nhiều khu vực ven biển của quốc đảo này.
Nếu bão Melissa thực sự đổ bộ đất liền với cường độ cấp 5, các nỗ lực phục hồi sẽ “cần nhiều nguồn lực hơn khả năng của Jamaica”, Thủ tướng Andrew Holness cảnh báo trên đài CNN tối 27/10.
Thủ tướng Holness cho biết quốc đảo này đã chuẩn bị “một phản ứng đa tầng”. Trong vòng hai tuần sau khi bão đổ bộ, họ sẽ có thể triển khai một phản ứng nhân đạo để đáp ứng các nhu cầu cấp thiết của người dân. Tuy nhiên, ông thừa nhận quá trình phục hồi trung và dài hạn sẽ cần sự hỗ trợ.
Thủ tướng dự đoán thiệt hại lớn đối với cơ sở hạ tầng đường bộ, cầu cống, thoát nước, và có thể cả một số cảng biển, sân bay. Ông cho biết có 850 nơi trú ẩn trên khắp hòn đảo, đủ sức chứa hơn 20.000 người.
Tại Cuba, chính phủ cũng đang khẩn trương sơ tán hơn 650.000 người dân tại 5 tỉnh miền Đông, gồm Guantanamo, Granma, Holguín, Las Tunas và Santiago de Cuba. Bão Melissa được dự báo sẽ đổ bộ đảo quốc Caribe này trong 48 giờ tới.
Trong khi đó, các đại sứ quán Mỹ trên khắp vùng Caribe đã ban hành khuyến cáo cho công dân nước mình trong ngày 27/10.
Đại sứ quán Mỹ tại Jamaica khuyến cáo công dân có khả năng nằm trên đường đi của bão Melissa nên chuẩn bị trú ẩn tại chỗ, đồng thời cho biết cơ quan này vẫn sẽ duy trì “các dịch vụ khẩn cấp hạn chế” cho đến ngày 31/10. Đại sứ quán Mỹ tại Bahamas và Haiti cũng khuyến cáo công dân Mỹ có thể nằm trong đường đi của bão nên cân nhắc rời đi ngay khi vẫn còn chuyến bay hoặc chuẩn bị trú ẩn tại chỗ.
Melissa là cơn bão thứ 13 trong mùa bão Đại Tây Dương, thường kéo dài từ đầu tháng 6 đến cuối tháng 11 hằng năm.